آبتین عرب امینی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، از عدم استقبال برخی از کشاورزان از آموزش‌های علمی و یافته‌های پژوهشی انتقاد و اظهار کرد: بخش زیادی از کشاورزان، به‌ویژه کشاورزان زمین‌های کوچک، حاضر به پذیرش یافته‌های علمی و تغییر روش‌های کشت خود نیستند. این مقاومت عمدتاً به دلیل نوع نگاه خطرپذیری آن‌ها و همچنین عدم توانایی مالی برای پذیرش خطرپذیری ناشی از تغییرات است.
وی خُرده‌مالکی و وجود پرشمار کشاورزان دارای زمین کوچک را یکی از عوامل بازدارنده در پیشرفت کشاورزی ایران دانست و گفت: در دنیا ثابت شده که اراضی کوچک توانایی ایجاد بهره‌وری اقتصادی بالا را ندارند. کشاورزی حرفه‌ای به مقیاس اقتصادی نیاز دارد. کشاورزی که دو یا سه هکتار زمین دارد، نمی‌تواند هزینه‌های مربوط به مشاوره کارشناسی یا استفاده از فناوری‌های نوین را تأمین کند اما اگر کشاورزان یک منطقه در قالب تعاونی‌ها یا شرکت‌های سهامی گرد هم آیند، می‌توانند از این امکانات استفاده کنند.
مدیر اجرایی مزرعه کشاورزی و دامپروری به نمونه‌های موفق در این زمینه اشاره و اظهار کرد: نمونه‌های موفقی از این الگو در کشور وجود دارد؛ مانند تعاونی‌های کشاورزی در جوین سبزوار و اسفراین که کشاورزان با تجمیع اراضی خود توانستند بهره‌وری را افزایش دهند و به فناوری‌های نوین دسترسی پیدا کنند.
عرب امینی یکی دیگر از موانع نفوذ علم در کشاورزی را قدیمی بودن آموزش‌های ارائه‌شده دانست و گفت: بسیاری از مباحثی که در دوره‌های آموزشی کشاورزی ارائه می‌شود، تکرار مطالبی است که ۲۰ سال پیش هم گفته می‌شد. در حالی که کشاورزی امروز با چالش‌های جدی‌تری مانند تغییرات اقلیمی، بحران کمبود آب، ظهور آفات جدید و مقاومت علف‌های هرز به سموم روبه‌رو است. این مسائل ایجاب می‌کند که آموزش‌ها به‌روز شود و با شرایط کنونی کشاورزی تطابق داشته باشد.
وی همچنین به ظهور آفات جدید در سال‌های اخیر اشاره و اظهار کرد: در سال‌های اخیر آفات جدیدی در مزارع علوفه و غلات مشاهده می‌شود که پیش از این، کشاورزان هیچ شناختی از آن‌ها نداشتند. در همین راستا، نیاز است که مراکز تحقیقاتی و آموزشی به این تهدیدات پاسخ دهند و کشاورزان را برای مقابله با این آفات آماده کنند.
مدیر اجرایی مزرعه کشاورزی و دامپروری ری در ادامه به عملکرد مراکز تحقیقات کشاورزی اشاره و عنوان کرد: اگر بخواهیم کلی نگاه کنیم، می‌توان گفت که ۸۰ تا ۹۰ درصد نیازهای کشاورزان توسط این مراکز تأمین می‌شود. اما باید در نظر گرفت که مراکز تحقیقاتی با تعداد محدودی هیئت علمی و با کمبود بودجه و امکانات مواجه هستند. برای نمونه، برخی مزارع تحقیقاتی به دلیل نبود بودجه لازم برای کاشت محصول، عملاً غیرفعال شده‌اند.
عرب امینی تصریح کرد: برخی تحقیقات به دلیل کمبود امکانات، در مزارع کشاورزان انجام می‌شود. اما چون این مزارع تحت نظارت مستقیم اساتید و محققان نیستند، نتایج آن‌ها به‌صورت دقیق و کنترل‌شده حاصل نمی‌شود.
وی تطبیق پژوهش‌ها با مشکلات روز کشاورزان را به‌عنوان اصلی‌ترین راهکار افزایش ضریب نفوذ علم در کشاورزی عنوان و اظهار کرد: اگر پژوهش‌ها متناسب با بحران‌های روز، از جمله بحران آب، تغییرات اقلیمی و ظهور آفات جدید طراحی و اجرا شوند، نتایج آن‌ها برای کشاورزان ملموس خواهد بود و آن‌ها به این یافته‌ها اعتماد می‌کنند. وقتی پژوهشی در حل مشکلات روز کشاورزی مؤثر باشد، کشاورزان نیز پذیرش بیشتری نسبت به آن خواهند داشت.
خطر خروج خرده‌مالکان از چرخه تولید
این کشاورز پیشرو با اشاره به آینده پیش روی بخش کشاورزی ایران گفت: اگر کشاورزان نتوانند از روش‌های نوین و علمی برای تغذیه مزارع استفاده کنند، کشاورزی برای آن‌ها صرفه اقتصادی نخواهد داشت.
عرب امینی، همچنین با تأکید بر تغییرات اقلیمی و نیاز جهانی به تولید غذا بیان کرد: امروز قدرت‌های بزرگ دنیا، کشورهایی هستند که توانایی تولید غذا دارند. طبق پیش‌بینی‌ها، در دهه آینده، کشوری که بتواند غذای بیشتری تولید کند، یک ابرقدرت خواهد بود. اما با شرایط کنونی کشاورزی ایران، به‌ویژه خُرده‌مالکی، نمی‌توان به این هدف رسید.
وی عنوان کرد: بزرگ‌ترین خطر، خروج خرده‌مالکان از چرخه کشاورزی است. این کشاورزان که بخش عمده‌ای از تولید کشاورزی ایران را برعهده دارند، بیش از دیگران در معرض خطر حذف از این چرخه قرار دارند. اگر تغییرات اقلیمی، حذف یارانه‌ها و کاهش منابع آبی را در نظر بگیریم، می‌بینیم که در صورت عدم پذیرش یافته‌های علمی، این کشاورزان به‌طور جدی آسیب می‌بینند.
آبتین عرب امینی در پایان کشاورزان را به پذیرش تغییرات علمی و آموزشی دعوت کرد و گفت: کشاورزی سنتی دیگر پاسخ‌گوی بحران‌های کنونی و آینده نخواهد بود. برای اینکه کشاورزان از چرخه تولید حذف نشوند، باید تغییر کنند و یافته‌های علمی را در مزارع خود به‌کار گیرند. اگر امروز این تغییرات اتفاق نیفتد، ظرف سه تا پنج سال آینده بخش بزرگی از کشاورزان ما از عرصه تولید حذف خواهند شد.
انتهای پیام
نظرات