مراسم کُرده به کوه (کُرد علی) جشن سنتی خداحافظی با سرما است که ۵ تا ۱۵ بهمن‌ماه هرسال طی آئینی سنتی در روستای تاریخی ورکان به نشانه به پایان رسیدن اوج سرما برگزار می‌شود.

در این آئین شخصی به نام «عام کرد علی» (عمو کُرد علی) در ۵ بهمن‌ماه باروبندیل، آذوقه و توشه سفر خود را بر می‌دارد و روانه کوه معروف «کمر شمع» می‌شود.

کردعلی، در شب ۱۰ بهمن به قله کوه رسیده و تا صبح در داخل غاری استراحت کرده و روز بعد راهی را که رفته است به طرف روستا بر می‌گردد، این ۱۰ روز را «کُرده به کوه» یاکُردعلی به کوه می‌گویند.

عصر روز ۱۲ بهمن، عام کردعلی(عمو کردعلی) از کوه پایین می‌آید و به دِه می‌رسد، نزدیک ظهر، کودکان و جوانان روستای ورکان در محلی که آن را «دروازه جیر» می‌نامند جمع شده و با شور و هیجان آتش روشن کرده و به پای‌کوبی می‌پردازند.

در ادبیات عامه، کردعلی پسر پیرزنی بوده است که با چرخ و چاره نخ‌ریسی می‌کرد، اما در زمستان پنبه‌اش تمام می‌شود و چیزی برای رشتن و تابیدن ندارد، از کردعلی می‌خواهد برایش پنبه فراهم کند، کردعلی برای آوردن پنبه به کوه می‌رود، در این ایام وقتی برف با دانه‌های درشت فرو می‌ریزد، مردم روستای ورکان می‌گویند کردعلی دارد برای مادرش پنبه می‌ریزد.

چون مدتی می‌گذرد و کردعلی به خانه‌بر نمی‌گردد پیرزن، چوب و چماق را در تنور آتش زده، به‌طرف کوه پرتاب می‌کند و می‌خواهد سرما شدتش کاهش یابد و کرد علی به ده برگردد.

کردعلی در شب ۱۰ بهمن به قله کوه رسیده و تا صبح در داخل غاری استراحت کرده براثر سرما به‌ناچار ۱۰ روز در کوه ماندگار می‌شود و در چهل و پنجمین روز زمستان است و برف و یخ‌ها تقریباً در حال ذوب‌شدن هستند، به روستا برمی‌گردد، لذا اهالی روستا از این دَه روز با نام «کُرده به کوه» یاد می‌کنند که نشان‌دهنده سرما است و به‌محض ورود به چهل و پنجمین روز زمستان، چون کردعلی از کوه پایین آمده، نوید بالا رفتن دمای هوا را می‌دهد.

علاوه بر مردم روستای ورکان، مردم روستاهای آرِنجِن، پَنداس، تَجِره و آذران نیز که در همسایگی وَرکان قرار دارند، در آیین استقبال از کُردعلی شرکت می‌کنند.

روستای تاریخی ورکان در ۷۰ کیلومتری جنوب غربی کاشان قرار گرفته که با وجود  اقلیم سرد و خشک یکی از منطقه‌های ییلاقی و خوش آب و هوا به شمار می‌رود.

ورکان چهار قلعه باستانی دارد که در زمان‌های قدیم جایگاه بزرگان خود بوده و قدمت تاریخی آنها به چند صد سال هم می‌رسد. قلعه کهنه، برج گرده، یخچال، قلعه میرزا عبدالعلی خان، مسجدجامع، قلعه حسن‌آباد و کوشک مبارک‌آباد از آثار تاریخی روستای ورکان است.

انتهای پیام