علی دارابی، شامگاه سه شنبه در اولین همایش ملی بازخوانی تجارب حفاظت و مرمت در پایگاه‌های میراث ملّی و جهانی که به میزبانی چابهار در روزهای ۱۱ تا ۱۳ دی‌ماه جاری برگزار می‌شود، گفت: مهم‌ترین حقوق میراث فرهنگی «تضمین حفاظت از میراث فرهنگی» به منظور حق دسترسی بشر به این میراث است.

وی با طرح چند پرسش نظیر چارچوب‌های نظری حفاظت از میراث فرهنگی و شاخص‌ها و مؤلفه‌های استاندارد مفهمومی و روشی در حفاظت از میراث فرهنگی چیست، افزود: وقتی سخن از حفاظت میراث فرهنگی است باید اهمیت فرهنگی وجوه ملموس و ناملموس میراث مدنظر باشد و چارچوب‌های اقدام و حفاظت از گونه‌های مختلف آن اعم از «بناها و مجموعه‌های تاریخی»، «یادمان‌های تاریخی»، «محوطه‌های تاریخی»، «شهرهای تاریخی» و «باغ‌های تاریخی» را تفکیک و تعیین کنیم.

دارابی با تأکید بر تدوین «بایسته های نظام حفاظت و مرمت» و عمل بر اساس آن ادامه داد: الگوی مورد نظر باید بر اصولی همچون «مشارکت مردم» و «حفاظت مؤثر و کارآمد» استوار باشد. بدین معنی که مردم در اتمسفر و فضای میراث فرهنگی زندگی کنند و میراث را مزاحم خود ندانند. از سوی دیگر ما هم باید در کنار حفاظت و صیانت از میراث فرهنگی، دفاع از حقوق مردم و کمک به رشد و توسعه و عمران و آبادانی کشور را بطور جدی مدنظر داشته باشیم.

وی درباره «حفاظت مؤثر و کارآمد» هم توضیح داد: مراد آن است که اقدامات حفاظت‌گرایانه ما مبتنی بر اصول و استانداردها، بهره‌گیری از تجارب موفق پیشینیان، اتکاء بر رهیافت‌های علمی و تخصصی و بکارگیری از نیروهای باصلاحیت و کاربلد است. حفاظت مؤثر وکارآمد یعنی اینکه آزمون و خطا نکنیم.

قائم‌ مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود در افتتاحیه اولین همایش ملی بازخوانی تجارب حفاظت و مرمت در پایگاه‌های میراث ملّی و جهانی اظهار کرد: ۴۱ هزار و ۵۶۶ اثر ثبتی شامل: ۳۴ هزار و ۶۱۷ اثر ملموس که در برگیرنده ۲۰ هزار محوطه تاریخی، ۱۴ هزار بنا و اثر تاریخی به همراه ۱۶۸ بافت تاریخی شهری و چندین هزار روستای تاریخی داریم که باید آن‌ها را حفاظت و مرمت کنیم و بدین منظور نیازمند اجتناب از انحصارگرایی، مردمی‌سازی میراث فرهنگی و استفاده از ظرفیت نهادها و تشکل‌های غیردولتی هستیم.

وی تأکید کرد: نگرش انحصارطلبی که در برخی از لایه‌های مدیریتی و کارشناسی میراث وجود دارد باید کنار گذاشته شود. این رویکرد اصلاً با «مردمی‌سازی میراث فرهنگی» همخوانی ندارد. خوشبختانه «انجمن خیرین میراث فرهنگی» سال گذشته به همت معاونت میراث فرهنگی تشکیل شده و در سراسر کشور شعبات آن راه‌اندازی شده اما متأسفانه از این سرمایه بزرگ کمتر استفاده شده است.

دارابی پیرامون هیأت امنایی شدن مدیریت میراث فرهنگی اظهار داشت: این الگو اجرا نشده است تا راستی‌آزمایی شود که چه میزان می‌تواند در حفاظت و مرمت موفق و کارآمد باشد. مطالعات و تجارب جهانی هم در تشکیل انجمن‌های میراث فرهنگی و سپردن امور اجرایی به نهاهای مدنی و اجتماعی پیش روی ماست.

وی تصریح کرد: ما تا می‌توانیم باید به استان‌ها، شهرستان‌ها، پایگاه‌ها تفویض اختیار کنیم. با تمرکزگرایی کار به جایی نمی‌رسد. باید پایگاه‌ها و استان‌ها قبول مسؤولیت کنند و پاسخگو باشند.

قائم‌مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی ضمن تأکید بر مشارکت جدی پایگاه‌های میراثی در تدوین برنامه ۵ ساله استان‌ها در ستاد عالی برنامه و بودجه وزارتخانه گفت: پس از ۲۰ سال وضعیت حقوق و دستمزد نیروهای پایگاه‌ها سازماندهی شده است؛ کاری بزرگ و ماندگار در دولت سیزدهم بود که اتفاق افتاد.

به گفته دارابی، ریاست عالیه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در استان بر عهده مدیرکل استان است و پایگاه‌ها نباید به صورت جزایر جداگانه کار کنند. پایگاه‌ها باید مرکزی معتبر برای مطالعه، پژوهش، کادرسازی، آموزش و تربیت نیرو باشند.

«برگزاری رویدادها، رخدادها و داشتن تقویم زمان‌بندی، تولید محتوا، برقراری ارتباط با مسئولان و جامعه محلی، کمک کارشناسی در تدوین پرونده‌های ثبت جهانی، تبیین علمی نظام مسائل گردشگری و پیش‌بینی مدیریت بحران و پدافند غیرعامل» از دیگر نکاتی بود که قائم‌مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی به آن‌ها اشاره کرد.

انتهای پیام