به گزارش ایسنا، امروزه با توجه به گسترش شبکه‌های اجتماعی، کتاب و کتابخوانی موضوعی است که بیش از گذشته به دست فراموشی سپرده شده است در صورتی مطالعه راهی برای رسیدن به قله دانایی است و رسیدن به این قله سبب می‌شود سطح دانش و آگاهی جامعه افزایش پیدا کند و در فهرست کشورهای توسعه یافته قرار گیریم.
کاهش مطالعه و گریز از کتاب در جامعه امروز سبب شده شاهد مشکلات فرهنگی، و افزایش آسیب‌های اجتماعی و بزهکاری باشیم و شاید افزایش قیمت کتاب و تبدیل شدن آن به کالای لوکس از دیگر دلایل حذف کتاب از سبد خانوار است. نکته دیگر اینکه آخرین آمار سرانه مطالعه مربوط به سال ۹۹ بوده و این موضوع نشان‌دهنده کم‌توجهی به حوزه مطالعه است، با توجه به قرار داشتن در هفته کتاب و کتابخوانی ایسنا در این گزارش به بررسی وضعیت مطالعه و فضای مطالعاتی در قزوین پرداخته است.
طبق آمار سال ۹۹ قزوینی‌ها ۲۶ دقیقه در روز کتاب می‌خوانند!
فاطمه محمدبیگی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قزوین در گفت‌وگو با ایسنا اظهار می‌کند: بر اساس اطلاعاتی که مرکز آمار سال ۹۹ اعلام کرده است سرانه مطالعه در کشور هشت ساعت و ۱۸ دقیقه در ماه و ۱۶ دقیقه در روز است و استان قزوین در این میان با آمار ۱۲ ساعت و ۵۸ دقیقه در ماه و ۲۶ دقیقه در روز رتبه سوم را از نظر مطالعه دارد.
وی بیان می‌کند: امروزه برای سنجش میزان مطالعه افراد صرفاً به سرانه نمی‌توان اکتفا کرد زیرا کتابی که مطالعه می‌شود باید تأثیر مثبتی در زندگی و تفکر فرد داشته باشد و تغییری در بینش و نگرش افراد ایجاد کند.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قزوین تصریح می‌کند: کتابخانه‌ها در گذشته صرفاً مکانی برای برای امانت کتاب بوده اما امروزه رویکرد آن تغییر کرده و کتابخانه‌ها به عنوان باشگاه فعال فرهنگی و اجتماعی فعالیت می‌کند و شبکه گسترده‌ای در سراسر کشور دارد و پس از خانه و مدرسه سومین فضای امن برای حضور افراد است و بیشترین نفوذ را در جامعه بعد از مساجد و مدارس ایفا می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: همچنین در کتابخانه‌ها برگزاری برنامه‌های فرهنگی و کارگاهی در جهت افزایش آگاهی جامعه از جمله برنامه‌ها است و همچنین در برخی از کتابخانه‌ها که ظرفیت دارند آموزش‌هایی در راستای توانمندسازی افراد برگزار می‌شود که در نهایت بتوانند کسب و کاری راه‌اندازی کنند و به اقتصاد خُرد خانواده کمک کنند.
محمدبیگی تصریح می‌کند: افتتاح کتابخانه «شهید عیسی تیموری» در سگزآباد با حمایت خیران، افتتاح کتابخانه «فردوسی» در شهر بیدستان با همکاری شهرداری و فاز دوم بازطراحی کتابخانه «امام خمینی ره»و باز طراحی کتابخانه «عارف» قزوین از جمله اقدامات خوبی است که طی چندماه گذشته آغاز شده است.
وی ادامه می‌دهد: هفته کتاب و کتابخوانی فرصت مغتنمی است که با ترویج فرهنگ کتابخوانی از بروز آسیب‌های اجتماعی بکاهیم و ما در راستای تحقق این امر در تلاش برای تقویت فضاهای مطالعاتی استان هستیم.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قزوین با اشاره به اینکه عادت به مطالعه در کودکی باید شکل گیرد، می‌گوید: برنامه‌های ویژه در بخش کودک، خدمات برای نوجوان و جوانان و همچنین منابع خدمات دهی کتابخانه‌ها به نابینایان و ناشنوایان به تازگی تأمین شده و در کتابخانه شهدا به این افراد خدمات ارائه می‌شود.
وی ادامه داد: همه افراد می‌توانند از فضای کتابخانه‌ها استفاده کنند اما عمدتا کودکان و نوجوانان برای مطالعات درسی از فضای کتابخانه استفاده می‌کنند البته افراد بالای ۵۰ سالی داریم که مخاطب مستمر کتابخانه‌ها هستند.
محمدبیگی بیان می‌کند: استان قزوین دارای ۶۰ باب کتابخانه عمومی و مشارکتی، پنج سالن دارای مجوز مطالعه با ۷۰ هزار عضو فعال است و یک میلیون و ۱۰۰ هزار جلد کتاب در کتابخانه‌های عمومی قزوین برای استفاده عموم شماره‌گذاری شده است، طبق بررسی‌ها قزوینی‌ها بیشتر علاقه به مطالعه کتاب‌های دینی تاریخی و روانشناسی دارند.
وی تصریح می‌کند: اگر کتاب در دست مردم باشد و فضای مطالعه فراهم باشد قطعاً مردم به مطالعه روی خواهند آورد همچون تجربه افتتاح کتابخانه سگزآباد که در هفته اول ۳۰۰ نفر عضور کتابخانه شدند و به طور مستمر از کتابخانه استفاده می‌کنند و این نمونه تلنگری به مسئولین در جهت ایجاد و تقویت فضاهای مطالعاتی استان است.
۲۰ منطقه فاقد کتابخانه در قزوین
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قزوین خاطرنشان می‌کند: هم اکنون ۲۰ منطقه فاقد کتابخانه با جمعیت بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ نفر داریم در صورتی که استعدادهای ارزشمندی در این مناطق وجود دارند و سرمایه‌های کشور محسوب می‌شوند.
وی می‌گوید: نهاد کتابخانه‌ها نهاد بهره‌بردار است و نهاد ساخت نیست لذا دستگاه‌هایی که می‌توانند در این راستا اعتبار دریافت کنند باید به صورت عاجل نسبت به ایجاد فضاهای مطالعاتی اقدام کنند.
این مسئول خاطرنشان می‌کند: خوشبختانه با بهره‌برداری و افتتاح از طرح کتابخانه‌های استان قزوین در چندماه گذشته، سه هزار و ۵۰۰ متر مربع به فضای مطالعاتی استان اضافه شد؛ همچنین با مساعدت یکی از بانک‌های خصوصی نخستین کتابخانه به زودی در نیکویه راه‌اندازی خواهد شد.
وی تصریح می‌کند: کتابخانه سیار «هدهد سفید» و نخستین «کتابخانه سبز» کشور در قزوین توانست راهگشا باشد و به چندین ناحیه جمعیتی مانند «مهرگان»، «ورس»، «باورس» و «شترک» خدمت ارزشمندی ارائه کند.
محمدبیگی بیان می‌کند: استان قزوین علی‌رغم مرکز آمار که نشان می‌دهد مردمان کتابخوانی دارد اما فضاهای مطالعاتی استان ما از حد استاندارد بسیار پایین‌تر است و اگر کتابخانه مرکزی کلید بخورد شاخص فرهنگی استان تغییر رشد بسیاری خواهد کرد.
کتاب دانش بشر را به نسل‌های آینده منتقل می‌کند
در ادامه حسین براتی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین در گفت‌وگو با ایسنا اظهار می‌کند: کتاب دانش بشر را حفظ و به نسل‌های آینده منتقل می‌کند بنابراین سهم کتاب در انتقال دانش به مراتب بیشتر از دیگر ابزارهای آموزشی است.
وی ادامه می‌دهد: توجه به امر مطالعه موجب رونق حوزههای اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه خواهد شد که در این راستا توجه به تقویت و توسعه و ترویج فرهنگ کتابخوانی یکی از اهداف مهم اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین است.
براتی بیان می‌کند: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین برنامه‌هایی را برای سی‌ودومین دوره هفته کتاب با عنوان «خواندن برای همدلی» در نظر گرفته است که این برنامه در پنج بخش در حال اجرا است.
وی تصریح می‌کند: دومین برنامه در راستای توجه به اهمیت حوزه صنعت چاپ در نشر کتاب و لزوم آشنایی نسل جوان امروز با مراحل تولید و چاپ کتاب در نظر گرفته شده و در این برنامه دانش‌آموزان هنرستان‌های دخترانه و پسرانه بازدیدی از چاپخانه‌های شهر قزوین خواهند داشت.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین می‌گوید: بازدید و تقدیر از کتابفروشی‌های فعال و کتابداران، برگزاری کارگاه آموزشی ادبیات «ترجمه ادبی» ۲۸ آبان ماه در سالن اجتماعات اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین، همایش تجلیل از فعالان عرصه کتاب و کتابخوانی در ۲۹ آبان و تقدیر از برگزیدگان مسابقات کتابخوانی از جمله برنامه‌های دیگری است که در این هفته برگزار می‌شود.
وی در خصوص سرانه مطالعه قزوینی‌ها اظهار می‌کند: طبق آمار سال گذشته سرانه مطالعه در استان قزوین ۳۸ دقیقه در روز است و امیدواریم که بتوانیم با برگزاری برنامه‌های متنوع گامی در جهت آشنایی نسل نوجوان و جوانان با کتاب برداریم.
براتی در پایان عنوان می‌کند: متقاضیان می‌توانند جهت اطلاع از فراخوان و نحوه شرکت در رویدادهای هفته کتابخوانی به آدرس ghazvin.farhang.gov.ir بخش رویدادهای فرهنگی و هنری مراجعه کنند.
کتاب کالایی لوکس در دنیای امروز
در ادامه مهدی مردانی نویسنده و فعال فرهنگی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار می‌کند: اساساً برای آشنایی کودک با کتاب خانواده‌ها باید ارتباط عمیقی با کتاب و مطالعه داشته باشند زیرا زمانی که کتاب در خانواده نهادینه شده باشد و فرزندان کتاب را در خانه و در دست والدین ببینند به سمت مطالعه ترغیب خواهند شد.
وی ادامه می‌دهد: در قدم بعدی باید کودکان را با کتاب‌هایی که مناسب سن آنان است آشنا کنیم و ترس از پاره شدن کتاب توسط کودکان نداشته باشیم بلکه باید فرصت آشنایی با کتاب به آنان دهیم.
مردانی تصریح می‌کند: والدین باید نوجوانان را در خرید کتاب دخیل کنند و سعی کنند اوقات فراغت فرزندان خود را با مطالعه پر کنند و لذت مطالعه را به آنان بچشانند.
وی می‌گوید: متأسفانه در آموزش و پرورش شاهد هستیم که به واسطه اجباری بودن آموزش دانش‌آموزان نه تنها به کتاب علاقه‌مند نمی‌شوند بلکه از کتاب گریزان می‌شوند و باید موضوع مطالعه به سمت انتخاب محور بودن توسط کودک ببریم تا خودش با علاقه خود کتاب انتخاب کند.
این نویسنده قزوینی خاطرنشان می‌کند: ما باید فضاهای لذت بخش داستانی، شعری و داستان‌های علمی را برای کودکان خود فراهم کنیم تا با لذت مطالعه آشنا شوند این که صرفاً منابع درسی را برای مطالعه به کودکان معرفی کنیم با شکست مواجه خواهیم شد.
وی ادامه می‌دهد: جذابیت بصری، کیفیت چاپ، کتاب‌های بروز و متناسب با سن کودک و دارا بودن کتاب از نثر خوب از جمله مواردی است که برای جذب کودکان به مطالعه اثربخش است.
مرادنی عنوان می‌کند: متأسفانه امروزه کتاب جایی در سبد خرید خانوار ندارد بلکه کتاب تبدیل به کالایی لوکس شده و قشر خاصی که وضعیت مالی خوبی دارند به سراغ خرید کتاب می‌روند به همین سبب سرانه مطالعه در بین نوجوانان و جوانان در میانگین قابل قبولی قرار ندارد.
وی می‌گوید: به دلیل مشکلات اقتصادی و اجتماعی که در جامعه وجود دارد مسئولین بیشتر در این حوزه تمرکز دارند و در حوزه فرهنگی علی‌الخصوص حوزه کتاب مسئولین دغدغه‌مندی ندارند بلکه باید با فرض اینکه تا مسائل فرهنگی اصلاح نشود مسائل دیگر حل نخواهد شد قدم بردارند.
این فعال فرهنگی بیان می‌کند: مسئولین باید به این باور برسند که جامعه بدون مطالعه، جامعه بیماری است و نمی‌تواند تصمیمات درستی در بزنگاه‌های سیاسی بگیرد.
وی در پایان خاطرنشان می‌کند: مطالعه یعنی رشد، شکوفایی فردی و اجتماعی و ما اگر می‌خواهیم به جامعه‌ای دارای ارزش‌های دینی، انسانی، فرهنگی و فرهیختگی اجتماعی برسیم باید از مسیر مطالعه عبور کنیم چراکه مطالعه راهی به سوی دانایی است.
به گزارش ایسنا، تحولات اجتماعی و گسترش شبکه‌های اجتماعی در دنیای امروز می‌طلبد ترویج فرهنگ کتابخوانی و بررسی سرانه مطالعه مورد توجه بیشتر قرار گیرد البته که به آمار سرانه مطالعه نمی‌توان اکتفا کرد زیرا شرایط کنونی جامعه و مشکلات اجتماعی نشان از کاهش مطالعه و فقر فرهنگی دارد، ای کاش در دنیای مجازی امروز کمی هم به فکر «یار مهربان» دیروز باشیم.
انتهای پیام
نظرات