شب یلدا همانند مناطق مختلف کشور در میان مردم آذربایجان غربی و اقوام مختلف این استان گرامی داشته می‌شود. آیین‌های شب چله در این استان از دورهمی شبانه و خوردن تنقلات سنتی گرفته تا بردن هدایا برای تازه‌عروس‌ها را شامل می‌شود.

با گذر از بازار حال و هوای شب یلدا در شهر را از تم مغازه‌ها و ویترینی که چیده شده، خوراکی‌های مختص این شب از حلوا و پشمک گرفته تا هندوانه‌ای که وانتی‌ها دم از سرخ و شیرین بودنش می‌زنند را می‌توان به عینه دید. 

برخی در این شب میزبانند و لیستی از خرید میوه و خوراکی‌های مختص شب یلدا بدست دنبال تهیه این اقلامند، برخی نوعروس دارند و بدنبال خرید وسایل خنچه این نو عروسند،آن‌سوتر کودکانی را می‌بینیم که در مغازه‌ها دنبال لباسهایی با تم هندوانه و انار هستند تا شب یلدا به تن کنند؛ خلاصه که از چند روز مانده به بلندترین شب سال، هرکسی در وسع خود در حال آماده شدن برای برگزاری مراسم شب یلدا یا به اصطلاح ما،« چیلله گئجه‌سی» است. 

حسن سپهرفر، پژوهشگر مردم‌شناسی، اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی به ایسنا در خصوص مراسمات این شب در خطه آذربایجان گفت: از لحاظ آیینی در این شب، در شهرها و روستاهای آذربایجان غربی کوچک‌ترها در منزل بزرگ‌ترهای فامیل خصوصاً والدین یا ریش‌سفیدان دور هم جمع می‌شود و تا پاسی از شب به هم‌نشینی و صحبت می‌نشینند، طبق رسوم برجای‌مانده از پیشینیان چاشنی شب چله در میان خانواده‌های آذربایجانی هندوانه است که از آن به «چیلله قارپزی» یاد می‌شود.

فرستادن خنچه چله به منزل نوعروسان

 یکی از سنت‌های دیرین در میان خانواده‌های آذربایجانی که تا امروز زنده مانده است فرستادن هدایایی به منزل نوعروسان و دختران تازه نامزد کرده است که از آن به« چیللهَ پایی» (هدیه‌ی شب چله) یاد می‌شود، این هدایا اغلب شامل: خوراکی‌ها و تنقلات شب چلله مانند حلوای محلی و خانگی به نام «داش حالوا» یا حلوای گردو و حلوای هویچ، قاووت و هندوانه بوده و در صورت استطاعت مالی خانواده‌ها طلاجاتی هم مانند انگشتری یا النگو و روسری و خلعتی (پارچه‌ای برای دوختن پیراهن) هم در نظر گرفته می‌شود.

گذاشتن سینی پر از خوراکی‌هایی مانند: قاوورقا(ترکیبی از گندم و شاهدانه بوداده)، باسلوق، ایده (سنجد)، میلاخ (آونگ)، سوجوق، مغز گردو و بادام همراه با کشمش، قاووت و مقداری پشمک و حلوای هویچ و گردو و شیرینی گؤلی قند بر روی کرسی خانواده‌ها که شیرینی بخش شب یلدای آذربایجانی‌ها بوده از دیگر اقلام است. 

قدیم‌ها که هنوز پای اینترنت در میان نبود، خانواده‌ها پس از سرو تنقلات، پای قصه‌گویی بزرگان خانواده نشسته و نیز کام خود را به فال حافظ شیرین می‌کردند. 

حلوای هویج و گردو، شیرینی مخصوص شب یلدا در ارومیه

حلوای هویج و گردوی ارومیه در شب یلدا مصرف بالایی دارد و در واقع شیرینی مخصوص شب یلدا در ارومیه هستند، خانواده‌ها همچنین در ارومیه خود نوعی حلوای محلی نیز تهیه می‌کنند که به «داش حالوا» موسوم است و علاقه‌مندان ویژه‌ای به‌خصوص در بین کودکان دارد و وجود این شیرینی در سفره شب یلدا میان مردم ارومیه از ملزومات است.

در کنار این خوراکی‌ها، پشمک، مغز گردو و بادام،کشمش و میلاخ (انگوری که به صورت آونگ از تابستان نگهداری شده است)، دوشاب (شیره انگور) نیز در بین خوردنی‌ها در آذربایجان غربی جایگاه ویژه‌ای دارد.

به گزارش ایسنا، ایران سرزمین زیبایی‌هاست و در طول سال همواره مناسبتهای مختلف فرصتی است برای صله ارحام و شادی کنار یکدیگر که از گذشتگان به یادگار مانده است؛ در روزگاری که بحران هویت از معضلات جوامع بشمار می آید، یکی از راه‌های حفظ هویت فرهنگی می‌تواند بازگشت به آداب رسوم سنتی و فولکوریک باشد اما برای حفظ این آداب و رسوم لازم است از تجملات و هزینه‌های مازاد که این دورهمی‌ها را تحت شعاع قرار می‌دهد، پرهیز کرد تا این آئینهای قدیمی سینه به سینه به نسلهای آینده منتقل شود. 

انتهای پیام