دوشاب خرمالو (به تبری: خُرمادی دِشو یا خَرمِندی دِشو) نوعی دوشاب محلی گیلان و مازندران است که انواع مختلفی دارد. این خوراکی دارای مواد معدنی کلسیم و ویتامین A است و برای شُش، مجاری ادراری، سینوس‌ها و روده‌ها و چشم مفید است. همچنین در مازندران دوشاب خرمالو را گاهی با پشت زیک و برف مخلوط کرده و میل می‌کردند.

آنچه از دشو در مازندران معمول است، با استفاده از میوه‌های جنگلی خودرو همچون ولیک، خرمالو و ازگیل تهیه می‌شود در گذشته جنگل نشینان برای رفع نیازهای مواد شیرینی ضروری خانواده شیره این گیاهان را با روش‌های سنتی می‌پختند و در طول سال به لحاظ طبع گرمی که دارد مورد استفاده قرار می‌دادند.

اما به مرور زمان این سنت روبه فراموشی رفت و قند و غذاهای غیرسالم جای آن را پرکرد اما با شیوع بیماری‌های مختلف مردم پی به اهمیت این نوع غذاها برده و دوباره به سمت مصرف غذای ارگانیگ رفتند.

برگزاری جشنواره‌ها و بستر اینترنت نیز شرایطی فراهم کرد تا بازار فروش این محصولات فراهم شود و تهیه آن را به عنوان مشاغل خانگی در دستور کار قرار دهند.

وجود خواص ارزنده این محصول چون محافظت از بدن در برابر سرطان، کمک به درمان بیماری‌هایی چون آب مروارید، دیابت، کاهش فشارخون، چربی خون، مفید برای بیماران قلبی، جلوگیری وکاهش پوکی استخوان تأثیر مثبت بر عملکرد مغز، جلوگیری از بروز بیماری‌های عصبی و حافظه‌ای مانند آلزایمر به ارزش آن افزوده است، همچنین برگ و دم‌نوش این گیاهان جنگلی نیز برای بهبود سرفه و فعالیت کلیه مفیداست.

برندسازی ۶ محصول ارگانیک خروجی جشنواره «دشو» بابل

عضو شورای اسلامی شهر گلوگاه بندپی شرقی بابل در گفت‌وگو اختصاصی به ایسنا گفت: دشو پزی از سنت‌های دیرینه مردم جنگل نشین بخصوص منطقه جنگلی بندپی بابل بوده که نسل به نسل منتقل شده است.

مهدی قلندریان با اشاره به اینکه ایده برگزاری جشنواره نخستین بار از سوی شورای شهر گلوگاه بندپی شرقی بابل عنوان و اجرایی شد، افزود: در ماه‌های مهر و آبان که میوه‌های جنگلی کاملاً رسیده و آبدار می‌شدند خانواده‌ها به صورت گروهی اقدام به چیدن و درست کردن دشو می‌کردند این اقدام سبب شد تا ایده برگزاری جشنواره برای این سنت دیرینه در منطقه بندپی اجرایی شود.

رئیس کمیسیون فرهنگی شهرگلوگاه بندپی شرقی بابل تصریح کرد: در این جشنواره یک خانواده در سه مرحله صبح، ظهر وغروب اقدام به پخت دشو می‌کنند تا فرآیند آماده شدن این محصول از نزدیک برای مخاطبین قابل مشاهده باشد.

وی با اشاره به اینکه در جشنواره سال گذشته از گلستان، گیلان، تبریز و شهرهای مازندران غرفه داشتیم، یادآور شد: در این جشنواره به جز فرآورده‌های دشو، غذاهای سنتی مثل ترشیجات و آش دوغ، صنایع دستی و فرآورده‌های لبنی نیز به فروش می‌رسد.

عضو شورای شهر گلوگاه بندپی بابل با اشاره به اینکه برگزاری این جشنواره فرصتی مناسب برای فروش محصولات سالم و ارگانیک منطقه فراهم کرده است، خاطرنشان کرد: ۵۰ غرفه‌دار امسال در این جشنواره حضور دارند .

وی تصریح کرد: یکی دیگر از اهداف برگزاری این جشنواره اشتغالزایی برای اهالی منطقه بوده است که با استفاده از نعمت‌های خدادای منطقه بتوانند صاحب مشاغل خرد شوند که در سایه این جشنواره ۶ بهره‌بردار موفق شدند محصول خود را برندسازی کنند.

وی با بیان اینکه این محصولات ارگانیک در مغازه‌ها به فروش می‌رسد و اقبال مردم برای خرید بسیار افزایش یافته است، گفت: البته جنگل نشینان نیز با تهیه این محصولات در حاشیه جنگل‌ها اقدام به فروش به گردشگران می‌کنند اما امروزه فروش این محصولات کاملاً ساماندهی شده و بازار فروش مشخصی برای تولید کننده دارد.

قلندری با اعلام این خبرکه پنج شنبه بازار گلوگاه بندپی بابل یکی از سه بازار برتر استان در حوزه فروش محصولات ارگانیک و سالم است، گفت: همه محصولات ارگانیک مورد نیاز خانواده‌ها در این بازار با قیمت مناسب از تولیدکننده به مصرف کننده به فروش می‌رسد.

وی افزود: از دیگر جشنواره‌های مهمی که از سوی شورای شهر گلوگاه برای رونق اقتصاد اهالی برگزار می‌شود جشنواره کنل(عسل) است که دوسال متوالی برگزار شد و همچنان در دستور کار شورا قرار دارد.

قلندری تصریح کرد: بندپی بابل ۶۰ درصد تولید عسل مازندران را به خود اختصاص داده و هزار و ۵۰۰ تولید کننده دارد.

وی یادآور شد: در سایه این جشنواره درصدد هستیم فرصتی برای برندسازی عسل را فراهم کنیم که در مرحله انجام است.

دشوپزی ماندگارترین آیین‌ سنتی بندپی بابل 

یکی از هنرمندان مازندرانی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: امروزه تمایل به استفاده از غذاهای ارگانیک نسبت به سال‌های اخیر افزایش یافته و مردم دوباره به اصل خود برمی‌گردند، افزایش بیماری‌های گوناگون سبب شده مردم پی به اهمیت غذای سالم ببرند.

حسن عنایت‌زاده افزود: در قدیم مردم بومی مناطق بالادست جنگلی در نحوه تنظیم طبع بدن نیز بسیار خبره بودند آنها یک هفته غذای گوشتی و یک هفته غذای لبنی استفاده می‌کردند که سلامت بدن به تعادل برسد.

 وی یادآور شد: دشو، شیره، دوشآب یا دشوآب در زبان بومی یعنی دوشب که نشان از تهیه دشو به مدت دو شب دارد.

وی بیان کرد: دشو از میوه‌های جنگلی مثل خرمالو وحشی، کنس، توت، انجیر، ولیک و همچنین عسل و... بدست می‌آید.

عنایت زاده گفت: هر ساله از اواسط پاییز تا اوایل زمستان با به بار نشستن درختان ازگیل یا به گویش مازندرانی «کنس» در جنگل‌های مازندران، مردم بومی جمع آوری و پختن این میوه وحشی و خودرو را برای تهیه دشو آغاز می‌کنند.

وی ادامه داد: چیدن یا جمع آوری این میوه‌ها تا خارج کردن آن از جنگل، تمیزکردن، شستن، پخت و فرآوری آن در میان مردم مازندران فرایندی است که به صورت خانوادگی یا توسط اهالی محل و همسایه‌ها انجام می‌شود، اغلب زنان روستا با هم جمع می‌شوند و صبح زود به جنگل می‌روند و ازگیل‌ها را جمع و در کیسه می‌ریزند و طی مراسمی در روستا با هم آن را روی آتش می‌پزند.

وی خاطرنشان کرد: مردم بومی منطقه جنگلی بندپی سنت دشو پزی را زمانی که خرمالو و کنس جنگلی و دیگر میوه‌ها کاملا آبدار و رسیده شد جمع‌آوری و در ظرف یا دیگ بزرگی دپو و بعد از مدتی کاملا با دست له می‌کنند بعد از مدتی آن را داخل گونی برنج ریخته و عصاره آن را جدا می‌کنند آبی که از این عصاره داخل ظرف دیگری ریخته می‌شود را جمع آوری و روی حرارت آتش قرارداده تا غلیظ شود که به آن دشو یا شیره گفته می‌شود.

دشو خرمالو بابل ثبت ملی شد

مهران فلاح رئیس اداره میراث‌ فرهنگی شهرستان بابل در حاشیه برگزاری ششمین جشنواره دشو در بندپی به ایسنا اظهار کرد: هر جشنواره‌ای که بیش از سه سال متوالی در یک مکان و به یک عنوان برگزار شود قابلیت ثبت دارد.

وی از ثبت ملی دو غذای سنتی بابل خبرداد و افزود: دشو خرمالو و هلی ترشی دو غذای سنتی و محلی شهرستان بابل است که ثبت ملی شده است و دو نوع غذای محلی نیز در مرحله ثبت است.

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بابل تصریح کرد: جشنواره دشو باهدف حفظ آداب و رسوم، ترویج فرهنگ بومی محلی و ارائه محصولات بومی منطقه بندپی بابل برگزار شد.

وی برپایی نمایشگاه صنایع‌دستی، محصولات لبنی، عرضه غذاهای سنتی، شامل ترشیجات و انواع آش دوغ، آش ترش، کشک و دیگر محصولات بومی منطقه را از جمله بخش‌های مختلف جشنواره برشمرد و گفت: اجرای نمایش‌های آیینی، موسیقی و بازی‌های بومی و محلی را از دیگر ابعاد این جشنواره برشمرد.

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خاطرنشان کرد:این جشنواره از امروز به مدت سه روز با حضور 50غرفه‌دار برگزار می‌شود.

جشنواره دشو فرصتی برای صدور فرهنگ بومی مازنی‌ها

یکی از مسافرانی که برای دیدن جشنواره دشو به شهربابل آمده بود نیز در حاشیه این جشنواره در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به ابعاد مختلف این جشنواره گذشته از ارائه غذاهای سنتی و بومی محلی به نمایش گذاشتن برخی آداب و رسوم بومی منطقه برشمرد و گفت: برپایی غرفه هایی با صنایع دستی و لباس های بومی و محلی، غرفه موسیقی،اشعار، قصه و داستان های قدیمی از دیگر ابعاد مورد توجه این جشنواره است.

کریم سلمانپور تصریح کرد: این جشنواره در کنار بازارچه محلی فرصتی فراهم کرده تا مردم بومی منطقه کسب درآمد کنند وسبب رونق اقتصاد منطقه باشد ضمن اینکه این جشنواره بهترین تبلیغ و فرهنگ سازی برای ارائه آداب ورسوم اجدادی به نسل جوان است.

وی از برگزاری جشنواره دشو در پنج مرحله خبر داد وافزود: استمرار برگزاری جشنواره دشو زمینه‌ای فراهم کرد تا 6 محصول ارائه شده دراین جشنواره برندسازی شود.

وی با اشاره به اینکه جشنواره دشو زمینه برگزاری جشنواره کنل و دوآش را برای منطقه بندپی بابل فراهم کرده است، گفت: همه این جشنواره‌ها کاملا سنتی و بومی است و برنامه‌ها کاملا مردمی برگزار می‌شود.

سلمانپور یادآور شد: این جشنواره در اقتصاد مردم منطقه چنان تاثیر خوبی داشته بطوریکه یک زنبوردار موفق به فروش 45 میلیون تومان عسل در یک روز شد، 25 میلیون تومان یک غرفه‌دار ترشک و لواشک فروخت ویک دامدار براحتی محصولات لبنی خود را تا 30 میلیون تومان در این جشنواره به فروش می‌رساند.

وی ادامه داد: حضور پررنگ مسئولان بخش و امام جمعه منطقه نشان از حمایت جدی آن‌ها از این جشنواره‌ها دارد.

وی با اشاره به اینکه با اجرای برنامه ایستگاه رادیویی در این جشنواره به معرفی محصولات غرفه‌داران می‌پردازم، خاطرنشان کرد: در این جشنواره بیش از دومیلیارد پول جابجا می‌شود که در رشد اقتصادی منطقه بسیارتاثیرگذار است.

این هنرمند مازندرانی افزود: شهرگلوگاه شهری بن بست است این جشنواره فرصتی فراهم کرده که بجای اینکه مردم محصولات خود را به دیگر استانها ببرند استان‌های دیگر به اینجا می‌آیند.

وی ادامه داد: این جشنواره هر ساله پذیرای مردم تهران، اصفهان، زابل، سیستان و بلوچستان، بندرعباس و...بوده که فرصتی برای ترویج فرهنگ بومی و محلی منطقه نیز در کنار بحث اقتصادی است.

وی برگزاری چنین جشنواره‌هایی را فرصتی برای صادرکردن فرهنگ بومی مازندران به دیگر استانها برشمرد و گفت: تاثیر این جشنواره‌ها را در استقبال گردشگران از این منطقه می‌توان سنجید که هرروزه به تعداد آن ها افزوده می‌شود.

جشنواره فرصتی برای خرید محصول سالم ومتنوع

رقیه الهی نیا که برای خرید دراین جشنواره حضور داشته نیز به ایسنا گفت: یکی از خصوصیات برجسته این جشنواره که چندسالی برگزار می‌شود ارائه محصولی سالم و ارگانیک با تنوع محصولات مختلف غذایی است.

وی با اشاره به اینکه این جشنواره نوعی اطمینان دادن به مشتری است تا فرصت خرید مستقیم از تولیدکننده داشته باشد، گفت: شاید تفاوت چندانی در قیمت کالا نباشد اما اطمینان از سالم و اصل بودن محصول ملاک انتخاب ماست زیرا همه فرایند تولید دشو در این جشنواره آنلاین انجام می شود.

الهی نیا گفت: متاسفانه آنچه امروز در بازار شاهدیم عدم اطمینان از سالم بودن محصول غذایی است سبزیجاتی که بارها سم پاشی می‌شوند، میوه جات سورتینگی که بیرون و داخل آن فرق دارد، محصولات غذایی که با انواع مواد دیگر مخلوط می شود و ما قدرت تشخیص نداریم اما این جشنواره و یا چنین جشنواره‌هایی فرصت بسیارخوبی برای خرید است.

وی خواستار افزایش چنین جشنواره‌هایی در مناطق مختلف متناسب با ظرفیت همان منطقه شد و گفت: اتصال بین مصرف کننده و تولیدکننده یکی از آیتم‌های مهم در بازار است که دست واسطه‌ها را کوتاه می‌کند.

وی همچنین با اشاره به اینکه این جشنواره نوعی ترویج فرهنگ اصیل مازنی است، گفت: حتی اگر چیزی خرید نکنید تنها با حضور در این جشنواره به دوران گذشته سفرمی‌کنید و از داشته‌های نیاکان خود لذت می‌برید ضمن اینکه دلگیر از فراموشی این همه آداب و رسوم ناب گذشتگان خواهید بود.

انتهای پیام