به گزارش ایسنا به نقل از سایت احسان کرباسی، در دنیای امروز، سرطان به یکی از بزرگترین چالش‌های سلامت بشر تبدیل شده است. اما خوشبختانه، پیشرفت‌های چشمگیر علم پزشکی، امید تازه‌ای را برای غلبه بر این بیماری به ارمغان آورده است. یکی از این پیشرفت‌ها، پرتو درمانی دقیق است که با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته،  به طور دقیق سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهد و  آسیب به بافت‌های سالم اطراف را به حداقل می‌رساند.

پرتو درمانی چیست و چه عوارضی دارد؟

پرتو درمانی یا رادیوتراپی، یک روش درمانی موثر برای سرطان است که با استفاده از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس، سلول‌های سرطانی را هدف قرار داده و از رشد و تکثیر آنها جلوگیری می‌کند. عوارض پرتو درمانی به محل درمان، دوز پرتو و سلامت عمومی بیمار بستگی دارد و می‌تواند شامل خستگی،  التهاب پوست، ریزش مو، تهوع و استفراغ باشد.  با این حال اگر از روش های جدید استفاده شود اکثر عوارض پرتودرمانی خفیف بوده و با پایان درمان تدریجا بهبود می‌یابند.

پرتو درمانی چگونه است؟

در این روش، پرتوها با دقت بالا به تومور تابانده می‌شوند تا  DNA سلول‌های سرطانی را تخریب کرده و از رشد و تکثیر آنها جلوگیری کنند. دو نوع اصلی پرتو درمانی شامل پرتو درمانی خارجی، که در آن پرتوها از خارج بدن به تومور تابانده می‌شوند، و براکی تراپی، که در آن منبع پرتو در داخل یا نزدیک تومور قرار می‌گیرد،  وجود دارد.

پرتو درمانی چه زمانی انجام میشود؟

پرتودرمانی می‌تواند در مراحل مختلف درمان سرطان و با اهداف مختلفی انجام شود. ممکن است قبل یا بعد از جراحی یا شیمی درمانی انجام شود و در بسیاری از موارد به عنوان درمان اصلی و تنها درمان سرطان استفاده می شود.

پرتو درمانی چند جلسه است؟

تعداد جلسات پرتودرمانی به عوامل مختلفی بستگی دارد و برای هر بیمار متفاوت است. اما روش های جدید پرتو درمانی می تواند تعداد جلسات را کاهش دهد.

تکنولوژی‌های جدید در پرتو درمانی دقیق

امروز افتخار این را داریم که میزبان دکتر احسان کرباسی متخصص پرتو درمانی باشیم. دکتر احسان کرباسی با طی دوره های تکمیلی درمان استریوتاکتیک در اروپا تحت نظر مدرسین ESTRO  به این توضیحات می پردازد:

۱.    IMRT (پرتو درمانی با شدت تعدیل شده):

در  IMRT،  شدت  پرتو با  استفاده  از  کامپیوتر  و  نرم‌افزارهای  پیشرفته  در  نقاط  مختلف  تومور  تنظیم  می‌شود  تا  توزیع  دوز  بهینه  شده  و  به  بافت‌های  سالم  آسیب کمتری وارد  شود.  به  این  ترتیب،  پرتو  به  شکل  سه‌بعدی  به  تومور  تابانده  می‌شود  و  دوز  پرتو  در  هر  نقطه  به  طور  دقیق  کنترل  می‌شود. 

۲.    IGRT (پرتو درمانی هدایت‌شونده با تصویر):

در  IGRT،  از  تصاویر  سه‌بعدی  برای  شناسایی  دقیق  محل  تومور  و  تنظیم  پرتو  در  حین  درمان  استفاده  می‌شود.  در واقع IMRT بدون IGRT عقیم خواهد بود، این  روش  به  خصوص  برای  تومورهایی  که  در  نواحی  متحرک  بدن  قرار  دارند،  مانند  ریه  و  کبد،  بسیار  مفید  است. تصور کنید یک سیستم  هدایت  گر  با  چشمانی  تیزبین  که  می‌تواند  در  لحظه  حرکات  تومور  را  دنبال  کند  و  پرتو  درمان  را  دقیقاً  به  هدف  برساند.  این  کاری  است  که  IGRT  یا  پرتو درمانی  هدایت‌شونده  با  تصویر  انجام  می‌دهد.

در  گذشته،  یکی  از  چالش‌های  پرتو درمانی،  حرکت  تومور  در  حین  درمان  بود.  به  عنوان  مثال،  تومورهای  ریه  با  هر  نفس  کشیدن  جابجا  می‌شوند.  این  حرکت  می‌تواند  باعث  شود  که  پرتو  به  طور  دقیق  به  تومور  نرسد  و  به  بافت‌های  سالم  اطراف  آسیب  برساند.
اما  IGRT  با  استفاده  از  تکنولوژی  تصویربرداری  پیشرفته،  این  مشکل  را  حل  کرده  است.  در  این  روش،  قبل  و  در  حین  درمان،  تصاویری  از  تومور  گرفته  می‌شود.  این  تصاویر  به  کامپیوتر  ارسال  می‌شوند  و  با  تصاویر  اولیه  مقایسه  می‌شوند.  اگر  تومور  جابجا  شده  باشد،  کامپیوتر  به  طور  خودکار  جهت  پرتو  را  تنظیم  می‌کند  تا  دقیقاً  به  تومور  برسد.

۳.    SBRT  (پرتو درمانی استریوتاکتیک بدن):

SBRT  یا  پرتو درمانی  استریوتاکتیک  بدن،  پیشرفته ترین روش رادیوتراپی  در  درمان  سرطان  است، و از آنجا که در دنیای پزشکی، خصوصاً وقتی صحبت از  مبارزه با  سرطان  باشد، دقت حرف اول را می‌زند، این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می کند، این روش  با  دقت  بسیار  بالا  و  در  کوتاه‌ترین  زمان  ممکن،  تومور  را  هدف  قرار  می‌دهد.
در  SBRT،  از  دوزهای  بسیار  بالای  پرتو  در  تعداد  جلسات پرتو درمانی  کم  (معمولاً  ۱  تا  ۵  جلسه)  استفاده  می‌شود.  این  روش  برای  درمان  تومورهای نواحی  مختلف  بدن،  بخصوص مغز،  ریه،  کبد،  ستون  فقرات  و  پروستات،  مناسب  است. انجام SBRT مستلزم امکانات پیشرفته IGRT می باشد. تکنیک استریوتاکتیک را می توان با دستگاه های مختلف مانند شتابدهنده های نسل جدید، گامانایف، سایبرنایف یا توموتراپی های نسل جدید انجام داد که خوشبختانه در دو سال اخیر این امکانات در ایران فراهم شده است.

مزایای پرتو درمانی دقیق /درصد موفقیت پرتو درمانی

•  افزایش دقت درمان: با هدف قرار دادن دقیق سلول‌های سرطانی، احتمال کنترل و نابودی تومور افزایش می‌یابد.
• کاهش عوارض جانبی پرتو درمانی: با به حداقل رساندن آسیب به بافت‌های سالم اطراف، عوارض جانبی مانند ریزش مو، تهوع و استفراغ کاهش می‌یابد.
• بهبود کیفیت زندگی بیماران: با کاهش عوارض رادیوتراپی و افزایش اثربخشی درمان، کیفیت زندگی بیماران بهبود می‌یابد.
• طول عمر بیشتر:وقتی دقت درمان افزایش یابد، دوز بیشتری از اشعه را نیز میتوان تجویز کرد که این امر در بسیاری از موارد به کنترل بیشتر تومور و افزایش طول عمر می انجامد.
• امکان درمان تومورهایی که قبلاً غیرقابل درمان بودند: با استفاده از این تکنولوژی‌ها، امکان درمان تومورهایی که در نواحی حساس بدن قرار دارند و یا به روش‌های سنتی قابل درمان نیستند، فراهم می‌شود.

گفتگو با دکتر  احسان کرباسی متخصص پرتو درمانی

دکتر احسان کرباسی  پرتو درمانی  دقیق  یک  انقلاب  در  درمان  سرطان  است.  ما  الان  ابزارهایی  در  اختیار  داریم  که  به  ما  اجازه  می‌ده  با  دقت  خارق‌العاده‌ای  سلول‌های  سرطانی  را  هدف  قرار  دهیم  و  در  عین  حال  بافت‌های  سالم  را  محافظت  کنیم.  این  برای  بیماران  به  معنی  شانس  بیشتر  برای  درمان  و  کیفیت  زندگی  بهتر  است.  البته  نباید  فراموش  کنیم  که  هنوز  راه  زیادی  در  پیش  داریم.  ما  باید  سرمایه‌گذاری  بیشتری  در  آموزش  نیروی  متخصص  و  گسترش  دسترسی  به  این  تکنولوژی‌ها  داشته  باشیم  تا  همه  بیماران  بتوانند  از  این  پیشرفت‌ها  بهره‌مند  شوند.

انتهای رپرتاژ آگهی