علیرضا بیات در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: منظومه شمسی، سامانه‌ای کیهانی است که شامل یک ستاره مرکزی، خورشید و مجموعه‌ای از اجرام گوناگون است که در مدارهای مختلف به دور این ستاره در حال گردش هستند. این اجرام می‌توانند سیارات، قمرها، سیارک‌ها، دنباله‌دارها، شهاب‌سنگ‌ها و حتی گرد و غبار میان‌سیاره‌ای باشند. ما نیز در دل این سامانه زیبا، که با نام سولار سیستم یا منظومه شمسی شناخته می‌شود، زندگی می‌کنیم.

وی افزود: خورشید، ستاره مرکزی منظومه شمسی خورشید، که در مرکز منظومه شمسی قرار دارد، حدود ۹۹.۸ درصد جرم کل این سامانه را در بر می‌گیرد. این جرم عظیم به‌طور عمده از هیدروژن و هلیوم تشکیل شده است و انرژی و نور آن از طریق واکنش‌های هسته‌ای در هسته‌اش تولید می‌شود. خورشید با جرم و حجم عظیم خود، نه‌تنها منبع اصلی گرما و روشنایی است، بلکه نیروی گرانشی آن، کل منظومه را منسجم نگه می‌دارد و تعادل سامانه را حفظ می‌کند.

کارشناس نجوم ادامه داد: سیارات منظومه شمسی منظومه شمسی ما دارای هشت سیاره است که این سیارات به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند؛ سیارات داخلی که شامل عطارد، زهره، زمین و مریخ هستند. این سیارات که کوچک‌تر هستند، به‌طور عمده از سنگ و فلز تشکیل شده‌اند و و سیارات خارجی؛ شامل مشتری، زحل، اورانوس و نپتون هستند. این سیارات بسیار بزرگ‌تر بوده و ترکیب عمده آن‌ها از گاز و یخ است. سیارات داخلی به دلیل ترکیب سنگی خود، سطحی جامد دارند، در حالی که سیارات خارجی اغلب به‌عنوان سیارات گازی شناخته می‌شوند.

بیات اضافه کرد: بخش مهمی از منظومه شمسی را قمرهای سیارات تشکیل می‌دهند. بسیاری از سیارات، به‌ویژه سیارات گازی، قمرهایی دارند که به دور آن‌ها می‌چرخند. زمین تنها یک ماه دارد، اما سیاراتی مانند مشتری و زحل دارای ده‌ها قمر هستند. قمرها نقش مهمی در پایداری سیستم سیاره‌ای خود دارند و برخی از آن‌ها مانند قمر اروپا(از مشتری) و انسلادوس(از زحل) ممکن است میزبان اقیانوس‌های زیرسطحی باشند.

وی افزود: سیارک‌ها در فاصله‌ای بین مدار مریخ و مشتری، کمربندی به نام کمربند سیارکی قرار دارد که شامل هزاران جرم سنگی کوچک است. این سیارک‌ها بقایای باقی‌مانده از زمان تشکیل منظومه شمسی هستند. این کمربند یکی از منابع مهم مطالعه تکامل سیاره‌ها و اجرام اولیه سامانه است.

کارشناس نجوم گفت: دنباله‌دارها اجرام یخی هستند که از مناطق بیرونی منظومه شمسی وارد مدارهای نزدیک‌تر می‌شوند. وقتی این اجرام به خورشید نزدیک می‌شوند، یخ‌های آن‌ها به دلیل گرمای خورشید آب شده و بخار می‌شوند. این فرآیند دنباله‌ای زیبا و درخشان از گاز و غبار ایجاد می‌کند که این اجرام را در آسمان از دیگر اجرام متمایز می‌سازد، همچنین در فاصله‌ای دورتر از مدار نپتون، کمربندی به نام کمربند کویپر قرار دارد. این ناحیه شامل اجرام یخی و سیارات کوتوله‌ای مانند پلوتو است که به دلیل نداشتن ویژگی‌های کامل سیارات، از دسته سیارات خارج شده‌اند.

بیات ادامه داد: در انتهای منظومه شمسی، منطقه‌ای وسیع به نام ابر اورت وجود دارد که به صورت کروی‌شکل، منظومه شمسی را احاطه کرده است. این ناحیه حاوی میلیاردها جرم یخی و سنگی کوچک است و منبع اصلی دنباله‌دارهایی با دوره تناوب طولانی محسوب می‌شود. فاصله ابر اورت از خورشید، حدود ۲۰۰۰ واحد نجومی است و آن را به یکی از دورترین بخش‌های منظومه شمسی تبدیل کرده است.

وی اظهار کرد: گرد و غبار میان‌سیاره‌ای میان تمام این اجسام، ذرات ریز گرد و غبار میان‌سیاره‌ای وجود دارد که از بقایای برخوردهای کیهانی و سایر فرآیندهای منظومه شمسی تشکیل شده‌اند. این ذرات به ظاهر ناچیز، در کنار سایر اجسام منظومه، نقشی مهم در فرآیندهای دینامیکی و تحولات آن ایفا می‌کنند. منظومه شمسی، با تمام پیچیدگی و تنوع اجزای خود، نه‌تنها خانه ماست، بلکه مجموعه‌ای از شگفتی‌ها و رازهای کشف‌نشده است که مطالعه آن همچنان ادامه دارد.

انتهای پیام