غلامرضا قنبری در نشست خبری سازمان جهاد کشاورزی استان که ۲۹ مرداد در محل این سازمان برگزار شد، اظهار کرد: خراسان رضوی طی دو دهه اخیر با خشکسالیهای پیاپی مواجه بوده است. این خشکسالیها خسارتهای جدی به بخش کشاورزی کشور وارد کرده است. نکته مهم این است که بخش کشاورزی به واسطه تأثیرات اقلیمی و نوساناتی که در نهادههای کشاورزی وجود دارد، دچار نوسانات قیمتی نیز شده است. افزایش قیمتها در محصولات کشاورزی به دلیل این شرایط طبیعی است، اما متأسفانه افکار عمومی ممکن است توقع داشته باشد که قیمت محصولات کشاورزی افزایش نیابد. ما حق میدهیم که تأمین غذای خانوار برای هر فرد مسئلهای بسیار مهم است و این موضوع برای تمام کشورها حائز اهمیت است.
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی در ارتباط با چالشهای موجود در سالیان اخیر، بیان کرد: در سالهای اخیر با چالشهای جدی مواجه بودهایم. سال گذشته، با خسارت ناشی از دماهای پایین، به ویژه دمای منفی ۲۸ درجه و کاهش ۵۰ درصدی نزولات جوی در استان روبهرو بودیم. با این حال، تلاشهای همکاران ما در سازمان جهاد کشاورزی موجب شد که رشد نسبتا خوبی در بخش کشاورزی نسبت به سالهای گذشته داشته باشیم. ما از ۶ میلیون تن تولید محصولات کشاورزی در خراسان رضوی به نزدیک ۷.۵ میلیون تن رسیدهایم که نتیجه زحمات بیشمار تولیدکنندگان و بهرهبرداران بخش کشاورزی است.
وی یادآور شد: به اصحاب رسانه قول داده بودم که برای هر شهرستان استان خراسان رضوی یک سند توسعه و تحول کشاورزی تدوین کنیم. خوشبختانه امروز برای هر شهرستان یک سند و برنامه کشاورزی مبتنیبر مزیتها و استعدادهای آن شهرستان داریم. این اسناد بر اساس الگوی کشت و چالشهای خاص هر شهرستان تهیه شدهاند.
قنبری با تاکید بر اینکه باید توجه کنیم که منابع و هزینههای بخش کشاورزی در هر شهرستان متفاوت است، اظهار کرد: در استان خراسان رضوی با اقلیمهای گوناگون مواجه هستیم و اسناد توسعهای که تدوین میشود باید به این تفاوتها توجه داشته باشد. یکی از چالشها این است که ممکن است در اجرا به مزیتهای شهرستانها توجه کافی نشده باشد. همچنین، راهبری هزینههای بخش کشاورزی توسط نهادهای مختلف باید منسجمتر شود تا منابع بهطور مؤثرتری هزینه شوند.
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: امروز تکلیف کشاورزی در تمام شهرستانهای استان خراسان رضوی با این اسناد تحول مشخص شده است و ما در حال آمادهسازی آن هستیم. جلسهای با سازمان مدیریت استان داشتهایم که قرار است مصوب شود و از شهرستانهای استان خراسان رضوی در راستای تدوین و انجام این برنامهها حمایت کند.
وی با اشاره به ظرفیتها و مزیتهای هر شهرستان در خراسان رضوی، افزود: در حال حاضر، بخش کشاورزی استان باید مبتنیبر ظرفیتها و مزیتهای هر شهرستان برنامهریزی و راهبردی شود. امروز نمایندگان مجلس و فرمانداران به خوبی میدانند که چه صنایعی را باید در شهرهای خود پیگیری کنند و حلقههای مفقوده یا زنجیرههای تولیدی که باید تکمیل شوند، کدامند. به عنوان راهبر بخش کشاورزی، ما میتوانیم هدایت کنیم که منابع به درستی هزینه شوند و از هدررفت آنها جلوگیری شود.
قنبری در ارتباط با اسناد و برنامههای شهرستانی بیان کرد: این اسناد و برنامههای شهرستانی که امروز آماده شدهاند، به پروژههای مشخص تبدیل شدهاند. برای مثال، در حوزه آب مشخص شده است که چه میزان آب برای هر شهرستان نیاز داریم و کدام قنوات باید مرمت شوند. این اقدامات با همکاری همکاران ما در جهاد کشاورزی استان و ادارات تابعه انجام شده و برای اولینبار تمامی نهادهای مرتبط دور هم جمع شدهاند. اداره کل منابع طبیعی، دامپزشکی و سایر ادارات نیز برنامههایی برای توسعه بخش کشاورزی دارند.
راهبری کشاورزی استان در دو محور محصولات استراتژیک و مزیتدار
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی با تاکید بر اینکه ما دو محور اصلی برای راهبری کشاورزی خراسان در نظر گرفتهایم، اظهار کرد: محصولات استراتژیک که مرتبط با امنیت غذایی استان هستند و ما برنامههایی برای بهبود عملکرد آنها داریم تا نیازهای استان را تأمین کنیم و محصولات مزیتدار که سند تحول شهرستانی و سند رشد تدوین شده است و بالغ بر ۸۰۰ کارشناس در این زمینه فعالیت میکنند.
وی ادامه داد: از دو سال پیش، کشاورزی قراردادی را آغاز کردهایم و اکنون بیش از ۱۲۰ هزار هکتار کشاورزی قراردادی در استان داریم. همچنین، حدود ۲۰ هزار نفر از فارغالتحصیلان بخش کشاورزی عضو نظام مهندسی کشاورزی استان خراسان رضوی هستند و ما تلاش کردهایم تا این افراد را به میدان بیاوریم.
قنبری با بیان اینکه برای اولینبار، کشاورزان پیشرو در استان به دنبال همکاری با کارشناسان کشاورزی هستند، خاطرنشان کرد: این کشاورزان به دنبال این همکاریها هستند تا قراردادهایی برای افزایش راندمان تولید امضا کنند. در همین راستا، ۴۰ مرکز خدمات کشاورزی دولتی و خصوصی تأسیس شده که ۲۱ مرکز آنها مستقر شده و فعالیت را آغاز کردهاند. این مراکز تحت هدایت فارغالتحصیلان رشته کشاورزی اداره میشوند. متأسفانه، وزارتخانه جهادکشاورزی در برخی موارد همراهی لازم را نداشته است، اما ما کار خود را آغاز کردهایم و امیدواریم که با ادامه این روند، به نتایج مطلوبی دست یابیم.
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: اگر تمام این مراکز در سطوح مختلف مستقر شوند، نقطه عطفی در کشاورزی ایران ایجاد خواهد شد. ما امیدواریم که از وضعیت کنونی خارج شویم و به کمک دانش بهروز این مراکز، کشاورزان و تولیدکنندگان در سطح کشور بهرهمند شوند.
وی با اشاره به قراردادهای فعالیتی در بخش کشاورزی، افزود: ما در بخش کشاورزی قراردادی فعالیتی داریم که بخشی از آن مربوط به قراردادهای دولتی است، مانند گندم، و بخشی دیگر مربوط به بخش خصوصی میشود. شرکتهای مرکز خدمات کشاورزی ما که فارغالتحصیلان رشته کشاورزی هستند، با سرعت قابل توجهی موفق شدهاند تولید را از ۵۰ تن در هکتار به ۸۰ تن افزایش دهند. این موفقیتها به همت همین افراد در بخش خصوصی حاصل شده است.
قنبری با بیان اینکه ما به دنبال این هستیم که کارها را به فارغالتحصیلان و کارشناسان بخش کشاورزی سفارش دهیم، خاطرنشان کرد: در میزهای محصولی که در استان تشکیل دادهایم، کارهای فوقالعادهای انجام شده است. برنامه ما از سال گذشته آغاز شده و تا به امروز، دو محصول ما تقریباً ۹۰ درصد برداشت شده است و انتظار میرود که گندم نیز به زودی به پایان برسد. تاکنون ۳۵ درصد افزایش راندمان تولید در خرید گندم داشتهایم. سال گذشته ما ۳۷۰ هزار تن خرید کردیم و تا الان ۵۱۶ هزار تن خریداری کردهایم. البته باید اشاره کنم که امسال بارندگیها به نسبت کشور کاهش یافته است.
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: با توجه به تلاشهای همکاران ما، امروز شاهد یک تحول بزرگ در تاریخ کشاورزی ایران هستیم. سال گذشته اعلام کردم که هدف ما ۲۰ درصد افزایش راندمان تولید بود و اکنون با توجه به شرایط موجود، افزایش خرید گندم در سطح کشور حدود ۱۶ تا ۱۷ درصد بوده است. ما در خراسان رضوی رشد کاملاً متفاوتی نسبت به سایر استانها داشتهایم. برای مثال، در حوزه مرغ، برای اولین بار به حدود ۱۲ ماه جوجهریزی رسیدیم که بینظیر بوده است. همچنین در حوزه گوشت قرمز، با وجود بحرانهایی که کشور با آن مواجه بود، ما توانستیم گوشت با قیمت مناسب به بازار عرضه کنیم.
قنبری با اشاره به گوشتهای واردشده در یکسال گذشته به استان خراسان رضوی بیان کرد: در یک سال گذشته، حدود ۴ تا ۵ هزار تن گوشت از کشورهای دیگر وارد استان کردیم و قیمتهای ما نسبت به بسیاری از استانها پایینتر بوده است، البته استان ما با مشکلاتی نیز مواجه بوده و حذف دام سبک در سالهای اخیر چالشهایی را ایجاد کرده است.
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی با اشاره به نقش رسانهها در تبیین مسائل اساسی این حوزه اظهار کرد: رسانهها نقش مهمی در ارتقای آگاهی عمومی درباره کشاورزان و چالشهای آنان دارند. امروز دچار ناترازی آب و اعتبارات در بخش کشاورزی هستیم و این موضوعات نیاز به توجه و کمک اصحاب رسانه دارد تا بتوانیم وضعیت را به شرایط متعادل و پایداری برسانیم.
وی گفت: در حال حاضر، حدود ۱۴ کشاورز متقاضی پنلهای خورشیدی هستند که با پیگیریهای همکاران ما در آب منطقهای استان خراسان رضوی، درخواست خود را ارائه دادهاند. اکنون که در خدمت شما هستیم، تجهیزات لازم تا حدودی فراهم شده است و امیدواریم ظرف یک ماه آینده بتوانیم به این کشاورزان کمک کنیم. در این باره باید از مجلس مطالبه کنیم، همچنین دولت نیز باید به این موضوع ورود کند. نمیتوانیم از یکسو کشاورزی را قطع کنیم و از سوی دیگر خسارت به کشاورزان را نادیده بگیریم. اگر راهکارهایی وجود دارد، باید به کشاورزان کمک کنیم تا هرچه زودتر این مسائل حل شود.
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی با اشاره به پنلهای خورشیدی و سود آنها افزود: پنلهای خورشیدی میتواند به تأمین برق کمک کند و از قطعی برق در بخش کشاورزی جلوگیری کند. این موضوع باعث میشود که خسارتها کاهش یابد و درآمد بیشتری برای کشاورزان ایجاد شود. بنابراین، انتقال زحمات و تلاشهای کشاورزان و تولیدکنندگان به مردم و تنظیم توقعات مردم با واقعیتهای روزانه، وظیفه رسانههاست.
وی ادامه داد: اگر قیمت تمامشده محصولات کشاورزی بالا باشد، اما نتوانیم از تولیدکنندگان حمایت کنیم، تأمین غذای کشور با خطر مواجه خواهد شد. اگر کشاورز نباشد، تولید نیز اتفاق نخواهد افتاد و ناچار خواهیم بود تمام تولیدات را از خارج وارد کنیم.
بالا بودن ضایعات کشاورزی؛ پایین بودن ضریب نفوذ دانش
قنبری با تاکید بر اینکه از تنشهایی که ممکن است در بخش کشاورزی ایجاد شود پرهیز کنیم، خاطرنشان کرد: نوسانات اقلیمی و کاهش نزولات جوی تأثیر زیادی بر قیمتها دارد. بنابراین، مردم باید با کشاورزان و تولیدکنندگان همراهی کنند و این همکاری میتواند به بخش کشاورزی کمک شایانی کند.ضایعات کشاورزی در کشور ما بسیار بالاست و یکی از دلایل آن پایین بودن ضریب نفوذ دانش در کنار ترویج و آموزش است. باید تلاش کنیم تا ضریب نفوذ دانش را در سطح کشاورزی کشور افزایش دهیم.
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی بیان کرد: شرکتهای فناوری در استان ما از ۴۳ شرکت به ۷۵ شرکت افزایش یافتهاند. همچنین، تعداد پهپادها در استان خراسان از دو عدد به تعداد بیشتری رسیده است. این پیشرفتها به ما کمک میکند تا به سمت کشاورزی مکانیزه و هوشمند حرکت کنیم و استانداردهای بینالمللی تولید را رعایت کنیم.
حمید بیکزاده، مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی نیز در ادامه این نشست اظهار کرد: فعالیتهای بسیار خوبی در راستای ترویج و آموزش برای بهرهبرداران در نظر گرفته شده است که با کمک مرکز جهاد کشاورزی خراسان رضوی، این برنامهها برای بهرهبرداران انجام خواهد شد.
وی درباره آموزش بهرهبرداران بخش کشاورزی بیان کرد: در این بخش توجه ویژهای به افزایش بهرهوری و تولیدات داریم. مدیریت جهاد کشاورزی خراسان رضوی، در سال ۱۴۰۳ برنامه عملیاتی را برای آموزش بخشی از بهرهبرداران با توجه به ظرفیتهای موجود در نیروی انسانی، هم در بخش دولتی و هم غیردولتی، تدوین کرده است. مراکز جهاد کشاورزی به عنوان آخرین سطح تشکیلاتی وزارت کشاورزی، نقش مهمی در اطلاعرسانی و آموزش بهرهبرداران دارند.
برگزاری ۱۰۷۵ نفر روز آموزش برای بهرهبرداران
مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: در سالجاری، برای آموزشهای ترویجی، برنامهریزیهای متعددی انجام شده است. به عنوان مثال، در سال ۱۴۰۲، حدود ۴۷۵ نفر در روز آموزش برای بهرهبرداران پیشبینی شده است، همچنین با توجه به نقش مهم زنان روستایی در تولیدات کشاورزی، برنامههای ویژهای برای آموزش آنها طراحی شده است که در ۱۵ ماه گذشته حدود ۱۰۷۵ نفر روز آموزش برگزار شده است. این برنامهها شامل توسعه زنبورداری، کسب و کارهای خانگی، پرورش دام و ایجاد صندوقهای اعتباری است.
وی با اشاره به اینکه شبکه مددکاران ترویج به عنوان رهبران محلی در روستاها نیز به ما کمک میکنند، اظهار کرد: این شبکه به ما کمک میکند تا آموزشهای مهارتی کوتاهمدت را ارائه دهیم. این آموزشها به شاغلین فعلی و همچنین کسانی که قصد ورود به بخش کشاورزی را دارند، ارائه میشود. یکی از پروژههای مهم ما "هر ایرانی یک مهارت" است که هدف آن ارتقای مهارتهای کشاورزی است.
استقرار ۲۱ مرکز خدمات کشاورزی غیردولتی در استان
بیکزاده در ارتباط با ظرفیتهای رسانهای و تلویزیون اینترنتی، گفت: از ظرفیت رسانهها و شبکه تلویزیون اینترنتی برای ارائه آموزشها استفاده میکنیم. برنامه تلویزیونی "تلاش سبز" نمونهای از این اقدامات است. با توجه به سیاستگذاریهای ریاست محترم سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی، در حال حاضر ۲۱ مرکز خدمات کشاورزی غیردولتی در استان مستقر شدهاند تا از ظرفیت فارغالتحصیلان بخش کشاورزی بهرهبرداری کنیم.
مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در پایان با اشاره به هدف اصلی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی، خاطرنشان کرد: هدف اصلی ما افزایش بهرهوری در بخش کشاورزی است. امیدواریم با همکاری اصحاب رسانه و اعتمادسازی کارشناسان غیردولتی بتوانیم به این هدف دست یابیم و شرایطی فراهم شود تا از نزدیک فعالیتها را مشاهده کنند و به ما در ارائه خدمات بهتر کمک کنند.
انتهای پیام
نظرات