در این یادداشت عنوان شده است؛

آلودگی به پدیکلوزیس(شپش)، یکی از مشکلات مدارس و جمعیت‌هایی است که در آن افراد به طور نزدیک با یک‌دیگر در ارتباط هستند و می‌تواند باعث مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی در افراد به خصوص در دانش‌آموزان شود.

کودکان دبستانی آسیب‌پذیرترین گروه سنی در خصوص آلودگی به شپش هستند و تماس نزدیک و طولانی مدت آن‌ها با هم، شایع‌ترین و اصلی‌ترین راه انتقال این آلودگی است.

شپش نوعی انگل است که از خون تغذیه می‌کند و به موهای سر انسان می‌چسبد. آلودگی به شپش بیماری محسوب نمی‌شود؛ بلکه نوعی آلودگی است که با تشخیص و اقدام به موقع قابل کنترل و پیشگیری است.

شپش به عنوان یک انگل می‌تواند در سر و یا سایر نقاط بدن مستقر شود، اما مهم‌ترین شکل آلودگی، شپش سر است که در جوامع مختلف به خصوص در مدارس می‌تواند مشکل‌ساز شود.

راه‌های انتقال شپش

انتقال شپش از ۲ راه مستقیم و غیرمستقیم صورت می‌گیرد:

راه مستقیم از طریق تماس با فرد آلوده و افراد آلوده به شپش سر است که فرد اغلب دچار خارش شدید در پوست سر می‌شود. گاهی این خارش شدید منجر به زخمی شدن پوست سر و ایجاد عفونت‌های دیگر می‌شود. لازم است خانواده‌ها در صورت مشاهده علائم، به نزدیک‌ترین مرکز خدمات جامع سلامت یا به مراقبان سلامت مدرسه مراجعه کنند و از کارشناسان بهداشت کمک بگیرند.

راه غیرمستقیم از طریق تماس با اشیا یا لباس‌های آلوده مثل کلاه، شال، روسری، روبالشتی، شانه، حوله و ملحفه است.

برای مدارس و مکان‌های مشابه، گروهی از کارشناسان بهداشت اعزام می‌شوند و دانش‌آموزان را معاینه می‌کنند. برای معاینه، دستگاه یا آزمایش خاصی لازم نیست، بلکه با معاینه دقیق پوست سر و یافتن تخم و یا شپش بالغ تشخیص قطعی و غربالگری افراد انجام می‌شود و توصیه‌های بهداشتی برای درمان افراد آلوده و جلوگیری از آلودگی سایرین انجام می‌شود.

اگر در فردی آلودگی به شپش سر تشخیص داده شد، درمان آن استفاده از نوعی شامپو به نام «پرمترین  یک درصد»، «دایمتیکون»، «نیکسترین»، «نیکسامل» و  موارد مشابه است که در سیستم بهداشتی و داروخانه‌های سطح شهر وجود دارد.

روش استفاده از شامپو پرمترین به این صورت است که فرد آلوده داخل حمام کمی موهایش را خیس کرده و بعد از آن تمام موهای سر و به ویژه پوست سر را به این شامپو آغشته کرده و به مدت ۱۰ دقیقه صبر می‌کند و سپس آب‌کشی کامل انجام می‌دهد و پس  از خروج از حمام، فرد باید با استفاده از یک شانه دندان ریز که اغلب به همراه شامپو ارائه می‌شود، با دقت تمام موها را شانه بزند.

توصیه شده موها را کمی به سرکه آغشته و بعد شانه بزنند. به این ترتیب تخم‌های شپش که به موی سر چسبید و در اثر شامپو زدن هم از بین نرفته است، جدا می‌شود.

همچنین لازم است ۷ روز بعد، مجدداً دانش‌آموز معاینه شود و در صورت مشاهده تخم‌های شپش درمان تکرار شود. غیر از فرد آلوده، اعضای خانواده او هم باید همین درمان را دریافت کنند، چون اغلب مشاهده می‌شود که یک نفر در مدرسه آلوده شده و دیگر اعضای خانواده هم آلوده می‌شوند و آن‌ها هم آلودگی را به دیگران منتقل می‌کنند.

بنابراین لازم است همه اعضای خانواده این درمان را انجام دهند تا آلودگی به طور کلی حذف شود. همچنین لازم است تمامی وسایل شخصی از جمله مقنعه، روسری، ملحفه، روبالشی، کلاه و عروسک‌های پارچه‌ای را ۲۰ دقیقه در آب جوش گذاشته و سپس آن‌ها را بشوییم یا در یک کیسه پلاستیکی گذاشته و برای ۲ هفته سر کیسه ببندیم. در آخر باید همه وسایل، به ویژه در قسمت درزها را اتو کنیم.

برای پیشگیری از آلودگی به شپش ضمن تأکید بر رعایت بهداشت فردی، حمام مرتب و رعایت بهداشت مو بسیار لازم است.

چنان‌چه در دانش‌آموز و یا دیگر اعضای خانواده علائم مشکوک به آلودگی به شپش مشاهده شد، هرگز آن را پنهان نکنید و بیهوده  نگران تبعات و عواقب اجتماعی آن نباشیم و هر چه زودتر به مراقبان بهداشت اطلاع داده شود تا کارشناسان بهداشت موارد آلوده را مشخص و هر چه سریع‌تر درمان را آغاز و از ابتلای دانش‌آموزان دیگر پیشگیری کنند.

انتهای پیام