کریم عرب سلمانی، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران با اشاره به رایج شدن سیستم‌های هیدروپونیک در کشورهای اروپایی در گفتگو با ایسنا بیان کرد: سیستم گلخانه‌داری مدرن عمدتاً از اروپا وارد ایران شده است. در این کشورها به دلیل برخوردار نبودن از اقلیم گرم و تابستانی حاشیه نواحی دشت کویر ایران، خاک گلخانه‌ای پس از چند دوره کشت دچار افزایش تراکم قارچ‌های مضر شده و دیگر برای کشت، اقتصادی نیست، ازاین‌رو، آن‌ها برای استریل کردن خاک باید هزینه زیادی صرف کنند، که مقرون‌به‌صرفه نیست و باعث جایگزینی بسترهای مصنوعی همچون کوکوپیت، پرلیت، پشم شیشه و..... به جای بستر خاک در سیستم‌های هیدروپونیک شدند.

وی با اشاره به تفاوت شرایط اقلیمی ایران و اروپا افزود: در ایران، به‌ویژه در مناطق کویری، خاک غنی و دمای بالا امکان ضدعفونی طبیعی را فراهم می‌کند. ما تنها با یک آبیاری و پوشاندن سطح خاک با پلاستیک، می‌توانیم دما را به ۵۵ تا ۶۰ درجه سانتی‌گراد برسانیم و خاک را از قارچ‌های مضر پاک‌سازی کنیم؛ درحالی‌که اروپایی‌ها برای این کار متحمل هزینه‌های هنگفت می شوند.

عرب سلمانی درباره مزیت‌های سیستم‌های بومی نسبت به روش‌های هیدروپونیک افزود: اروپایی‌ها روش‌های هیدروپونیک را به‌عنوان گزینه برتر معرفی می‌کنند، اما این سیستم‌ها در عمل هزینه‌های بالایی دارند. در این نوع سیستم‌ها، به دلیل فقدان مواد مغذی در بستر، باید روزانه چندین نوبت مواد غذایی به بستر ریشه گیاه تزریق شود. همچنین، زهکشی این سیستم منجر به هدررفت مواد غذایی و نیاز به تصفیه فاضلاب دارد که خود هزینه‌بر است.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: در سیستم خاکی، آب و مواد مغذی به‌صورت طبیعی در لایه‌های مختلف خاک حفظ می‌شوند و نیاز به آبیاری مکرر نداریم. به‌عنوان مثال، در زمستان برای محصولاتی مانند بادمجان، بین ۱۵ دی تا ۱۵ بهمن شاید تنها ۲۵ روز یک‌بار نیاز به آبیاری باشد.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی تهران به مقایسه کیفیت محصولات تولیدشده در خاک با محصولات هیدروپونیک اشاره کرد و گفت: محصولات تولیدشده در سیستم‌های هیدروپونیک، اگرچه ظاهر زیباتری دارند، اما از نظر طعم و عطر به کیفیت محصولات کشت‌شده در خاک نمی‌رسند که دلیل این امر، عدم دسترسی گیاه به تمام عناصر طبیعی موجود در خاک است که در ترکیب‌های آروماتیک محصول تأثیر می‌گذارد.

عرب سلمانی درباره دوام گلخانه‌های خاکی در ایران گفت: برخلاف تصور، استفاده طولانی‌مدت از خاک در تولید گلخانه‌ای در صورت مدیریت صحیح، آسیبی به حاصلخیزی آن وارد نمی‌کند و این در حالیست که هم‌اکنون در جنوب شرق استان تهران، گلخانه‌هایی با بیش از ۲۵ سال قدمت وجود دارند که همچنان در حال تولید هستند.

وی در ادامه به جایگزین‌های داخلی برای کوکوپیت اشاره کرد و افزود: برخلاف ادعاهای مطرح‌شده، کشاورزی ایران نیازی به وابستگی به بسترهای مصنوعی خارجی ندارد. هم‌اکنون برخی شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی بسترهایی بر پایه مواد ارگانیک مانند پوست چوب، برگ نخل و کود گاوی تولید کرده‌اند که جایگزین مناسبی برای کوکوپیت است.

عرب سلمانی در پایان تأکید کرد: به‌جای واردات مدل‌های گلخانه‌ای اروپا که نیاز به مصرف انرژی و هزینه‌های بالا دارند، باید به دنبال توسعه و بهینه‌سازی مدل‌های بومی باشیم و گلخانه‌های خاکی ایران، علاوه بر کاهش هزینه‌ها، امکان تولید اقتصادی و پایدار را فراهم کرده و به‌طور مستقیم به رشد اقتصاد کشاورزی کشور کمک می‌کنند.

انتهای پیام