به گزارش ایسنا، اطلاعات نوشت: مَکْران یا مُکْران یا مِکْران (به بلوچی: مَکُّران، به انگلیسی: Makoran) سرزمینی ساحلی در جنوب شرقی ایران و جنوب غربی پاکستان است که در طول دریای عمان گسترده می‌شود.این سواحل علاوه بر زیبایی‌ها و جاذبه‌های گردشگری بسیار خود، از نظر جغرافیایی و موقعیت استراتژیکی نیز از موقعیت منحصربه‌فردی برخوردار است.

 این سواحل به خاطر ظرفیت هایی که دارد،از مدتها پیش کانون بحث درباره مکان جدید برای توسعه دریا محور والبته انتقال پایتخت بوده که اکنون در دولت چهاردهم بحث آن مجددا داغ شده است.

کارشناسان می گویند دارا بودن ۵۸۰۰ کیلومتر مرز آبی ایران با دریای جنوب امکانات بالقوه‌ بالایی را در این منطقه رقم زده است؛ به نحوی که توسعه مکران می تواند افزایش ۷ درصدی سهم دریا از تولید ناخالص داخلی را رقم زده و امکان اشتغال سالانه تا ۱۰۰ هزار نفر را ایجاد نماید.

درهمین حال،برنامه هفتم توسعه هم محوریت اقتصاد دریامحور را در تمرکز بر توسعه مناطق ساحلی مکران قرارداده ؛ به گونه ای که تحقق اهداف تعیین شده می تواند مکران را به وزنه ای برای تغییرتمدن شمال وجنوب خلیج فارس تبدیل نماید؛ هرچند که عمل به طرح های آمایش سرزمین که از مدتها قبل درباره مکران ودیگر نقاط سواحل جنوبی کشور مورد مطالعه قرارگرفته بود، می توانست روزهایی متفاوت را برای این سواحل رقم بزند.

محسن بهرامی ارض اقدس، عضو کمیسیون عمران، احداث و امور زیربنایی اتاق بازرگانی تهران با اشاره به پیش‌بینی توسعه دریامحور در طرح آمایش ایران که وسط شرکت مهندس مشاور ستیران پیش از انقلاب تهیه شد،می گوید:قبل از انقلاب قراردادی با شرکت ستیران فرانسه برای مطالعات سند آمایش سرزمین به امضا رسید. طرح آمایش سرزمین شرکت ستیران در سال ۱۳۴۷ آغاز و در سال ۱۳۵۳ تحویل داده شده که افق آن ۲۵ ساله و تا سال ۱۳۷۸ را در برمی‌گرفت. نکته‌ای که در این طرح به درستی به آن توجه شده بود، این بود که ایران کشوری خشک است و در فلات مرکزی به منابع آب پایدار دسترسی ندارد و هم‌چنین با این فرض و با توجه به موقعیت ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک ایران و  داشتن ذخایر عظیم نفت و گاز در جنوب ایران، جمعیت ایران در پایان طرح یعنی سال ۱۳۷۸ کلا ۵۰ میلیون نفر پیش‌بینی شده بود و قرار بود از این ۵۰ میلیون ، ۲۵ میلیون نفر آن در سواحل شمالی خلیج فارس (سواحل مکران) مستقر شوند.

وی ادامه می دهد: در این طرح به درستی دلیل این استقرارجمعیت اولاً موقعیت ترانزیتی مرزهای آبی ایران در خلیج‌فارس و ثانیاً دسترسی به آب فراوان و پایدار اقیانوس هند به خصوص برای سیستم سرمایشی صنایع و وجود انرژی در پهنه سواحل ایران در خلیج فارس عنوان شده بود. به علاوه، قرار شده بود که سالانه در سواحل مکران ۱۰۰ میلیون تن محصول (کشاورزی، صنعتی) تولید شود.

به گفته بهرامی، در حال حاضر جمعیت کل مناطق ساحلی خلیج فارس به ۲ میلیون نفر هم نمی‌رسد؛ در حالی که شرکت ستیران فرانسه، معتقد بود همه فعالیت‌های صنعتی ایران باید در این سواحل مستقر شوند.

این مقام بخش خصوصی با اشاره به اینکه این طرح به دنبال استقرار فعالیت درسواحل جنوبی ایران وازجمله منطقه مکران بود که اگر محقق شده بود شهرهای جنوب ایران وضعیتی به مراتب بهتر از امارات ‌می‌داشتند، تصریح می کند: طرح آمایش سرزمین ستیران در واقع طرح محرومیت‌زدایی از کشور و به ویژه مناطق جنوبی ایران بود، ولی شوربختانه بعد از انقلاب این مطالعات و ‌سرمایه‌گذاری‌های انجام شده به دست فراموشی سپرده شد و یک توسعه کاملاً نامتوازن در کشور شکل گرفت و آب‌برترین صنایع را در خشک‌ترین استان‌ها مانند اصفهان، یزد، کرمان، خراسان رضوی و سمنان استقرار دادند که نتیجه این تصمیمات بعد از ۴۳ سال امروز مشخص شده است.

علی عبدالعلی‌زاده، نماینده ویژه رئیس‌جمهور در هماهنگی اجرای سیاست‌های کلی توسعه دریامحور و مکران هم بااشاره به الزامات توسعه ای منطقه مکران،ضرورت توجه به جامعه‌شناسی این منطقه برای تصمیم‌گیری و تدوین طرح‌های توسعه ای برای آن را یادآوری کرده و می گوید: عدم توجه به جامعه‌شناسی مکران و تدوین ضوابط برای توسعه آن، ضدتوسعه خواهد بود.درواقع باید مطالعات عمیق انسانی درباره این مناطق انجام شده و ویژگی های خاص بومی آن مدنظر قرارگرفته وحفظ گردد.

او با انتقاد از طرح‌هایی که به دنبال استقرار جمعیت در سواحل جنوبی کشوراست، می افزاید: آیا به این موضوع اندیشیده‌اید که چرا تاکنون زندگی در مکران شکل نگرفته است؟ منطقه‌ای با وسعت ۸۰ هزار کیلومتر مربع که تقریبا با امارات متحده عربی برابری می‌کند. مکران برای ساخت تمدن است، نه برای استقرار دودکش کارخانه پتروشیمی. مکران آخرین فرصت ما برای ایجاد توازن تمدنی در شمال و جنوب خلیج فارس است. شاید باور نکنید من هر شب خواب مکران را ‌می‌بینم و ترسم این است که نتوانم کاری کنم.

این مقام مسئول با تاکید بر اینکه توسعه مکران، تنها بخشی از توسعه دریامحور است، ادامه می دهد: دریا در ساحل تمام نمی‌شود ، دریا به آبادانی خشکی از طریق کریدورها کمک می‌کند. بدیهی است که یکی از پارامترهای توسعه، دسترسی به ریل و جاده است. بنابراین، توسعه و تکمیل کریدور شمال و جنوب برای ما از نان شب هم واجب‌تر است.

عبدالعلی زاده اظهار می کند: ظرفیت بنادر جنوبی در جابه‌جایی کالا به ۲۰۰ میلیون تن می‌رسد و حجم اقلام صادراتی و وارداتی کشور ۱۰۰ میلیون تن برآورد می‌شود. اگر عاقلانه تصمیم بگیریم، ظرفیت ترانزیت کشور به ۱۰۰ میلیون تن می‌رسد که در حال حاضر حجم عملیاتی ترانزیت حدود ۱۱میلیون تن است و چنانچه هر تن محموله ترانزیتی را ۴۰ دلار در نظر بگیریم، سالانه ۴ میلیارد دلار درآمد ارزی حاصل می‌شود که می‌توان از عواید حاصل از ترانزیت سالی یک کریدور را تکمیل کرد؛ لذا می بینید که این، سرمایه توسعه است.

نماینده رئیس جمهور با بیان اینکه در چابهار، هر کانتینر به طور متوسط ۳۵ روز معطل می‌ماند، تصریح می کند: در بندر شانگهای به عنوان بزرگ‌ترین بندر جهان، ۳ میلیارد تن بار جابه‌جا می‌شود و سه هزار کیلومتر نیز مساحت زمین این بندر است. اما حتی در این بندر نیز کریدورها اهمیت بسیاری دارند و برای استفاده حداکثری از زمین بنادر، ساخت بنادر خشک مورد توجه قرار گرفته است. ما هم در نظر داریم که شهر سیرجان در استان کرمان  را به بندر خشک تبدیل کنیم تا محموله‌ها به محض ورود به این بندر ارسال شود و گمرک نیز در این بندر خشک مستقر شود. در عین حال، صنایع آب‌بر نیز می‌توانند حول این بندر مستقر شوند و آب مورد نیاز آنها از دریا تامین شود. در نتیجه زمین به مراتب گران‌تر از طلای مکران را هم برای تولید دود و آلودگی اختصاص نداده‌ایم.

‌عبدالعلی‌زاده از برنامه‌های دولت چهاردهم برای ایجاد یک مگاپورت در ساحل مشرف به اقیانوس هند خبر می دهد ومی گوید: در ذهن من این است که یک مگاپورت با ظرفیت ۵۰۰ میلیون تن جابه‌جایی بار در این منطقه ایجاد شود تا کشتی‌ها با ظرفیت ۷۰۰ الی ۸۰۰ تن نیز بتوانند در این بندر پهلو بگیرند. در ادامه صنایعی چون فولاد و پتروشیمی هم در پس‌کرانه‌های سواحل جنوبی ومکران امکان استقرار خواهند یافت.
وی می افزاید: طی سال‌هایی که از تمدن ایران سپری شده تاکنون، تنها ۲۰ درصد سواحل جنوبی کشور اشغال شده و ۸۰ درصد نیز باقیمانده تا آیندگان آن را بسازند. ما قرار نیست ساحل مکران را در دوران خودمان از بین ببریم بلکه هدف ما این است که در این دوره، توسعه این بخش را کلید بزنیم.

‌عبدالعلی‌زاده همچنین از برنامه دولت برای ایجاد یک شهر دانش بنیان ذیل طرح توسعه دریامحور سخن گفته و خاطرنشان می سازد: در نظر داریم این منطقه را به سیلیکون‌ولی ایران تبدیل کنیم تا شاید از موج مهاجرت از کشور نیز کاسته شود.

انتهای پیام