صمد قربان‌زاده شامگاه گذشته در نشست تخصصی عکس «تخیل در فتومونتاژ» در شصت و نهمین جشنواره منطقه‌ای سینمای جوانان ایران اظهار کرد: بسیاری از اساتید در کتاب‌های خود از فتومونتاژ به عنوان یک تکنیک عکاسی و برخی دیگر از آن به عنوان یک ژانر عکاسی یاد می‌کنند.

وی اضافه کرد: من درباره موضوع فتومونتاژ و تخیل در عکاسی سعی می‌کنم موضوعاتی را که خودم در این سال‌ها تجربه کرده‌ام در این نشست مطرح کنم، علاوه بر این، کتاب «عکاسی و روان‌کاوی» استفن بری را هم برای مطالعه به علاقه‌مندان این حوزه معرفی می‌کنم.

این عکاس ادامه داد: واژه فتومونتاژ از کلمه منتور آمده است و  به معنی سرهم کردن یک‌سری از تصاویری است که از جاهای مختلف می‌توانیم بگیریم به شرط اینکه بیس آن‌ها دوربین عکاسی باشد. اگر بخواهیم به لحاظ تاریخی بررسی کنیم، باید بگوییم که اگر اولین جرقه ثبت عکس را سال‌های ۱۸۲۶-۱۸۲۵ در نظر بگیریم، عکاسی فتومونتاژ یا به تعبیری چاپ‌های ترکیبی به سال‌های ۱۸۵۱ـ۱۸۵۰ به بعد اتفاق می‌افتد و قدمت زیادی در تاریخ عکاسی دارد و این طور نیست که بگوییم فتومونتاژ جدید است و با نرم‌افزار کار می‌شود.

این مدرس عکاسی افزود: فتومونتاژ با اواخر امپرسیونیسم همزمان بوده است، نقاشان و تصویرگرایان پیکتوریالیسم در آن زمان تحت تاثیر یکدیگر بوده‌اند. در آن دوران به عکاسانی که نگاه عینیت‌گرا داشتند انگ غیر هنری زده می‌شد، اما با مطرح شدن عکسان تصویرگرا که من نامشان را ذهنیت‌گرا نمی‌گذارم اوضاع تغییر کرد.

وی عنوان کرد: استفاده از برخی از چاپ‌های ترکیبی نیز پایه عکاسی فتوموناژ در آن زمان بوده است. از دیگر موضوعاتی که در آن زمان مهم بوده است، بحث داستان سرایی یا خیال پردازی بوده که عکاسان فتومونتاژکار از آن استفاده می‌کرده‌اند.

قربان‌زاده با اشاره به اینکه ۳ دوره تاریخی در فتومونتاژ وجود دارد، ادامه داد: یک دوره مربوط به قبل از سال ۱۹۰۰ است که به عنوان عکاسی پیکتوریالیسم آن را می‌شناسیم. یک دوره بعد از سال ۱۹۰۰ است با شروع دادائیسم‌ها و سورئالیسم‌ها تا می‌رسد به دهه ۷۰ و ۸۰ و عکاسان فتومونتاژکار که به شکلی به دنبال انتقاد از جنگ در دوران خود بوده‌اند. دوره جدید نیز از دهه ۹۰ به بعد با به وجود آمدن عصر دیجیتال باعث می‌شود که تصویرگری دیجیتال را در عکاسی فتوموناژ داشته باشیم.

در ادامه این نشست عکس‌هایی از عکاسان مشهور خارجی و ایرانی در زمینه فتومونتاژ مورد بحث و بررسی قرار گرفت، هنرمندانی چون اسکار گوستاو رجی لندر، جری اولسمن، شادی قدیریان، آزاده اخلاقی و غیره.

قربان زاده با نمایش چند عکس از آثار فتومونتاژ خود نیز که از هوش مصنوعی در آن‌ها استفاده کرده بود، خاطرنشان کرد: اگر بتوانید از هوش مصنوعی درست استفاده کنید به‌ شدت می‌تواند کمک کننده باشد و البته به همان شدت هم می‌تواند آدم را تنبل کند. البته به لحاظ ایده پردازی، کار سخت است و کسی می‌تواند برد کند که ایده قوی‌تری داشته باشد .

وی با اشاره به چالش‌هایی که در بررسی عکس‌هایی که با هوش مصنوعی کار شده‌اند و عکس‌های عادی در جشنواره‌ها وجود دارد، افزود: ناگزیریم که در آینده به سمت برگزاری بخش‌های اختصاصی مربوط به هوش مصنوعی در جشنواره‌ها و مسابقات برویم تا حداقل داوری کمی منصفانه‌تر باشد.

این مدرس عکاسی ادامه داد: عکاسی که مونتاژ در آن اتفاق می‌افتد، از آنجایی که جهان ذهنی و تخیل در آن به کار گرفته می‌شود، دست را بیشتر باز می‌گذارد. بحث تخیل نیز برای هر کسی به یک شکلی می‌تواند اتفاق بیفتد و زیست‌بوم، زندگی و تجربه‌های شخصی به لحاظ مفهومی و تکنیکی می‌توانند به روند عکاسی و تقویت تخیل یک فرد در طی سالیان کمک کنند.

انتهای پیام