کیومرث توکلی گفت: تعریف‌کردنِ چیستی اثر خلاقانه دشوار است، اما به نظر می‌رسد برای نزدیک‌شدن به تعریف این مفهوم بهتر است مفاهیمی مانند آشنایی‌زدایی، ساختارشکنی و... را که به‌عنوان پیش‌فرض‌هایی برای آفرینش اثر خلاقانه بدیهی شمرده می‌شوند، کنار بگذاریم تا به سمت جوهرۀ اصلی آن حرکت کنیم.
او ادامه داد: سرآغاز آفرینش هر اثر خلاقانه‌ای فعالیتی تجربی است؛ بدین معنا که اجازه دهیم و فرصتی به وجود آوریم که در ورای همۀ تجربه‌ها و قراردادهای قبلی، چیز تازه‌ای در هنر تجربه شود. درواقع باید گشوده باشیم؛ چراکه ممکن است هنرمند چیزی را برخلاف فضای ساختارمند موسیقی و حتی برخلاف تمام تاریخ آن تجربه کند.
این آهنگساز و مدرس پیانو بیان کرد: صرف تغییردادن ساختاری، تجربه‌کردن چیز تازه‌ای را می‌توان حرکتی خلاقانه به حساب آورد. باوجودِاین، آفرینش یک جریان خلاق را چیزهای دیگری رقم می‌زند که نشان می‌دهند آیا این جریان (یا این اثر) توانسته است ساختارهای اصلی موسیقی را -که در گذر زمان برجای مانده‌اند- به ساختارها و یا پارامترهای جدیدی تبدیل کند. حال پرداختن به این پرسش که «آیا این ساختارهای جدید امکان تداوم دارند یا خیر؟»، بر عهدۀ مواجهۀ سایر جریان‌ها و ساختارهای همزمان و زمانۀ خلق اثر است که بحثی بسیار پردامنه و خارج از این فرصت است.
توکلی افزود: می‌توان به تجربه‌هایی که ساختاری را می‌شکنند و صدای تازه و ترکیب‌بندی جدیدی در دنیای صداها خلق می‌کنند، از دریچۀ امر خلاقانه نگاه کرد؛ ممکن است این شکستنِ ساختار، در رنگ‌آمیزی صوتی، هارمونی و یا هر بخش دیگری شکل بگیرد. هرچند باید یادآوری کرد که بعد از پیدایش تکنولوژی ضبط صدا در قرن بیستم، با دنیای دیگری مواجه شدیم. امروز نیز سرنوشت آیندۀ موسیقی با انقلاب هوش مصنوعی مبهم به نظر می‌رسد.
او با تأکید بر اینکه هر اثر خلاقانۀ موسیقیایی لزوماً ماندگار نخواهد بود، افزود: تا امروز چنین بوده که هر حرکت ماندگار و نوآورانه باید به‌عنوان روش، مکتب یا سبک موردِ‌پذیرش همگانی قرار می‌گرفت؛ اما پاسخ به اینکه یک حرکت خلاقانه از امروز به بعد چگونه داوری خواهد شد، دشوار است. بااین‌حال، براساس نگاهی که همچنان نیز وجود دارد، اگر هر حرکت خلاقانه‌ای با پشتوانۀ فکری همراه باشد یعنی صرفاً از روی تصادف نباشد، می‌تواند ماندگار نیز باشد؛ چراکه نمی‌توان رویداد تصادفی حتی به شکل یک مقالۀ مکتوب تدوین کرد؛ چه رسد به روش یا سبک یا مکتب!
این آهنگساز ضمن اشاره به اینکه حمایت نهادهای دولتی و نیمه‌دولتی ازجمله شهرداری‌ها می‌تواند به بالندگی و تولید آثار هنری ماندگاری کمک کند، توضیح داد: اینکه شهرداری شاهین‌شهر متولی اصلی برگزاری جشنوارۀ «موسیقی خلاق» است و در این جشنواره صرفاً به موضوع خلاقیت توجه شده نه اینکه بخشی به‌عنوان «خلاق» به جشنواره‌ای افزوده شود، اقدام بسیار مثبت و شایان‌توجهی است.
او افزود: حمایت این نهادها در برگزاری رویدادها و جشنواره‌های فرهنگی-هنری در تعالی و شکوفایی استعدادها کمک‌کننده است، اما اگر این نگاه حمایتی نسبت به مقولۀ آموزش به‌عنوان یکی از بنیادی‌ترین و مهم‌ترین بخش‌ها نیز وجود داشته باشد چه‌بسا در شکوفایی استعدادهای نوجوانان تأثیر می‌گذارد و اتفاقات ویژه‌ای را رقم خواهدزد؛ چراکه این تأثیرگذاری در گِرو بهبود و پیشرفت سیستم آموزشی است.
انتهای پیام
نظرات