به گزارش ایسنا، برنامه‌های درسی ستون اصلی فرآیند آموزشی هستند و به عنوان پایه‌ای برای تحقق اهداف سیستم‌های آموزشی عمل می‌کنند. با توجه به تغییر و تحولات اجتماعی و اقتصادی، آموزش عالی نیز همواره نیازمند بازنگری در برنامه‌های درسی خود بوده است. این تغییرات باعث شده است که دانشگاه‌ها از تمرکز بر انتقال دانش صرف به سوی رویکردهایی نظیر پرورش کارآفرینان و تولید ارزش حرکت کنند. طراحی برنامه‌های درسی پویا و انعطاف‌پذیر که متناسب با نیازهای جامعه و اهداف بلندمدت دانشگاه‌ها باشد، ضرورتی غیرقابل‌انکار است.
از سوی دیگر، برنامه‌ریزی درسی تنها به تدوین محتوا محدود نمی‌شود. این حوزه به بررسی همه‌جانبه عناصر مختلفی همچون اهداف آموزشی، روش‌های یادگیری، ارزیابی و حتی محیط آموزشی می‌پردازد. در این میان، انتخاب الگوهای مناسب برای طراحی برنامه‌های درسی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، چرا که این انتخاب‌ها باید همسو با مأموریت و اهداف خاص هر دانشگاه باشند. پژوهش‌هایی که در این زمینه انجام می‌شوند، به طراحان و سیاست‌گذاران آموزشی کمک می‌کنند تا از رویکردهای موثر و کاربردی‌تر بهره بگیرند.
گروهی از پژوهشگران، از جمله محمد جوادی پور از دانشگاه تهران و همکارانی از دانشگاه شهید بهشتی، به بررسی الگوهای طراحی برنامه درسی در آموزش عالی ایران پرداخته‌اند. این پژوهش، که در چارچوب تحلیل الگوهای موجود و ارائه رویکردهایی برای بهبود آن ها انجام شده است، تلاش دارد تا با شناسایی نقاط قوت و ضعف الگوهای فعلی، مسیر تازه‌ای برای بهبود فرآیندهای آموزشی ارائه دهد.
این مطالعه با استفاده از روشی نظام‌مند و تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. پژوهشگران با مرور مقالات علمی معتبر و تحلیل داده‌ها از ۱۱ مقاله، به بررسی عمیق الگوهای برنامه‌ریزی درسی پرداخته‌اند. این روش به آن‌ها امکان داد تا با دقت بیشتری به بررسی چارچوب‌ها و عناصر برنامه‌های درسی بپردازند و نقاط کلیدی را شناسایی کنند.
نتایج پژوهش نشان می‌دهند که در بسیاری از موارد، تمرکز اصلی برنامه‌ریزان بر عناصر بنیادین و کلاسیک برنامه‌ریزی درسی بوده است، اما ابعاد کلان‌تر و استراتژیک اغلب مورد غفلت قرار گرفته‌اند. این پژوهش تأکید می‌کند که اگرچه طراحی جزئیات برنامه‌های درسی اهمیت دارد، توجه به زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نیز نقش کلیدی در موفقیت این برنامه‌ها ایفا می‌کند.
محققان بر این نکته تأکید کرده‌اند که الگوهای موجود، نیازمند بازنگری اساسی هستند. به‌ویژه، توجه به ابعاد گسترده‌تر برنامه‌ریزی درسی و ایجاد چارچوب‌های جدید که بتواند با نیازهای متغیر جامعه و دانشگاه‌ها سازگار باشد، از جمله پیشنهادات اصلی این پژوهش است.
یافته‌های این پژوهش اهمیت بالایی برای تصمیم‌گیرندگان و برنامه‌ریزان آموزشی دارند. طراحی الگوهای برنامه‌ریزی درسی، به دلیل تأثیر مستقیم آن بر کیفیت آموزشی و تحقق اهداف دانشگاه‌ها، یکی از مسئولیت‌های حساس در نظام آموزش عالی است.
این پژوهش نشان می‌دهد که طراحی برنامه‌های درسی با رویکردهای نوآورانه و توجه به زمینه‌های کاربردی، می‌تواند به ارتقای کیفیت آموزشی و تربیت دانشجویانی متناسب با نیازهای جامعه منجر شود.
شایان ذکر است این یافته های علمی پژوهشی در فصلنامه «پژوهش در برنامه‌ریزی درسی» وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان و با همکاری انجمن مطالعات برنامه درسی ایران منتشر شده است. این نشریه با تمرکز بر تحقیقات علمی و کاربردی در حوزه برنامه‌ریزی درسی، بستری برای ارائه یافته‌های پژوهشی در این زمینه فراهم نموده است.
انتهای پیام
نظرات