شب یلدا یا شب چله، یکی از جشن‌های ایرانی است که از واژه‌ای سریانی به معنای زایش و تولد گرفته شده است. در این شب که بلندترین شب سال است و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نیم‌کره شمالی اتفاق می‌افتد، مصادف با انقلاب زمستانی است.

یلدا از کهن‌ترین جشن‌هایی است که ایرانیان آن‌ را گرامی می‌داشتند. جشنی که قدمت آن به زمان مهرپرستی می‌رسد و این روزها علاوه بر ایران در تاجیکستان، افغانستان، آذربایجان و... نیز جشن گرفته می‌شود.

هر شهر و مردمی با فرهنگ و آئین خود یلدا را جشن می‌گیرند. این جشن مانند سایر جشن‌های باستانی، آداب و رسوم خاص خودش را دارد.

آتش روشن کردن در یلدا، قصه‌خوانی و مثل‌گویی، فال حافظ و شاهنامه‌خوانی، چیدمان سفره شب یلدا که با انواع خوراکی‌ها و تنقلات یکی از آئین‌های این شب به‌یادماندنی است.

تازه عروس‌ها شب یلدا را یکی از خاص‌ترین شب‌ها برای خود می‌دانند، چرا که در این شب هدایایی زیبا از طرف خانواده داماد برای تازه عروس‌ها تدارک دیده می‌شود و به نیت مهمانی و شب‌نشینی به خانه عروس می‌روند، خانواده عروس نیز آماده میزبانی و پذیرایی از خانواده داماد می‌شوند.

با توجه به در پیش بودن شب یلدا به سراغ مردم شیراز رفتیم و با آنان به گفت‌وگو پرداختیم.

قدر دورهمی‌ها را بدانیم

سمانه حسینی، ۲۹ ساله و خانه‌دار در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا بیان کرد: جشن شب یلدا یکی از کهن‌ترین سنت‌های ایرانی است که طبق مطالعاتی که روی کشفیات باستان‌شناسی انجام شده، قدمت آن به هزاران سال پیش بازمی‌گردد و مردم ایران شب یلدا را به عنوان طولانی‌ترین شب سال برای پیروزی نور بر تاریکی جشن می‌گرفتند.

وی افزود: با اینکه شرایط اقتصادی لذت دورهمی‌ها را کم کرده است، اما می‌توان با خوراکی اندکی به خانه بزرگترها و پدر و مادرها رفت و یلدا را جشن گرفت. 

هادی نجفی، ۴۵ ساله که شغل آزاد دارد، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: یلدا به ما یادآوری می‌کند که یک دقیقه بیشتر کنار هم بودن را باید جشن گرفت و یادآوری می‌کند که عمر با هم بودن‌ها کوتاه است و قدر دورهمی‌ها باید دانست.

وی افزود: با اینکه اکثر مردم درگیر فرهنگ مدگرایی و تجمل‌گرایی شده‌اند و یلدا هزینه بر و پر خرج است، اما سادگی و بی‌آلایشی مهم‌ترین اصل شب چله است و این روزها هزینه‌تراشی در شب یلدا اصل و ماهیت چنین ایامی را زیر سوال می‌برد.

مهرداد خانی، ۳۷ساله و کارگر نیز به خبرنگار ایسنا گفت: شب یلدا سنت کهن ایرانی‌ها است که در کنار خانواده خود دمی به شادی بگذرانند و فارغ از دغدغه‌ها و مشکلات بی‌شمار زندگی فال حافظ بگیرند و به بازی و شیرین زبانی کودکان بخندند.

وی با اشاره به اینکه قیمت تنقلات، آجیل و شیرینی شب یلدا بسیار بالا است و خرید این اقلام برای قشر ضعیف ممکن نیست، گفت: با تمام این مشکلات شب یلدا عضو جدانشدنی از خانواده ایرانی است و بودن در کنار پدر و مادرها امری واجب است.

الهام جعفری، ۳۳ ساله و هنرمند نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: با اینکه این امر بر همگان عیان شده که مردم روستاها بهترین حافظان سنت‌های قدیمی و مناسبت‌های زیبا هستند و با حفظ تک‌تک سنت‌ها، بیش‌ترین لحظات تکرارنشدنی زندگی را در کنار هم سپری می‌کنند، اما این روزها زندگی و مراسم‌های آن‌ها نیز دستخوش تغییرات گرانی‌ شده است.

وی ادامه داد: فلسفه جمع شدن و خوردن خوراکی در شب یلدا این است که غذاها و خوراکی‌هایی با طبع گرم و مقوی می‌خوریم تا بدن را برای زمستان آماده کنیم. اما با گرانی‌ها و اوضاع بد اقتصادی دیگر نمی‌توان خوراکی مقوی خرید و شب یلدا را جشن گرفت. با تمام مشکلات موجود باز هم، دور هم جمع می‌شویم؛ تنقلات می‌خوریم؛ فال حافظ می‌گیریم و می‌خندیم.

وی تصریح کرد: کاش در این شب به یادماندنی کمی هم به جوانانی که تازه ازدواج کرده‌اند یا سالمندانی که وضع مالی نابسامانی دارند هم کمک کنیم تا در این شب شرمنده خانواده یا فرزندان خود نشوند و چله را به شادی جشن بگیرند.

به گزارش ایسنا، پدران و مادران ما زیبایی یلدا را به ما نشان داده‌اند، امروز نوبت ماست که این خاطرات را با فرزندان‌مان به اشتراک بگذاریم و از این شب برای فرزندان‌مان خاطره بسازیم.

درست است که متأسفانه چنین خاطره‌سازی‌هایی دشوار شده است‌، اما می‌توان با حداقل‌ها، به دور از تجمل‌گرایی و سفره‌های آن‌چنانی نیز مراسم یلدا را در کنار هم جشن گرفت و یک دقیقه بیشتر از کنار هم بودن لذت برد.

انتهای پیام