دکتر «یونس احمدی» در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص امنیت غذایی و اهمیت آن اظهار کرد: امنیت غذایی به‌معنای دسترسی همه افراد به غذای کافی، بهداشتی، سالم و مغذی در تمام فصل‌هاست تا بتوانند یک زندگی باب میل خود داشته باشند، دسترسی و موجود بودن غذا، استفاده درست از آن و ثبات در دسترسی به مواد عذایی چهار رکن اصلی امنیت عذایی هستند.

وی خاطرنشان کرد: اینکه امنیت غذایی برای حفظ سلامت جسمی و روانی افراد ضروری است و ‌به رشد اقتصادی جامعه کمک می‌کند و می‌تواند در راستای ثبات سیاسی و اجتماعی باشد و ‌دستیابی به امنیت غذایی برای همه، به ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر، برای ایجاد یک دنیای عادلانه‌تر و پایدارتر از موارد اهمیت امنیت غذایی است که فرآیندی بدون جایگزین در جامعه است.

مدیرکل دامپزشکی استان ایلام در پاسخ به این سوال که چه عواملی می‌توانند تهدیدی برای امنیت غذایی باشند؟ تشریح کرد: تغییرات آب و هوایی مانند خشکسالی، سیل، و طوفان‌ها، افزایش پیش‌بینی نشدۀ جمعیت جهان که تقاضا برای غذا را نیز افزایش می‌دهد، فقر و نابرابری اقتصادی، جنگ و درگیری، آفات و بیماری‌های گیاهی و دامی و تخریب محیط زیست مانند فرسایش خاک، آلودگی آب و از بین رفتن تنوع زیستی، ضایعات غذا که مقدار قابل توجهی از غذا در طول زنجیره تأمین غذا از بین می‌برد و بحران‌های اقتصادی مانند تورم، بیکاری و رکود می توانند دسترسی مردم به مواد غذایی را محدود کنند، عواملی هستند که به‌طور پیچیده‌ای می‌توانند امنیت غذایی را به خطر اندازند.

احمدی با اشاره به اقداماتی برای تأمین امنیت غذایی در سطح کشور باید انجام شود، توضیح داد: به نظر می‌رسد برای تأمین امنیت غذایی در سطح کشور، اقدامات متعددی از جمله افزایش تولید داخلی، حمایت از کشاورزان، بهبود زیرساخت‌های کشاورزی و توسعه سیستم‌های آبیاری نوین و مدیریت منابع آب، اهمیت دادن به تحقیقات و توسعه در کشاورزی، بهبود دسترسی به غذا و توزیع عادلانه آن، تلاش برای کاهش ضایعات غذا، آموزش مردم در زمینه تغذیه سالم و متعادل، ارتقای سطح بهداشت عمومی و پیشگیری و درمان بیماری‌های مرتبط با سوءتغذیه، ایجاد ذخایر استراتژیک و ذخیره‌سازی محصولات اساسی برای مقابله با بحران‌های احتمالی، تدوین برنامه‌های جامع برای مقابله با بحران‌های غذایی، همکاری با سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای دیگر در زمینه امنیت غذایی و جذب سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی و صنایع غذایی، باید در دستور کار قرار گیرد.

این مسئول در خصوص اینکه آیا تغییرات اقلیمی می‌توانند بر امنیت غذایی تأثیر بگذارند؟ گفت: تغییرات اقلیمی می‌توانند به‌طور قابل توجهی بر امنیت غذایی تأثیر بگذارند، این تأثیرات به روش‌های مختلفی از جمله کاهش تولید محصولات کشاورزی با افزایش دما تغییر الگوهای بارش که باعث کمبود آب برای آبیاری می‌شود و سیل‌ها می‌توانند مزارع و محصولات را نابود کنند، همچنین تغییرات اقلیمی می‌توانند شرایط را برای رشد و گسترش آفات و بیماری‌های گیاهی و دامی مساعد کنند که این امور به نحو مؤثری باعث افزایش قیمت‌ها، اختلال در زنجیره تأمین غذا، کاهش کیفیت غذا و کاهش ارزش غذایی می شود، بنابراین تغییرات اقلیمی می‌توانند به طور مستقیم و غیرمستقیم بر امنیت غذایی تأثیر بگذارند.

دکتر احمدی در خصوص اینکه چه سیاست‌هایی برای مقابله با کمبود منابع غذایی در آینده باید در نظر گرفته شود، افزود: برای مقابله با کمبود منابع غذایی در آینده، سیاست‌های جامعی مانند سرمایه‌گذاری در کشاورزی پایدار، ترویج سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و بارانی، مدیریت منابع آب و خاک به‌صورت پایدار، تنوع‌بخشی به محصولات کشاورزی، بهبود زیرساخت‌های نگهداری و حمل‌ونقل مانند ایجاد سردخانه‌ها و انبارهای مناسب برای نگهداری محصولات کشاورزی‌، تبدیل ضایعات غذا به کود کمپوست یا خوراک دام، ترویج رژیم‌های غذایی سالم و پایدار، ارتقای آگاهی عمومی در مورد اهمیت تغذیه سالم و متعادل، جذب سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی و صنایع غذایی در کشور، نظارت بر قیمت‌ها و جلوگیری از احتکار و گرانفروشی باید در دستور کار قرارگیرد.

وی در زمینه تضمین کیفیت و سلامت مواد غذایی را در طول زنجیره تأمین اظهار کرد: برای تضمین کیفیت و سلامت مواد غذایی در طول زنجیره یا از مزرعه تا سفره رعایت استانداردهای کشاورزی مانند استفاده از روش‌های کشاورزی پایدار، مدیریت آفات و بیماری‌ها، بهداشت و سلامت دام و رعایت بهداشت در دامداری‌ها، واکسیناسیون‌ و تغذیه مناسب دام و اّبزیان از یک سو و از سوی دیگر رعایت استانداردهای بهداشتی فرآوری و بسته‌بندی، ارائه اطلاعات دقیق در مورد مواد تشکیل‌دهنده، ارزش غذایی، و تاریخ انقضاء، حمل و نقل مناسب و رعایت شرایط دمایی و رطوبتی مناسب در طول حمل و نقل مواد غذایی، رعایت اصول بهداشتی در انبارها و  فروشگاه‌ها، آموزش کارکنان در مورد بهداشت مواد غذایی و نحوه نگهداری صحیح آن‌ها،‌ نظارت و بازرسی و انجام آزمایش‌های کنترل کیفیت بر روی مواد غذایی برای اطمینان از سلامت آن‌ها و در نهایت آگاهی‌رسانی به مصرف‌کنندگان در مورد نحوه انتخاب، نگهداری‌ و مصرف مواد غذایی سالم مواردی هستند که می‌توان کیفیت و سلامت مواد غذایی را در طول زنجیره تأمین با رعایت آنها تضمین کرد و از سلامت مصرف‌کنندگان محافظت نمود.

دکتر احمدی در پاسخ به این سوال که آیا تکنولوژی‌های نوین می‌توانند به تأمین امنیت غذایی کمک کنند و نحوه چگونگی آن ادامه داد: البته فناوری‌های نوین می‌توانند نقش بسیار مهمی در تأمین امنیت غذایی داشته باشند، برخی از روش‌های کلیدی در این زمینه شامل افزایش بهره‌وری کشاورزی با استفاده از سیاستگذاری‌هایی مانند کشاورزی دقیق و استفاده از سنسورها، پهپادها و تصاویر ماهواره‌ای برای نظارت بر شرایط مزرعه، کشت محصولات در محیط‌های کنترل‌شده، مانند گلخانه‌ها، کنش‌های بیولوژیکی نظیر توسعه بذرهای مقاوم به خشکی، آفات و بیماری‌ها، ذخیره‌سازی و حمل‌ونقل هوشمند و استفاده از سنسورها و اینترنت برای نظارت بر شرایط ذخیره‌سازی و حمل‌ونقل مواد غذایی و ایجاد بازارهای آنلاین برای اتصال مستقیم کشاورزان به مصرف‌کنندگان و یا  بهر گیری از اپلیکیشن‌های موبایل و ارائه دوره‌های آموزشی در مورد روش‌های کشاورزی پایدار یا  استفاده از انرژی‌های نو مانند استفاده از انرژی‌های خورشیدی و بادی در کشاورزی، ‌فناوری‌های نوینی هستند که ‌می‌توانند نقش حیاتی در تأمین امنیت غذایی ایفا کنند.

مدیرکل دامپزشکی استان ایلام موانع اصلی در زمینه تأمین امنیت غذایی در کشورهای در حال توسعه نیز خاطرنشان کرد: این موانع به‌طور کلی شامل عوامل اقتصادی هستند که فقر، عامل اصلی ناامنی غذایی است و از سوی دیگر عدم دسترسی به منابع مالی، زیر ساخت‌های ضعیف، عوامل اجتماعی مانند درگیری‌ها و ناآرامی‌ها که می‌توانند به تخریب زیرساخت‌های کشاورزی منجر شوند، رشد جمعیت و کمبود آموزش هستند، در این میان عوامل زیست‌محیطی و تغییرات آب و هوایی، فرسایش خاک و تخریب منابع آب،آفات و بیماری‌ها هم مهم هستند. البته نقش عوامل سیاسی و سیاست‌های ناکارآمد، فساد و عدم ثبات سیاسی سوی دیگر این ماجراست که در این میان نمی‌توان از دسترسی محدود به فناوری‌های نوین و کمبود تحقیقات و توسعه به عنوان موانع اصلی در زمینه تأمین امنیت غذایی در کشورهای در حال توسعه نیز عبور کرد.

وی در خصوص اینکه چگونه می‌توان در برابر بحران‌های غذایی در مواقع بحران مانند جنگ‌ها و بلایای طبیعی، آمادگی کامل داشت، گفت: آمادگی برای بحران‌های مربوط به مواد غذایی، به‌ویژه در شرایط جنگ و بلایای طبیعی، نیازمند برنامه‌ریزی و اقدامات پیشگیرانه در سطوح مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی است، ذخیره‌سازی مواد غذایی و آب آشامیدنی، تهیه غذاهای خشک و آماده، برنامه‌ریزی وعده‌های غذایی در شرایط بحرانی، آموزش روش‌های پخت و پز بدون امکانات، اقدامات پیشگیرانه ازجمله ایجاد باغچه‌های خانگی و آموزش مهارت‌های بقا مانند پیدا کردن آب، تهیه غذا از منابع طبیعی و تلاش برای مدیریت مصرف غذا و جلوگیری از اسراف راهکارهای خرد بوده و همچنین به راهکارهای کلان می‌توان به تنوع بخشیدن به منابع غذایی، تقویت زیرساخت‌های کشاورزی و بهبود روش‌های تولید و توزیع غذا، کاهش ضایعات غذایی در تمام مراحل زنجیره تامین غذا و آموزش و آگاهی‌رسانی به مردم در مورد آمادگی برای بحران‌های غذایی اشاره کرد.

دکتر احمدی در زمینه تأثیر رژیم‌های غذایی ناپایدار و مصرف بیش‌از حد منابع طبیعی بر امنیت غذایی اضافه کرد: بدون تردید رژیم‌های غذایی ناپایدار و مصرف بیش از حد منابع طبیعی تأثیرات مخربی بر امنیت غذایی در سراسر جهان دارند، کاهش منابع غذایی در درازمدت، تخریب خاک و کمبود آب، تغییرات آب و هوایی، مانند خشکسالی، سیل و طوفان، از بین رفتن تنوع زیستی، مانند از بین رفتن گونه‌های گیاهی و جانوری از جمله این تأثیرات مخرب است.

مدیرکل دامپزشکی استان ایلام ادامه داد: در این میان همچنین می‌توان به موارد دیگری مانند افزایش قیمت مواد غذایی به علت افزایش تقاضا برای مواد غذایی، سوءتغذیه به ویژه در کودکان و زنان اشاره کرد، رژیم‌های غذایی ناپایدار و مصرف بیش از حد منابع طبیعی منجر به تخریب محیط زیست، مانند جنگل‌زدایی، آلودگی آب و هوا و از بین رفتن تنوع زیستی می‌شود، افزایش گازهای گلخانه‌ای هم از این دست اثرات است.

انتهای پیام