مسعود ترابی، در نشست خبری همایش ملی راهبردهای تبیین پایداری اکوسیستم دریاچه نمک و کنترل گرد و غبار که امروز  ۱۸ مهرماه در سازمان جهاد کشاورزی برگزارشد، بیان کرد: یکی از بزرگترین حوزه‌های آبریز در سطح کشور که بخش زیادی از فلات مرکزی کشور را در برمی‌گیرد دریاچه نمک است، با توجه به اتفاقاتی که بیشتر تحت تاثیر تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های بشری است این حوزه آبریز با مخاطرات جدی که مهم ترین آن گرد و غبار است مواجه است؛ و می‌تواند یک چهارم جمعیت کشور را تحت تاثیر قرار دهد.

رئیس سازمان تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران یادآور شد: ناپایداری اکوسیستم دریاچه نمک شرایطی ایجاد می‌کند که می‌تواند به لحاظ اقتصادی، اجتماعی، کشاورزی، محیط زیستی و سلامت انسان‌ها را مختل کند.  

وی اضافه کرد: استان قم مسیر مواصلاتی تمام استان‌های غرب، شرق و جنوب ایران به پایتخت است و گرد و غبار می‌تواند این مسئله را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

ترابی یادآور شد: اساسی‌ترین هدف ما این است که نگاه تصمیم سازان کشور را به سمت اکوسیستم دریاچه نمک و کنترل گرد و غبار جلب کنیم؛ طبق آمارهای اداره کل تقریباً نیمی از روزهای سال میزان ریزگردها بالاتر از حد نرمال است و لذا بر این شدیم که نظر مسئولان را به این مسئله جلب کنیم.

وی با بیان اینکه مهم‌ترین راهکار پایداری اکوسیستم دریاچه نمک تامین حق آبه محیط زیستی است، تصریح کرد: حفظ گونه گیاهی و جانوری در مناطق بیابانی و کویری کمک می‌کند که سایر اکوسیستم‌ها حفظ شود از طرفی امنیت غذایی جمعیت ۲۰ میلیونی تحت‌تاثیر این اکوسیستم است.

دبیر کمیته علمی این همایش گفت: امیدواریم بتوانیم با برگزاری این همایش راهکارهای مشخص عملیاتی را تبیین و به مراکز تصمیم‌گیری و سیاستگذاری کشور ارائه کنیم.

ترابی یادآور شد: در دهه ۶۰ مجموع روان آب‌های کشور ۱۰۳ میلیارد متر مکعب و در حال حاضر به ۴۸ میلیارد متر مکعب رسیده است و بارش‌ها حدود ۲۰ درصد کاهش پیدا کرده است.

وی ادامه داد: اوایل دهه ۶۰ حدود ۱۰۰ هزار حلقه چاه مجاز و غیر مجاز داشتیم که این میزان امروز به ۸۰۰ هزار حلقه چاه رسیده است که تاثیر زیادی بر اکوسیستم دریاچه نمک داشته است.

ترابی اضافه کرد: میزان تخلیه آب از هر چاه حدود ۲۰۰ هزار متر مکعب بوده که در حال حاضر به ۵۰ هزار متر مکعب رسیده است چرا که سطح آب به شدت کاهش پیدا کرده است؛ همچنین ۱۰۰ دشت بحرانی داشتیم که این عدد در حال حاضر به ۴۰۹ دشت بحرانی رسیده به این معنا که هیچ انشعاب جدید(چاه) نباید احداث شود.

وی عنوان کرد: در حال حاضر سرانه آب در دریاچه نمک به ازای هر نفر ۸۰۰ متر مکعب است بنابراین باید بر اساس توان اکولوژیک هر منطقه عمل کنیم لذا در بسیاری مناطق توسعه کشاورزی نادرست بوده است.

ترابی اظهار کرد: مجموع بارش‌ها سالانه کشور ۴۰۰ میلیارد متر مکعب است که از این میزان ۲۸۰ میلیارد متر مکعب تبخیر می‌شود لذا نباید آب را پشت سد نگه داریم؛ همچنین نباید در تابستان کشاورزی داشته باشیم که این امر نیازمند برنامه ریزی در راستای الگوی کشت است.

وی بیان کرد: هر سال ۱۰ میلیارد متر مکعب بیشتر از میزان آب تزریق شده به سفره‌های زیرزمینی برداشت می‌کنیم؛ ما نیاز به سدسازی نداریم بلکه نیازمند عملیات آبخیزداری هستیم؛ ما به جای این که سد بسازیم و آب را در سطح زمین نگهداریم باید آب را باید لایه‌های زیر زمین هدایت کنیم.

دبیر کمیته علمی این همایش گفت: مهم ترین مسیر پایداری آب تزریق آب به سفره‌های زیرزمینی و حفظ تعادل بهره‌برداری آب‌های زیر زمینی، جلوگیری از احداث سد، است.

ترابی با اشاره به اینکه ۳ و نیم برابر آبی که در حوزه کشاورزی استفاده می‌کنیم، تبخیر می‌شود، افزود: امنیت غذایی در حال حاضر به ازای هر یک متر مکعب ۱/۲محصول تولید می‌کنیم این در حالیست که میانگین جهانی تولید ۱/۸ کیلوگرم محصول است اگر ما به ازای هر متر مکعب آب به ۲ دهم تولید محصول برسیم یعنی در راستای امنیت غذایی و حفظ اکوسیستم دریاچه نمک موفق عمل کردیم.

وی با بیان اینکه تامین حق‌آبه‌های محیط زیستی باید احیا شود، اظهار کرد: ۲۰ میلیون نفر در اطراف اکوسیستم دریاچه نمک قرار دارند که تحت تاثیر قرار می‌گیرند و به‌لحاظ زیست شهری روستایی باید برنامه ریزی کنیم؛ زیرا زمانی که ناپایداری رخ دهد خسارت جانی و مالی به همراه خواهد داشت.

ترابی در ادامه، حکمرانی توسعه پایدار منابع آب و خاک، توسعه پایدار کشاورزی و امنیت غذایی، توسعه پایدار شهری و روستایی، اجتماعی و اقتصادی را از جمله محورهای این همایش عنوان کرد.

وی در پایان تصریح کرد: مهلت ارسال مقالات ۲۰ آبان ماه خواهد بود و اختتامیه همایش ۲۰ آذرماه پس از انتخاب مقالات برتر در دانشگاه قم برگزار خواهد شد.

انتهای پیام