عباس عاشوری در گفت وگو با ایسنا، پدیده کاهش سطح تراز آب دریای خزر و کوچک تر شدن تدریجی این دریاچه بزرگ را یک بحران جدی دانست و اظهار کرد: کاهش سطح تراز آب دریای خزر می تواند یک بحران زیست محیطی ایجاد کند.

وی با بیان اینکه دریای خزر از سال ۱۳۲۰ به بعد با کاهش تدریجی سطح تراز آب مواجه شد، تصریح کرد: سطح تراز آب دریا تا دهه ۵۰ به حداقل مقدار خودش در ۵۰۰ سال اخیر رسید و شاهد کاهش سه متری تراز آب دریا بودیم، اما از سال  ۱۳۵۷ مجددا سطح تراز آب دریا افزایش یافت و این روند افزایشی به تدریج تا سال ۱۳۷۴ ادامه پیدا کرد و به حداکثر مقدار خودش در طی ۱۰۰ سال اخیر رسید.

رئیس اداره محیط زیست دریایی اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان با اشاره به آغاز مجدد روند کاهشی سطح تراز آب دریا از سال ۱۳۷۴ تاکنون، عنوان کرد: افزایش و کاهش سطح تراز آب دریای خزر دارای تبعات اجتماعی و اقتصادی و زیست محیطی است.

عاشوری تغییر اقلیم را یکی از دلایل کاهش وسعت دریای خزر و کم شدن حجم آب و پایین رفتن سطح تراز دانست و یادآور شد: با توجه به تغییر اقلیم رخ داده، از یک طرف شاهد کاهش بارش ها هستیم و از طرف دیگر به دلیل افزایش دما، تبخیر آب افزایش یافته؛ یعنی ورودی کم و خروجی زیاد آب دریای خزر، کاهش سطح تراز آبی را ایجاد می کند.

وی با اشاره به تحلیل سازمان های هواشناسی درباره تغییر شدت و حدت بارش ها، علیرغم تغییر کم میزان بارش، گفت: تغییر اقلیم بر مقدار آب ورودی به دریاچه خزر اثرگذار بوده؛ این در حالی است که دریاچه ها و تالاب های درون خشکی بر خلاف دریاها و اقیانوس ها، متاثر از کاهش آب ورودی، کوچک و حتی خشک می شوند.

رئیس اداره محیط زیست دریایی گیلان با بیان اینکه رودخانه ولگا در کشور روسیه سالانه حدود ۸۰ تا ۸۵ درصد آب ورودی به دریای خزر را به حجم ۲۳۷ کیلومترمکعب تامین می کند، ادامه داد: رودخانه های کورا و اورال نیز به ترتیب با ۱۶.۸ و ۸.۱ کیلومترمکعب، در تامین آب ورودی به خزر نقش دارند؛ این در حالی است که بیش از ۴۸ رودخانه از حوضه آبخیز ایران وارد دریای خزر می شود و سفیدرود بزرگترین آنهاست.

وی با بیان اینکه حوضه آبخیز ایران از خراسان شمالی تا آذربایجان غربی سهم حدود پنج درصدی در تامین آب دریای خزر دارد، تصریح کرد: کشور روسیه در سال های اخیر ۴۰ سد روی رودخانه ولگا احداث کرده و درصدد احداث ۱۸ سد دیگر است تا برنامه های اقتصادی خود را پیش ببرد.

عاشوری تبعات کاهش سطح تراز آب دریای خزر را به دو دسته اقتصادی - ژئوپلیتیکی و اکولوژیکی - محیط زیستی تقسیم کرد و گفت: از نظر اقتصادی شاهد سرمایه گذاری های متعدد در حوزه بنادر و کشتیرانی با محوریت حمل و نقل بار هستیم و لذا پسروی آب دریا، هزینه های هنگفت لایروبی را بر کشور متحمل می کند. از حیث اکولوژیکی نیز شاهد اثرگذاری بر روی تالاب های دریایی - ساحلی نظیر انزلی، جوکندان، بوجاق، خلیج گرگان و خلیج قره بغاز(در ترکمنستان) خواهیم بود.

رئیس اداره محیط زیست دریایی گیلان با بیان اینکه تا دهه اخیر با پدیده گرد و غبار در شمال کشور مواجه نبودیم، خاطرنشان کرد: خشک شدن مناطق بالادست، موجب پدیدار شدن شوره زارها و بیابان های در حوزه کشورهای آذربایجان و ترکمستان و روسیه شده که این گرد و غبارها با باد وارد گیلان می شود.

وی با اشاره به وجود بیش از ۲۰ تالاب دریایی - ساحلی و تالاب های درون خشکی با اهمیت برای پرندگان آبزی در استان گیلان، تاکید کرد: پس‌روی آب دریای خزر موجب کم آب یا خشک شدن تالاب های دریایی - ساحلی و فصلی شدن تالاب ها و نابودی زیستگاه پرندگان و خسارت دیدن اقتصاد مردم حاشیه تالاب می شود.

انتهای پیام