نرجس‌ توکلی‌افشار در گفت‌وگو با ایسنا به تشریح ابعاد حقوقی عملیات وعده صادق ۲ پرداخت و اظهار کرد: بر اساس احکام دفاعی اسلام و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و قوانین بین‌الملل، کار درخشان نیروهای مسلح در مجازات رژیم صهیونیستی کاملاً مصداق یک اقدام قانونی و مشروع بود. فقه و حقوق بین‌الملل این عملیات را به طور همه‌جانبه تایید می‌کند. عملیات وعده صادق ۲ از منظر حقوقی و فقهی عناوین مختلفی از جمله دفاع مشروع، اقدام متقابل، مجازات جنایتکار و حراست از قواعد بشردوستانه دارد.

وی افزود: یکی از توجیهات حقوق بین‌الملل در مورد این عملیات، دفاع مشروع یا قانونی نام دارد و حقی است که حقوق کیفری در مورد اشخاص یا کشورها برای دفاع از خود در برابر حملات خارجی یا در صورت نیاز کمک به افراد یا کشورهای مورد حمله قرارگرفته، قائل شده است. به عبارت ساده‌تر دفاع مشروع به این معناست که افراد حق دارند در برابر حمله‌ای که به جان، مال، ناموس یا آزادی‌شان می‌شود، از خود دفاع کنند.

عضو هیات علمی گروه حقوق عمومی دانشگاه آزاد مشهد ادامه داد: در حقوق بین‌الملل دفاع مشروع دارای چارچوب‌ خاصی است که یکی از اصول بنیادین شناخته می‌شود. بر اساس این اصل هر دولتی حق دارد از خود در برابر حمله‌ نظامی دفاع کند که البته استفاده از این حق باید با رعایت شرایط خاصی از جمله ضرورت، تناسب و عدم توسل به زور بیش از آنچه برای دفع خطر ضروری است، انجام شود. با توجه به اینکه حمله ایران به اراضی اشغالی هم در پاسخ به عملیات دو ماه قبل رژیم صهیونیستی و به شهادت رساندن اسماعیل هنیه در تهران بود و هم نوعی عملیات دفاعی در برابر حملات احتمالی بعدی محسوب می‌شود و استفاده از زور نیز در این حمله لازم و متناسب بود، لذا این اقدام نظامی ایران مورد تایید قرار گرفت.

توکلی‌افشار با اشاره به ماده ۵۱ منشور ملل متحد بیان کرد: این ماده تاکید دارد که «هیچ‌ یک از مقررات منشور ملل متحد حق طبیعی دفاع فردی و جمعی هر عضوی را در مقابل هر حمله مسلحانه‌ای که علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی آن عضو صورت گیرد یا به نحوی دیگر صلح و امنیت بین‌المللی را به خطر اندازد، از بین نمی‌برد.» با توجه به تمام این موارد مشخص است که اقدام ایران در جهت دفاع از خود و جلوگیری از تجاوز صهیونیست‌ها مورد توجه فقه، قانون اساسی ایران و همچنین قواعد و حقوق بین‌المللی است و ماده ۵۱ منشور ملل متحد نیز حق دفاع مشروع را برای کشوری که نسبت به خاکش اقدام تجاوزگرایانه انجام شده را به رسمیت شناخته است.

وی با اشاره به برخی از شبهات مطرح‌شده در مورد عملیات ایران، عنوان کرد: دفاع مشروع یک‌ سری حدود و صغور دارد و رعایت اصول و تناسب در آن ضروری است. عملیات‌های وعده صادق ۱ و ۲ با هدف جلوگیری از استمرار اقدامات جنگ‌طلبانه‌ رژیم صهیونیستی علیه ایران انجام شد و با تعیین اهداف نظامی و اجتناب از حمله به منازل مسکونی و مراکز درمانی، اصل ضرورت و تناسب را رعایت کرده و به ملاحظات بشردوستانه در مداخلات نظامی هم توجه داشته است.

عضو هیات علمی گروه حقوق عمومی دانشگاه آزاد مشهد اضافه کرد: برخی از تحلیل‌های غلط و مغرضانه درباره این دو عملیات مطرح می‌شود که یکی از آن‌ها این است که اقدامات بازدارنده‌ ایران علیه تجاوز آشکار رژیم صهیونیستی، خلاف قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل است، چراکه در این قطعنامه محدودیت‌هایی علیه برنامه‌ موشکی ایران وضع شده است. صرف نظر از اینکه قطعنامه ۲۲۳۱ هیچ ارتباطی به وعده صادق ۱ و ۲ ندارد، باید گفت که اشتباه این شبهه همین است که اساسا محدودیت‌های این قطعنامه در مورد برنامه موشکی ایران در ۲۶ مهرماه ۱۴۰۲ پایان یافته است. 

توکلی‌افشار با بیان اینکه حق دفاع مشروع در اسلام نیز مورد تاکید و تصریح قرار گرفته است، گفت: از نظر اسلام حق دفاع مشروع، دفاع از جان، مال، ناموس و دین مسلمان واجب و از مصادیق جهاد است. اسلام احکام مشخصی در مورد دفاع از خود و مقابله با تجاوزگری دارد. همچنین در صورت تهدید حیات و بقای جامعه‌ اسلامی، دفاع نه‌تنها جایز بلکه واجب است. در این راستا با توجه به اینکه رژیم صهیونیستی به عنوان تهدیدی جدی برای امنیت ملی ایران و جهان اسلام شناخته می‌شود، انجام عملیات دفاعی علیه آن از منظر اسلامی قابل تایید است. به طور کلی آیاتی در قرآن که به بحث جهاد می‌پردازند، به طور ضمنی حق دفاع را نیز تایید می‌کنند، زیرا انجام دفاع در این مواقع به عنوان حفظ ارزش‌ها و شعائر دینی شناخته می‌شود.

وی با اشاره به عملکرد ضعیف سازمان ملل متحد در برقراری صلح و امنیت بین‌المللی، عنوان کرد: حقوق‌دانان در سرتاسر جهان سال‌هاست که به اشکالات در ساختار این سازمان اشاره دارند، زیرا علی‌رغم اینکه حفظ صلح و امنیت جهانی بر عهده شورای امنیت سازمان ملل گذاشته شده است، اما خود بانیان سازمان ملل اذعان دارند که این شورا از برقراری صلح و امنیت و جلوگیری از اقدامات ضدحقوقی رژیم صهیونیستی عاجز است. امروز قریب به ۸ دهه از جنایات رژیم صهیونیستی می‌گذرد و هیچ‌ یک از قواعد و اصول حقوق بین‌الملل الزام و تعهدی برای جلوگیری از این جنایات نداشته است.

انتهای پیام