شهرام توانا در گفت‌وگو با ایسنا، به تشریح وضعیت فعلی و بیان چالش ها و راهکارهای پیشنهادی مدیریت پسماند در استان گیلان پرداخت و به اقدامات اجرایی در دست انجام و پیشنهاداتی برای بهبود این وضعیت اشاره کرد و گفت: در گیلان به طور متوسط روزانه حدود ۲۲۰۰ تن زباله تولید می‌شود، این زباله‌ها در هفت پهنه پسماندی شامل آستارا، تالش، رشت، انزلی، لاهیجان، رودسر و رودبار در حال مدیریت هستند.

وی افزود: برای مدیریت حدود ۲۲۰۰ تن زباله تولیدی در روز برخی از پهنه‌ها عملکرد قابل دفاعی دارند، ولی در برخی دیگر به روش سنتی عمل می شود که نیازمند بهبود اساسی است.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند گیلان با بیان اینکه دو کارخانه‌ کمپوست در استان فعال است، گفت: در کارخانه کمپوست رشت به طور متوسط شاهد دریافت و پردازش روزانه ۵۵۰ تن تا ۶۰۰ تن زباله هستیم، کارخانه کمپوست انزلی نیز در حال حاضر می تواند حدود ۱۵۰ تن زباله را به طور اصولی پردازش کند. این در حالی است که در دیگر مناطق استان، حدود ۱۳۰۰ تن زباله به شیوه های عمدتا سنتی مدیریت می‌شوند که شامل زباله های روستایی است.

توانا با اشاره به چالش‌ حضور گردشگران و افزایش جمعیت استان در ایام تعطیلات، ادامه داد: در تعطیلات و بویژه در سه روز پایانی هفته به طور متوسط در گیلان با رشد ۳۰ تا ۴۰ درصدی تولید زباله مواجه هستیم. این افزایش حجم زباله ها بویژه در مناطق گردشگری و شهرهایی که پذیرای مسافرانند، چشمگیر است و به نوعی فشار مضاعفی بر جریان تولید و مدیریت پسماند وارد می‌کند.

وی افزود: حسب آمارهای رسمی طی سال گذشته حدود ۷۷ میلیون مسافر وارد استان شده اند که از حیث رتبه بندی، در جایگاه دوم بعد از مشهد مقدس قرار گرفته ایم و این یعنی یک کشور مهمان ما گیلانی هاست.

مدیرعامل سازمان پسماند گیلان با بیان اینکه در ایام تعطیلات به طور متوسط ۳۰۰۰ تن زباله در روز تولید می شود، خاطرنشان کرد: براساس آمارهای به دست آمده این رقم می‌تواند به ۴۰۰۰ یا حتی بیشتر از ۵۰۰۰ تن در روز نیز برسد که اثرات بصری این فرآیند را می توان در وضع موجود حاشیه محورهای ورودی شهرها و روستاهای استان مشاهده کرد. در واقع، این افزایش ناگهانی حجم زباله‌ها منجر به ایجاد مشکلات جدی در مدیریت پسماند استان شده است.

وضعیت مدیریت پسماند در پهنه‌های مختلف

وی در ادامه به وضعیت نابسامان برخی از پهنه‌های پسماندی در استان اشاره کرد که طی حداقل یک دهه گذشته نوعی به هم ریختگی را در حوزه مدیریت پسماند استان بویژه در مکان های دفن و تل انبار و فضاهای پیش بینی شده برای احداث تاسیسات پردازش و کمپوست ایجاد کرده است و گفت: در برخی مناطق مانند رضوانشهر و رودبار، شاهد دپوی غیر اصولی زباله‌ها هستیم. دفن غیر اصولی زباله بویژه در طبیعت، علاوه بر آسیب به محیط زیست، مخاطرات بهداشتی و اجتماعی را به دنبال دارد و سیمای شهر و روستا را نازیبا می کند.

توانا مشکلات موجود در دیگر پهنه‌ها را برشمرد و تاکید کرد: در رودسر با میراث به جا مانده از یک دهه دپوی پسماند مواجه هستیم و وضعیت کارخانه کودآلی این شهر نیز همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و این موضوع مانع از کارایی درست پهنه حاضر در چرخه مدیریت پسماند در شرق گیلان شده است.

وی با بیان اینکه آستانه اشرفیه و کیاشهر هر کدام به صورت جداگانه اقدام به مدیریت پسماند می‌کنند، افزود: شاهد عدم کارکرد صحیح پهنه لاهیجان و محل دفن تموشل بودیم، البته در دو سال گذشته یک تغییرات مثبت در این حوزه اتفاق افتاد، اما اثرات منفی آن همچنان وجود دارد و تالاب لاهیجان را تحت تاثیر قرار داده است.

بررسی طرح جامع پسماند استان

مدیرعامل سازمان پسماند گیلان درخصوص طرح جامع مدیریت پسماند استان نیز توضیح داد: طرح جامع مدیریت پسماند که به وسیله مشاوران برای گیلان تهیه شده، در بسیاری از موارد کارایی لازم را نداشته است و نخواهد داشت. به عنوان مثال، در طرح پیشنهادی، پهنه آستارا تنها برای ۱۰۰ تن زباله در روز در نظر گرفته شده، در حالی که حجم تولید زباله با توجه به گردشگری بودن و احتمال افزایش جمعیت و فعالیت بندری و ... در این شهرستان، بیش از این است و نیاز به تغییرات اساسی دارد. عدم رعایت این  موارد موجب شده طی ۱۰ سال گذشته شاهد یک وضعیت نامناسب و بسیار شکننده در ساحل باشیم. همچنین دفنگاه قروق تالش نیز دارای کارکرد مناسب نبوده و با توجه به تعارضات اجتماعی و محیط زیستی شهرهای اطراف باید در کمترین زمان ممکن، شاهد بهبود پهنه باشیم.

وی طرح جامع مدیریت پسماند را نیازمند بازنگری اساسی و به روزرسانی دانست که متناسب با موقعیت های اقلیمی استان باشد و ادامه داد: اقدامات اجرایی فوری می تواند ضامن قوت بخشیدن به طرح جامع به روزرسانده شده باشد، اما باید توجه داشت که بازنگری تنها نمی‌تواند مشکلات موجود را حل کند و ما به اقدامات اجرایی فوری نیاز داریم تا بتوانیم در وضعیت موجود اقداماتی موثر را انجام دهیم.

راهکارها و پیشنهادها برای بهبود وضعیت

توانا به راهکارهای موجود برای بهبود وضعیت مدیریت پسماند اشاره کرد و گفت: در حال حاضر با رویکرد حل مشکلات در شهر رشت در دو محل لندفیل سراوان و کارخانه کودآلی، فعالیت هایی در دست اقدام است که با به روزرسانی و ارتقای وضعیت کارخانه کودآلی می‌توان بخشی از زباله‌های استان را مدیریت کرد.

وی اضافه کرد: با به روزرسانی و پیشرفت برنامه ها و تعیین تکلیف لندفیل سراوان و کارخانه زباله سوز بیش از ۱۵۰۰ تن از زباله‌های استان گیلان که ۷۵ درصد آن بدون در نظر گرفتن زباله های حاصل از حضور گردشگران و سایر موارد مرتبط است، مرتفع می شود.

مدیرعامل سازمان پسماند گیلان در بخش دیگری از سخنان خود به ضرورت هماهنگی میان دستگاه‌ها در سطح کلان اشاره کرد و ادامه داد: برای حل مشکلات موجود، دستگاه‌های مختلف دولتی باید در زمینه مدیریت پسماند همکاری بیشتری داشته باشند، بویژه براساس قانون مدیریت پسماند، دو وزارتخانه راه و شهرسازی و جهاد کشاورزی موظف هستند در تعیین محل مدیریت پسماند به وزارت کشور کمک کنند و وزارت کشور نیز براساس تبصره ماده ۱۲ قانون مدیریت پسماند باید اعتبارات و امکانات لازم را برای ایجاد و بهره‌برداری از محل‌های دفن پسماند تامین کند، بی شک عدم همکاری و هماهنگی که در سنوات گذشته شاهد آن بودیم باعث نوعی به هم ریختگی در وضعیت شکننده پسماند استان شده است.

پیش‌بینی وضعیت آینده

وی با پیش‌بینی وضعیت آینده پسماند در استان، عنوان کرد: ادامه روند رو به رشد تفکیک از مبدا با همکاری شهروندان و دقت نظر شهرداری ها و کمک گروه های مردم نهاد و شرکت های دانش بنیان، ایجاد بسترهای هوشمند در کنار روش های سنتی با بهره گیری از به روزترین روش ها و جذب حداکثری مشترکین در شهر و روستا و تمرکز روی آموزش در مهدهای کودک و مدارس به عنوان یکی از روش های جهان شمول مدیریت پسماند باید در دستور کار قرار گیرد. اگر در ۱۰ سال گذشته در این حوزه ها دقت نظر بود، امروز همه شاهد مسئولیت پذیرتر شدن جامعه در حوزه پسماند بودیم. طرح «شهردار مدرسه» نیز که یکی از مولفه های حوزه آموزشی مدیریت استراتژیک آینده محوری است، دنبال می شود.

توانا در ادامه به فرآیندهای در دست اجرا در پهنه های استان اشاره کرد و یادآور شد: با اقدامات اجرایی در پهنه های آستارا و تالش در کمتر از پنج ماه شاهد تحول خواهیم بود. مشاوران شهرداری ها در این دو پهنه طرح های خود را در چهار مرحله ارائه دادند که شامل بهسازی وضع موجود، مدیریت و هدایت زباله، تصفیه شیرابه و کاهش میزان آلودگی زمین و آب این دو پهنه است که در نزدیکی دریا قرار دارد. فرآیند جذب سرمایه گذار نیز در حال بازبینی است.

وی با بیان اینکه در پهنه بندرانزلی اجرای دو پروژه بهسازی محل تل انبار و به روزرسانی وضعیت تولید کارخانه کمپوست و ارتقای تصفیه خانه را در دستور کار داریم، خاطرنشان کرد: در رشت نیز با تعیین تکلیف زباله سوز طی یک سال آینده و انجام فرایندهای اجرایی آن و افتتاح خطوط جدید کارخانه کودآلی در بهمن ماه سال جاری، شاهد بهبود در تحویل زباله به کارخانه کود آلی خواهیم بود. همچنین تا یک سال آتی و حسب پیگیری های استاندار در سطح ملی، برای جایگزینی سراوان برنامه ریزی انجام خواهیم داد.

مدیرعامل سازمان پسماند گیلان با اشاره به اتمام مطالعات ساخت تصفیه خانه در پهنه لاهیجان و اخذ بودجه لازم، افزود: فرآیند کاری این پروژه در مرحله مناقصه و جذب پیمانکار بوده، ایجاد سامانه پردازش نیز در کنار افزایش حجم محدوده خازن و راه اندازی یک سلول بهداشتی مهندسی در دستور کار قرار دارد.

توانا با بیان اینکه با برگزاری فراخوان جذب سرمایه گذار شاهد سرمایه گذاری در پهنه رودسر خواهیم بود، گفت: ضمن حل مشکل رودسر، شاهد کاهش میزان زباله ورودی خواهیم بود و زباله ها به پهنه های جدید وارد می شود.

وی با اشاره به پیشرفت ۶۲ درصدی کارخانه کمپوست لنگرود، عنوان کرد: پهنه جدید آستانه اشرفیه و کیاشهر نیز باید تعیین تکلیف شود که تا پایان سال شاهد اخذ مجوزهای لازم توسط سازمان حفاظت محیط زیست خواهیم بود. پهنه رضوانشهر نیز که به دلیل عدم کارکرد صحیح پهنه تالش اتفاق افتاده، در دستور کار قرار دارد و طرح مشاور پس از تایید وزارت کشور به عنوان پهنه جدید به شرط اخذ مجوزها نهایی می شود.

مدیرعامل سازمان پسماند گیلان با تاکید بر لزوم اخذ مجوزات لازم و تامین منابع مالی برای اجرای این پروژه ها، اضافه کرد: این اقدامات بدون همکاری در تفکیک زباله و بهره برداری از روش های دانش بنیان و همراهی موسسه های مردم‌نهاد میسر نخواهد بود.

انتهای پیام