فرهنگ رانندگی یکی از جوانب مهم و حیاتی در جوامع و کشورهای دنیا است. نحوه رانندگی هر شخص بیش از ظاهر آن فرد می‌تواند فرهنگ و سطح اجتماعی را نشان دهد، چرا که رعایت قانون و مقررات و احترام به حقوق دیگران از مصادیق فرهنگ اجتماعی است. این فرهنگ شامل مجموعه‌ای از اصول، ارزش‌ها، رفتارها و تعهدات است که رانندگان باید رعایت کنند تا ایمنی، انضباط و هماهنگی در ترافیک شهری و جاده‌ای حفظ شود.
یکی از نکات مهم در فرهنگ رانندگی در خیابان‌ها و جاده‌های کشور و استان، احترام به قوانین و مقررات رانندگی است که در آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی تعیین شده است.
شیراز یکی از کلان‌شهرهای مهاجرپذیر و همچنین گردشگرپذیر کشورمان است که به همین دلیل روزانه با ترافیک متعددی در خیابان‌های مختلف آن در سطح نقاط مختلف شهر مواجه می‌شویم، اما نکته اصلی و کلیدی در تمام این ترافیک‌ها، مسئله فرهنگ رانندگی است. چنانچه چندی پیش نیز گزارشی در خصوص گره کور ترافیک بلوار زند شیراز منتشر کردیم که در آن به واضح مشخص شده بود که یکی از علل اصلی ترافیک این بلوار، فرهنگ پایین رانندگی است.
به مناسبت هفته حمل و نقل و رانندگان به سراغ برخی از مردم شیراز رفتیم و نظر آنان را در مورد فرهنگ رانندگی جویا شدیم.
حبیب فهندژ، ۵۶ ساله که شغل آزاد دارد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، بیان کرد: جلوی مغازه من بارفروشان به خرید و فروش می‌پردازند و این تجمع، باعث پارک دوبله و سوبله شده و ترافیک زیادی ایجاد می‌کند.
وی ادامه داد: وجود بارفروشان علاوه بر اینکه به کسب و کار مغازه‌داران ضربه می‌زند، محیط را شلوغ، آلوده و پر سر و صدا کرده است.
فهندژ افزود: بی‌فرهنگی رانندگان، رعایت نکردن اصول رانندگی، بی‌توجهی و بی‌فکری عده‌ای از مردم و بی‌مسئولیتی برخی مسئولان شهرداری نسبت به بی‌نظمی رانندگان و بارفروشان مردم را به زحمت انداخته است.
بسیاری از بی‌فرهنگی‌ها برای مردم عادی شده است
میثم جوکار، ۲۸ ساله و دانشجوی ارشد برق نیز به خبرنگار ایسنا گفت: این روزها بسیاری از بی‌فرهنگی‌ها برایمان عادی شده است، عبور و مرور موتورسواران از پیاده‌رو، عبور از چراغ قرمز، باربر بودن موتورسیکلت و یا چند سرنشین بودن آن که خطرات جانی به دنبال دارد.
وی ادامه داد: پیاده‌رو کارکرد سواره‌رو دارد و سواره‌رو کارکرد پارکینگ پیدا کرده است؛ علائم راهنمایی و رانندگی هم برای بعضی از رانندگان جنبه تزئینی دارد.
جوکار با بیان اینکه بعضی رانندگان فکر می‌کنند رعایت کردن قوانین مصداق قرتی‌بازی است، فقط افراد سوسول کمربند می‌بندند و تنها زمانی باید قوانین راهنمایی و رانندگی را رعایت کرد که افسر پلیس در معابر و چهارراه‌ها ایستاده است.
وی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه برخی رفتارها نشان از فرهنگ رانندگی دارد، تصریح کرد: این رفتارها شامل؛ فرهنگ عذرخواهی در زمان وقوع اشتباه از جانب راننده، کم کردن صدای موسیقی، رعایت فاصله با ماشین کناری و جلویی، بوق نزدن، رعایت سرعت مجاز، سبقت غیر مجاز، راه باز کردن برای وسیله نقلیه‌های خدماتی مثل آمبولانس و آتش‌نشانی که موضوع مهمی است و با رعایت این فرهنگ می‌توان جان افراد زیادی را نجات داد.
جوکار اظهار کرد: جای تأسف است که در ایران در مقایسه با کشورهای دیگر بحث رانندگی و رعایت قوانین مربوط به آن کمتر،مورد توجه قرار گرفته که شاید یکی از دلایل آن پایین بودن نرخ جریمه در ایران نسبت به سایر نقاط دنیا است و نوع و شیوه برخورد با تخلفات رانندگی در کشور به میزانی نیست که مانع ارتکاب تخلف توسط رانندگان شود.
وی با بیان اینکه برای ارتقای فرهنگ رانندگی نیازمند همکاری همه‌جانبه دولت، نهادهای مرتبط و جامعه هستیم، گفت: آموزش و پرورش، تبلیغات، تقویت قوانین، بهبود زیرساخت‌ها، نقش خانواده و جامعه و استفاده از فناوری می‌توانند به طور مشترک به تحقق این هدف کمک کنند.
با بوق زدن بی‌جا مردم‌آزاری نکنید
زهرا وفایی، ۳۶ ساله و خانه‌دار نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با اشاره به اینکه منزلشان نزدیک خیابان اصلی واقع شده است، گفت: اگر سرو صدای رفت و آمد ماشین‌ها را نادیده بگیریم، برخی افراد واقعا بی توجه هستند و با صدای بوق مردم‌آزاری می‌کنند.
وی ادامه داد: متاسفانه بوق در کشور ما زبان دوم شده است، رانندگان برای سلام بوق می‌زنند، برای خداحافظی بوق می‌زنند، برای تشکر بوق می‌زنند، برای اعلام نارضایتی و ناسزا بوق می‌زنند، برای سبقت، عروسی، مسافرکشی و بسیاری موارد دیگر بوق می‌زنند.
وفایی افزود: رانندگان سرویس مدارس علی‌الطلوع برای سوار کردن دانش‌آموزان چندین بار بوق می‌زنند و به این نکته بی‌توجه هستند که شاید کسی خواب باشد.
وی اظهار کرد: زمانی این بی‌فرهنگی اوج می‌گیرد که رانندگان از صدای بوق کامیون برای خودروی استفاده می‌کنند که مصداق عینی مردم‌آزاری است.
وفایی تصریح کرد: متأسفانه برخی رانندگان خودرو یا موتورسواران بی‌فرهنگ در طول روز و حتی نیمه‌های شب مدام با ویراژ دادن که خطرناک است، ایجاد مزاحمت می‌کنند.
وی افزود: برخی افراد خیلی راحت از قوانین راهنمایی و رانندگی سرپیچی می‌کنند و به راحتی از کنار آن‌چه موظف به انجام آن هستند، می‌گذرند. اصولی رانندگی کردن می‌تواند از عوامل مهمی مانند ایجاد ترافیک و بروز تصادفات و سوانح جاده‌ای و شهر جلوگیری کند.
پس از شنیدن صدای اعتراض مردم شیراز نسبت به بی‌فرهنگی در رانندگی، به سراغ مسئول پژوهشکده تحول و ارتقای علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه شیراز رفتیم تا نظر این جامعه‌شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز را در مورد این موضوع مهم جویا شویم.
اعمال قانون می‌تواند از برخی ناهنجاری‌های رانندگی جلوگیری کند
مسئول پژوهشکده تحول و ارتقای علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه شیراز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا در مورد فرهنگ رانندگی، بیان کرد: اتومبیل یکی از تکنولوژی‌های وارداتی به جامعه ایران است اما در ابتدای ورود به جامعه، متولیان امر تلاش شایسته‌ای برای فرهنگ‌سازی در استفاده از وسیله نقلیه انجام ندادند و فقط به احداث خیابان و چگونگی رفت و آمد بسنده کرده و بر چگونه رانندگی کردن سرمایه‌گذاری نکردند.
سعید زاهد زاهدانی ادامه داد: یکی از معضلات و مشکلات امروز جامعه، بی‌فرهنگی در رانندگی است که در طول تاریخ جامعه ایران به این ناهنجاری کمتر توجه شده و مسئولان امر کمتر این مورد را تذکر داده‌اند در صورتی که مسئولان در گذشته وظیفه داشتند که این ناهنجاری را تذکر دهند تا به صورت یک فرهنگ غلط درنیاید اما متأسفانه وظیفه خود را به درستی انجام ندادند.
وی با بیان اینکه امروز یکی از عوامل اصلی کندی رفت و آمدها پارک‌های دوبله و سوبله است، افزود: شاید اکثر رانندگانی که پارک نامتعارف دارند، قباحت کار خود را درک نمی‌کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز تصریح کرد: امروز مسئولان امر وظیفه مضاعف دارند تا با فرهنگ‌سازی، ناهنجاری‌های ترافیکی مانند بوق زدن بی‌جا، پارک‌های دوبله و سوبله، عدم عبور از بین خطوط، سبقت و سرعت غیر مجاز، عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی و بسیاری موارد دیگر را برطرف کنند.
وی ادامه داد: به ۳ صورت می‌توان با ناهنجاری‌های ترافیکی روبه‌رو شد، فرهنگ‌سازی بین مردم، فضاسازی‌های فیزیکی و ساخت پارکینگ‌های عمومی و دیگر اعمال قانون است. کمبود زیرساخت یکی از دلایل پارک خودروها به صورت نامتعارف است.
زاهد زاهدانی اظهار کرد: فضاسازی مناسب در قسمت‌های پر رفت‌وآمد شهر و فرهنگ‌سازی بین مردم باید به صورت همزمان انجام بگیرد تا مشکلات کمتر شود، توجه به یک مورد به تنهایی کاری از پیش نمی‌برد.
وی افزود: زمانی که فضاسازی انجام شد و فرهنگ‌سازی صورت گرفت، نوبت به اعمال قانون از طرف نیروهای انتظامی است. وقتی بهانه‌ای برای خطا وجود ندارد و تمام موانع از بین رفته است باید با شدت اعمال قانون کرد تا ناهنجاری از بین برود.
مسئول پژوهشکده تحول و ارتقای علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه شیراز بیان کرد: نمی‌توان فقط به روی موضوع فرهنگ‌سازی و تعبیه فضای مناسب تمرکز کرد چون برخی افراد گوش شنوا ندارند و به قوانین و هنجارها بی‌توجه هستند و طبیعتاً موجب بدآموزی می‌شوند لذا رکن سوم که حتماً باید مورد توجه قراربگیرد اعمال قانون است.
۳۰ تا ۴۰ درصد ترافیک ایجاد شده در شهرها به دلیل عدم رعایت قوانین است
با توجه به ضرورت وجود زیرساخت‌ها برای کم کردن ترافیک،به سراغ رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر شیراز رفتیم و با وی به گفت‌وگو پرداختیم.
رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر شیراز نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، در مورد فرهنگ رانندگی، حقوق و فرهنگ شهروندی بیان کرد: مباحث زیادی مانند نظافت شهر، نظم و انضباط، حفظ و نگهداری از مبلمان و فضای شهری، مباحث حمل و نقل و قوانین راهنمایی و رانندگی در فرهنگ شهروندی مهم است.
رضا محمدیان بیان کرد: اگر مردم، به شهر به چشم خانه و حریم خود نگاه کنند که باید حفظ و نگهداری شود و از این دریچه به موضاعات بنگرند که در هر زمینه‌ای که به شهر آسیب وارد شود، هزینه آن را باید بپردازند شاید توجه بیشتری به محیط اطراف و رعایت قوانین نشان دهند.
وی افزود: با اینکه شیراز در زمینه نظافت شهری نسبت به بسیاری از شهرها و حتی سال‌های گذشته وضعیت بهتری دارد اما هنوز هم لازم است توجه بیشتری صورت بگیرد. هزینه نظافت شهر رقم چند میلیاردی است که به کل شهروندان تحمیل می‌شود و اگر نظافت، بهتر و بیشتر رعایت شود، هزینه پاکبانان کاهش پیدا می‌کند، در واقع با حفظ و نگهداری اموال شهر از مبلمان و تأسیسات شهری گرفته تا اتوبوس‌ها، می‌توان هزینه تحمیل شده را کاهش داد.
عضو شورای اسلامی شهر شیراز تصریح کرد: در رابطه با قوانین راهنمایی و رانندگی بنا بر نظر کارشناسان ۳۰ تا ۴۰ درصد ترافیک ایجاد شده در شهرها به دلیل بد رانندگی کردن، عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی و عدم رعایت حق تقدم در رانندگی است. در این زمینه، حوزه معاونت حمل و نقل شهر اری شیراز کلیپ‌های مختلفی را آماده کرده که به نوعی می‌تواند ترویج فرهنگ کند.
محمدیان تصریح کرد: حق تقدم رانندگان، عدم پارک دوبل، رعایت و توجه مناسب به تابلوها و چراغ خطرها، عبور از بین خطوط، عدم توقف و ایستادن در پارک ممنوع، عدم ترددهای نابجا و بی‌جا باید در جامعه فرهنگ‌سازی شود.
وی دور زدن‌های بیهوده برخی از خودروها در برخی از ساعات شبانه‌روز را ناشی از بی‌فرهنگی دانست و گفت: شاید رانندگی بی‌دلیل و بی‌جا در هیچ یک از کشورهای پیشرفته دنیا رایج نباشد. اگر کسی می‌خواهد به صورت تفریحی رانندگی کند، به پیست رانندگی یا حریم‌هایی که در محدوده شهر است، می‌رود و برای مردم ایجاد مزاحمت نمی‌کند.
محمدیان در ادامه سخنان خود با بیان اینکه کارشناسان حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از ترافیک ایجاد شده را به دلیل عدم رعایت رانندگان نسبت به مسائل ترافیکی می‌دانند، اظهار کرد: سیاست‌گذاری‌هایی در حوزه‌های مختلف برای شهرداری و حوزه حمل و نقل تعریف شده است، در زمینه مترو، اتوبوس‌ها و حمل و نقل عمومی شهر، بحث نوسازی تاکسی‌ها، هوشمندسازی دوربین‌های کنترل ترافیک، نصب علائم و تابلو راهنما، شروع عملیات اجرایی چندین پارکینگ طبقاتی و پارکینگ‌های عمومی به پارکینگ‌های موجود در شهر، بهره‌برداری و کلنگ‌زنی چندین پروژه جدید حمل و نقلی و پروژه‌های احداث بزرگراه‌ها و تقاطع‌ها در دستور کار است.
فرهنگ‌سازی را از مدارس شروع کنیم
به گزارش ایسنا، برای اصلاح وضعیت ترافیکی درون شهری و برون شهری لازم است که تغییرات و اصلاحات در تغییر نگرش در رفتار ترافیکی و اصلاح فرهنگ همگانی ترافیک انجام شود. برای اصلاح فرهنگ ترافیک لازم است، ابتدا در نگرش مردم نسبت به ترافیک تغییراتی به وجود آید.
آموزش فرهنگ رانندگی را باید از مدارس و در بین کودکان آغاز کرد و آموزش‌های ترافیکی را به آنان آموخت تا فرهنگ رانندگی در وجود کودکان نهادینه شود و در بزرگسالی کمتر ناهنجاری‌های رانندگی را شاهد باشیم.
برای فرهنگ رانندگی، رانندگان باید رفتارهای غیراجتماعی خود را کنترل کرده تا علاوه بر ارتقا و بهبود وضعیت رفتارهای اجتماعی خودشان، نسبت به ارتقاء سبک زندگی، بهبود و افزایش سلامت جامعه نیز تاثیرگذار باشند.
با تمام تفاسیر آن‌چه مسلم است، این است که تا خودمان اصلاح نشویم فرهنگ رانندگی کشورمان اصلاح نخواهد شد.
انتهای پیام
نظرات