یکی از حوادث رایج و خطرناک در فصول سرد سال کشورمان، مسمومیت با گاز مونوکسید کربن است که به دلیل ماهیت پنهان و اثرات سریع آن، می‌تواند منجر به بروز پیامدهای جبران‌ناپذیری شود.

گازگرفتگی یا مسمومیت با گاز یکی از خطرناک‌ترین حوادثی است که می‌تواند سلامت و جان انسان را به خطر بیندازد و این حوادث معمولاً بر اثر استنشاق گازهای سمی مانند مونوکسید کربن (CO) یا گازهای قابل اشتعال و خفقان‌آور اتفاق می‌افتد.

مونوکسید کربن، به‌ویژه به دلیل بی‌رنگ و بی‌بو بودن، یکی از مرگبارترین گازهای سمی است که در اثر احتراق ناقص سوخت‌های فسیلی تولید می‌شود.

گازگرفتگی می‌تواند به صورت ناگهانی و بی‌صدا اتفاق بیفتد و در صورت عدم آگاهی و پیشگیری، به آسیب‌های جدی و حتی مرگ منجر شود لذا آشنایی با علائم، عوامل خطر و روش‌های پیشگیری از این حادثه، نقش مهمی در کاهش خطرات ناشی از آن خواهد داشت.

دکتر «سعیدرضا پهلوان‌پور» پزشک اورژانس و معاون آموزشی سازمان اورژانس ۱۱۵ استان یزد در گفت‌وگو با ایسنا تصریح کرد: سال گذشته ۴۶ مورد مسمومیت با گاز مونوکسید کربن به اورژانس گزارش شد که متاسفانه سه مورد از افراد مسموم پیش از رسیدن به بیمارستان و در صحنه حادثه جان باختند.

وی گفت: آمار این حوادث در سال جاری افزایش یافته به طوری که از ابتدای فصل پاییز امسال ۱۲۶ مورد مسمومیت به این سازمان گزارش شده و در مجموع ۱۱ مورد از مصدومان این حوادث در صحنه حادثه یا پس از انتقال به بیمارستان به دلیل شدت بالای مسمومیت جان باخته‌اند.

پهلوان‌پور با اشاره به این که مونوکسید کربن، گازی بی‌رنگ و بی‌بو است و به دلیل همین ویژگی، شناسایی آن بدون تجهیزات تخصصی دشوار است، گفت: این گاز به‌ شدت با هموگلوبین موجود در خون ترکیب می‌شود و با جایگزین شدن با اکسیژن خون، از انتقال آن به بافت‌های بدن جلوگیری می‌کند.

وی اظهار کرد: این امر منجر به هیپوکسی یا کمبود اکسیژن در ارگان‌های حیاتی به‌ویژه مغز شده و به اختلال در عملکرد طبیعی آن‌ها منجر می‌شود.

پهلوان‌پور با بیان این که در مراحل اولیه مسمومیت، علائمی نظیر سردرد، تهوع، سرگیجه و خواب‌آلودگی ظاهر می‌شود، تصریح کرد: با افزایش مدت‌زمان حضور در محیط آلوده، علائم تشدید می‌شود و در نهایت ممکن است فرد به دلیل افت سطح هوشیاری دچار تشنج، کما یا حتی مرگ شود.

وی افزود: گروه‌های آسیب‌پذیر شامل افراد مسن، کودکان و کسانی که به بیماری‌های زمینه‌ای مبتلا هستند و در برابر این گاز مقاومت کمتری دارند.

معاون آموزشی سازمان اورژانس استان در خصوص اقدامات اولیه در مواجهه با فردی که دچار مسمومیت با گاز مونوکسید کربن شده است، اظهار کرد: مهم‌ترین اقدام اولیه خارج کردن او از محیط آلوده و انتقال سریع به فضای باز است.

وی با اشاره به این که این کار باید با رعایت اصول ایمنی انجام شود تا خطر مسمومیت برای فرد امداد رسان کاهش یابد، گفت: قرار دادن فرد در معرض هوای آزاد و اکسیژن طبیعی، مؤثرترین اقدام در مرحله اول است و می‌تواند به کاهش اثرات مسمومیت کمک کند.

پهلوان‌پور ضمن تاکید بر این که فرد مسموم باید تا حد امکان از فعالیت‌های سنگین خودداری کند، تصریح کرد: افزایش فعالیت بدنی، نیاز بدن به اکسیژن را افزایش می‌دهد و وضعیت فرد را وخیم‌تر می‌کند.

معاون آموزشی سازمان اورژانس استان با اشاره به این که امداد رسان پس از انجام اقدامات اولیه، باید با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرد و درخواست کمک پزشکی کند، گفت: در این شرایط تماس با آتش‌نشانی برای بررسی محیط از نظر نشتی گاز و خطرات احتمالی و ایمن‌سازی الزامی است.

وی با اشاره به این که افزایش خطر مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در فصول سرد، به دلیل استفاده بیشتر از وسایل گرمایشی و تهویه ناکافی، امری طبیعی است، گفت: این خطر به‌ویژه در مناطق ییلاقی و سردسیر، محله‌های پرتراکم با بافت‌های سنتی و مکان‌هایی که افراد زیادی در فضای محدود زندگی می‌کنند، بیشتر مشاهده می‌شود.

پهلوان‌پور ضمن اشاره به این که استفاده از پیک‌نیک‌های گازسوز در محیط‌های بسته نظیر چادرهای مسافرتی یا خودرو، به‌ کارگیری وسایل گرمایشی غیراستاندارد و زغال‌های شعله‌ور در اتاق و همچنین عدم نظافت منظم و مناسب دودکش‌ها، از مهم‌ترین عوامل افزایش‌دهنده خطر مسمومیت به شمار می‌روند، اظهار کرد: رعایت نکردن نکات ایمنی در این شرایط می‌تواند به بروز حوادث ناگوار و مرگبار منجر شود.

وی با اشاره به این که با توجه به سرعت بالای تأثیرگذاری گاز مونوکسید کربن و پیامدهای شدید آن، آگاهی عمومی نسبت به این موضوع ضروری است، گفت: هیچ فردی نباید تصور کند که چنین حوادثی برای او رخ نخواهد داد، زیرا خطر در کمین هر محیطی با تهویه ناکافی یا وسایل گرمایشی غیراستاندارد است.

معاون آموزشی سازمان اورژانس استان با اشاره به این که تمامی مکان‌های مسکونی و کاری باید از نظر ایمنی به ‌ویژه مسیر خروج گاز و تهویه مناسب بررسی شوند، اظهار کرد: در صورت استفاده از بخاری‌های گازسوز، نظافت و بازبینی دوره‌ای لوله‌های دودکش ضروری است و باید از باز بودن مسیر آن‌ها اطمینان حاصل شود.

وی افزود: همچنین استفاده از وسایل گازسوز استاندارد و تأمین تهویه مطبوع مناسب در محیط‌های بسته بسیار توصیه می‌شود.

پهلوان‌پور در پایان تصریح کرد: امید است با افزایش سطح آگاهی جامعه و رعایت دقیق اصول ایمنی، موارد مسمومیت با گاز مونوکسید کربن به حداقل رسیده و دیگر شاهد چنین حوادث ناگواری نباشیم.

انتهای پیام