خوردن غذاهای محلی و سنتی همواره یکی از لذتبخش‌ترین قسمت‌های هر سفر و گشت وگذاری است. در اکثر مناطق ایران نیز وظیفه تهیه غذا بر دوش زنان است. در نتیجه در بخش مربوط به گردشگری غذایی یا همان به اصطلاح شکم‌گردی نقش زنان بسیار پررنگ است. در میان ترکمنها نیز غذا خصوصاً برای پذیرایی از مهمان‌ها مقوله بسیار مهمی است.

چکدرمه یک غذای سنتی ترکمنی است که بیشتر از هزار سال قدمت دارد که با پخت همزمان برنج، گوشت [معمولاً گوسفند]، رب گوجه یا گوجه و پیاز به همراه روغن، آب و افزودنی‌هایی مانند نمک و فلفل به دست می‌آید. این غذا تا حدی به استامبولی پلو شباهت دارد.

انواع چکدرمه

۱- چکدرمه گوشت

چکدرمه گوشت معمولاً از گوشت گردن گوسفند که در اصطلاح ترکمنی «اوجه» می‌گویند تهیه می‌شود که خوش طعم‌ترین در نوع چکدرمه گوشت می‌باشد و انواع دیگر چکدرمه گوشت را می‌توان با گوشت گوساله و یا گوسفند طبخ نمود.

۲- چکدرمه با گوشت پرنده شکم پر

چکدرمه پرنده شکم پر را می‌توان از انواع پرندگان از جمله انواع اردک، بلدرچین، کبک و... و در کمترین حالت با مرغ طبخ نمود. مطمئنن طبخ با اردک وحشی خوشمزه تزین در نوع چکدرمه به شمار می‌رود. در طبخ این نوع از چکدرمه شکم پرنده را می‌توان با آلو برغان، هویج،  کشمش ، پیاز، ادویه جات مختلف و... پر نمود.

۳- چکدرمه ماهی شکم پر

این نوع چکدرمه که مخصوص فصل سرما به شمار می‌رود از خوشمزه‌ترین نوع چکدرمه بشمار می‌رود که با انواع ماهی می‌توان طبخ نمود که چنانچه از ماهی استخوانی مد نظر باشد ماهی کپور بهترین ماهی برای طبخ آن به شمار می‌رود چنانچه چکدرمه با ماهی خاویاری ( اوزون برون ، فیل ماهی، تاس ماهی و... ) طبخ گردد در اصطلاح ترکمنی « یاهانا» می‌گویند که طعم و مزه‌ای بی‌نظیر را برای شما به ارمغان می‌آورد.

۴- چکدرمه هویج

این چکدرمه بدون گوجه فرنگی یا رب گوجه فرنگی تهیه می‌شود و دران مقدار زیادی هویج در حین پختن به ان ریخته می‌شود این نوع از چکدرمه بیشتر در کشور ترکمنستان رایج است.

طرز تهیه چکدرمه:

پیاز را نگینی خرد کنید و داخل قابلمه تفت دهید تا طلایی شود.

گوشت تکه شده را به پیاز اضافه کنید، به آن فلفل، زردچوبه و ادویه بزنید و قبل از این که قرمزی گوشت کاملاً از بین برود آب اضافه کنید. از دست رفتن خون گوشت هنگام تفت دادن موجب دیرپز شدن آن می‌شود.  

رب گوجه فرنگی را جداگانه تفت دهید و به گوشت اضافه کنید. درب قابلمه را بگذارید تا گوشت با رب و آب بپزد. بعد از پخته شدن گوشت‌ها دقت داشته باشید که مقداری آب باید روی گوشت‌ها باقی مانده باشد و پس از اضافه کردن برنج شسته شده به آن قابلمه حاوی گوشت به اندازه یک بند انگشت آب روی برنج قرار گیرد. اگر آب کم بود مقداری آب جوش اضافه کنید.  

پس از ریختن برنج در آب، با حرارت متوسط و در نیمه باز اجازه دهید آب به جوش آید، سپس در قابلمه را باز بگذارید تا برنج بپزد. زمانی که آب کاملاً تبخیر شد دم‌کنی بگذارید و حرارت را کم کنید تا دم بکشد.  

پس از نیم ساعت برنج دم کشیده و چکدرمه ترکمنی لذیذ شما آماده است. ماست محلی، سالاد گوجه و خیار، سیر خام یا سیر ترشی در کنار این غذا لذت خوردن آن را دو چندان می‌کنند.

یک کارشناس تغذیه در خصوص غذاهای سنتی گلستان به خبرنگار ایسنا گفت: هریک از اقوام ایرانی غذاهای سنتی متفاوتی دارند که این غذاها در طی هزاران سال تکامل یافته و در هر نسلی انسان‌ها تغییراتی در آن ایجاد کرده‌اند که آن را مفیدتر کرده است.

اراز محمد قرنجیک با اشاره به اینکه قدمت فست فودها به ۱۰۰ سال هم نمی‌رسد و از نظر ارزش غذایی با غذاهای سنتی قابل مقایسه نیست، گفت: نسل‌های مختلف طی چندین هزار سال ترکیبات، شیوه پخت و سلامت محور بودن را در غذاهای سنتی در نظر گرفته‌اند که سبب ارزشمندی غذاهای سنتی شده است.

وی با بیان اینکه مردم هر قوم برحسب نیاز خود غذاهای سنتی را طبخ می‌کردند، افزود: به طور مثال چون اکثر ترکمنها در زمان قدیم زندگی عشایری داشته و به کارهایی نظیر کشاورزی و دامپروری مشغل بودند نیاز به غذاهای پرکالری با پروتئین و انرژی زیاد نیاز داشتند که تمام این نیازها در چکدرمه ترکمنی لحاظ شده است.

قرنجیک ادامه داد: چکدرمه در زمان قدیم با گوشت پرچرب گوسفندی و روغن زیادی که به برنج اضافه می‌کردند، تهیه شده و می‌توانست تا ساعت‌ها انرژی مورد نیاز دامداران و کشاورزانی که به کارهای سخت بدنی مشغول هستند را تأمین کند اما امروزه به دلیل زندگی شهر نشینی و تحرک کمی که  مردم دارند، استفاده از این غذا به شکل قدیم آن صحیح نیست و باید غذا کم چرب‌تر تهیه شود.

انتهای پیام