محمد میری دیسفانی در نشست خبری این سازمان با اصحاب رسانه، با اشاره به این‌که بخش اعظمی از تولیدات ناخالص در استان خراسان رضوی، متعلق به صنعت کشاورزی است، اظهار کرد: ۴۰ درصد از تولید ناخالص خراسان رضوی وابسته به بخش کشاورزی است. در حال حاضر ۳۳۷ هزار بهره‌بردار فعال داریم که بیش از ۱۶ نوع محصول زراعی تولید می‌کنند و میزان تولید سالانه آن‌ها به بیش‌از ۶ میلیون تن می‌رسد. این بخش یکی از پایه‌های اقتصادی و حیاتی استان محسوب می‌شود.

معاون رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی درباره سطح کل محصولات زراعی واقعی استان، بیان کرد: محصولات زراعی در استان حدود یک میلیون هکتار است که از این مقدار، ۶۳۰ هزار هکتار زراعی و ۳۷۰ هزار هکتار دیگر را  باغی پوشش می‌دهد. خراسان رضوی در ۲۳ محصول از نظر سطح و میزان تولید دارای جایگاه اول تا پنجم  کشور است و در مجموع ۶۰ درصد از کل ارزش ناخالص تولید استان در حوزه کشاورزی به تولیدات گیاهی تعلق دارد.

وی با تاکید بر این‌که کشاورزی تحت تأثیر اقلیم و مدیریت قرار دارد، افزود: در سال زراعی جاری وضعیت بارندگی تا انتهای پاییز بغرنج بود؛ اما از ابتدای فصل زمستان، به لطف خداوند، شاهد بهبود وضعیت بارندگی‌ها بوده‌ایم. تاکنون متوسط بارندگی ۸۵ میلی‌متر بوده که نسبت به دوره آماری ۶ درصد منفی و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶۷ تا ۶۸ درصد افزایش نشان می‌دهد.

میری ادامه داد: در کنار افزایش بارندگی، در فصل‌های پاییز و تابستان شاهد افزایش دما نیز بوده‌ایم. در فصل پاییز، دما ۳ درجه و در مجموع متوسط دما در استان تاکنون حدود ۲ درجه نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. این افزایش دما تأثیر بسزایی در کاهش رطوبت نسبی محیط و افزایش تنش به گیاهان دارد. به عنوان نکته مهم، به ازای هر درجه افزایش دما، نیاز آبی گیاهان ۷ درصد افزایش می‌یابد و ۱۷ درصد تحرک محیطی افزایش پیدا می‌کند، همچنین در دماهای بالاتر از ۴۰ درجه، فتوسنتز مختل شده و این مسئله باعث ورود خسارت به گیاهان می‌شود.

تغییرات اقلیمی و نظام خرده‌مالکی؛ مهم‌ترین تهدیدات حوزه تولیدات گیاهی

مدیر جهاد کشاورزی مشهد با اشاره به این‌که خراسان رضوی همچنان درگیر خشکسالی است، گفت: با وجود بهبود بارش‌ها نسبت به سال گذشته، استان همچنان تحت تأثیر خشکسالی شدید قرار دارد که کار ما را در حوزه تولیدات گیاهی دشوارتر کرده است. مهم‌ترین تهدیدات در این حوزه، تغییرات اقلیمی و نظام خرده‌مالکی است. حدود ۷۰ درصد از کشاورزی استان تحت نظام خرده‌مالکی قرار دارند و این موضوع تأمین سرمایه لازم در بخش کشاورزی را سخت‌تر کرده است.

وی بیان کرد: توفیقات خوبی در بخش کشاورزی استان حاصل شده است. خراسان رضوی با دارا بودن ۱۳ شرکت تولیدی غلات، تولید بالغ بر ۲۶ هزار تن انواع غلات آبی را دارد که شامل حدود ۴۵ رقم است، همچنین دارای ۲۳ واحد نهالستان مجوزدار و دو واحد کشت بافت هستیم که سالانه بیش از ۲.۵ میلیون نهال استاندارد تولید می‌کنند.

میری با اشاره به اهداف جهاد کشاورزی خراسان رضوی در سال آینده، اظهار کرد: در سال زراعی جاری، ۱۸ هزار و ۵۰۰ تن بذر غلات بین کشاورزان توزیع شده است و برای سال زراعی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ هدف‌گذاری کرده‌ایم که تولید بذر را ۴۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش دهیم؛ یعنی از ۱۸ هزار و ۵۰۰ تن به ۲۶ هزار تن برسیم. تأمین بذرها و نهاده‌های موردنیاز در حال انجام است.

معاون رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: یکی دیگر از توفیقات مهم ما، افزایش ۳۸ درصدی تولید و خرید گندم مازاد بر نیاز کشاورزان نسبت به سال گذشته بوده است. طی سال گذشته تا پایان فصل خرید، مجموع خرید ما ۳۷۰ هزار تن گندم مازاد بر نیاز بوده و تا این لحظه در سال‌جاری حدود ۵۱۶ هزار تن گندم مازاد خریداری شده که نشان‌دهنده رشد ۳۸ درصدی است.

وی با بیان این‌که دلایل متعددی در این موفقیت دخیل بوده‌اند، خاطرنشان کرد: اولین عامل نزول بارش‌های آسمانی و تعدیل نسبی دما در دوره رشد گندم بوده است. همچنین توسعه سطح زیر کشت گندم از ۱۴۳ هزار هکتار در سال گذشته به ۱۸۰ هزار هکتار (معادل ۲۵ درصد رشد) در سال جاری، یکی دیگر از عوامل مؤثر است. تلاش کشاورزان و همکاری مجدانه آن‌ها با سازمان‌های مربوطه نیز نقش بسزایی داشته است. مبارزه مؤثر با بیماری‌ها نیز نسبت به سال گذشته ۴۰ درصد افزایش یافته است.

میری با اشاره به این‌که در سال‌جاری، توسعه کشت گندم نسبت به سال گذشته ۲۵ درصد افزایش یافته است، افزود: در سال گذشته، سطح زیر کشت گندم ۱۴۳ هزار هکتار بود که با اجماع صورت‌گرفته و استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی، کلاس‌های آموزشی برگزار شده و اطلاع‌رسانی به بهره‌برداران، این سطح به ۱۸۰ هزار هکتار رسیده است. همچنین، توسعه سیستم‌های کشت مکانیزه و آبیاری نیز در حوزه گندم شاهد رشد ۲۶ درصدی بوده است.

 معاون رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی افزود: در سال زراعی جاری، مجموع سطح زیر کشت جو آبی حدود ۳۱۷ هزار هکتار بوده و پیش‌بینی تولید آن حدود ۴۱۵ هزار تن است که نسبت به سطح زیر کشت جو آبی ۱۲۷ هزار هکتاری در سال گذشته، ۳۱ درصد رشد داشته است.

خراسان رضوی رتبه اول تولید گیاهان دارویی در کشور

وی ادامه داد: با وجود کاهش سطح زیر کشت، در سال‌جاری شاهد بهره‌برداری از ۳۲ هکتار گلخانه جدید بوده‌ایم و مجموع سطح گلخانه‌های استان به ۵۲۵ هکتار رسیده است. همچنین در حوزه گیاهان دارویی استان ما با تولید بیش از ۴۹ هزار تن، رتبه اول کشور را از نظر سطح زیر کشت داراست. در راستای ارتقای بهره‌وری و افزایش عملکرد، بیش‌از ۴۰ کارگاه آموزشی تخصصی در نقاط استراتژیک استان برگزار شده است. همچنین، توسعه باغات مدرن متراکم با اولویت محصولات کم‌آب‌طلب و دارای مزیت اقتصادی بالا، به وسعت حدود ۵۳۰۰ هکتار انجام شده است. توزیع ۱۶۴ هزار تن انواع کودهای شیمیایی فسفات و پتاسه نیز از دیگر اقدامات مهم بوده است.

میری در پاسخ به این سوال که مشکلات برق‌رسانی که دامداران با آن مواجهند، چگونه پاسخ داده می‌شود؟، بیان کرد: باید گفت که در حال حاضر روزانه برق بین ساعت ۱۱ تا ۴ بعدازظهر قطع می‌شود. برای مدیریت مصرف برق، جلسات و کارگاه‌های آموزشی متعددی با جامعه کشاورزی برگزار شده است، همچنین تاکنون ۹۸ واحد کشاورزی به پنل‌های خورشیدی مجهز شده‌اند و قراردادهایی با شرکت برق منعقد شده است.

وی در زمینه خسارات وارده به بخش کشاورزی بیان کرد: برآورد می‌شود که خسارات ناشی از حوادث طبیعی حدود ۲۱ همت(هزار میلیارد تومان) بوده است. این خسارات شامل تمامی بخش‌های کشاورزی از جمله دامداری می‌شود. تاکنون ۲۵ درصد از این خسارات پرداخت شده است و پیگیری‌هایی برای تأمین تسهیلات لازم در حال انجام است. در نهایت، برای کاهش اثرات منفی ناشی از تغییرات اقلیمی و سرکوب مصرف آب، برنامه‌هایی در دست اجراست که شامل توزیع کودهای فسفات و پتاسه با نقش کلیدی در بهبود عملکرد گیاهان تحت تنش است.

 معاون رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی با اشاره به این‌که در استان خراسان رضوی، ۲۵ درصد از صنایع تبدیلی کشور فعال است، اظهار کرد: این صنایع به‌ویژه در حوزه‌های مختلفی چون آرد، فرآورده‌های میوه، پیاز و زعفران فعالیت می‌کنند. جالب است که مواد اولیه موردنیاز این صنایع به‌طور عمده از داخل استان تأمین می‌شود. کارخانه‌های متعدد در این استان، نقش مهمی در تأمین نیازهای بازار دارند. با توجه به شرایط موجود، تسهیلات و حمایت‌های لازم برای توسعه این صنایع فراهم شده است. لذا ضروری است که دوستان و فعالان این حوزه از جزئیات و توضیحات کامل درباره تسهیلات و امکانات موجود آگاه شوند.

میری  گفت: این صنعت در استان خراسان رضوی به‌دلیل پتانسیل‌های بالای خود، نیازمند توجه ویژه‌ای است تا بتواند به رشد و توسعه بیشتری دست یابد و به اهداف والای خود برسد.

جعفر جوادی، مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز در ادامه این نشست، درباره پروژه‌های در حال انجام استان اظهار کرد: در حوزه سامانه‌های نوین آبیاری و پروژه‌های دیگر مانند تصحیح و تجمیع اراضی و یکپارچه‌سازی اراضی، پروژه‌های کوچک تأمین آب در سطح استان داریم.

وی درباره سهم جهاد کشاورزی خراسان رضوی از اعتبارات دولتی، افزود: سهم ما از اعتبارات دولتی در حوزه سامانه‌های نوین آبیاری همیشه بالاترین سهم بوده است. از نظر سطح اجرا شده، در کشور رتبه دوم را داریم و در پنج سال اخیر، هر سال خراسان رضوی، استان اول کشور از نظر سطح اجرا شده در طول یک‌سال بوده‌ است.
   
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به حوزه قنات در استان خراسان رضوی، بیان کرد: در حوزه قنات نیز بالاترین تعداد قنات‌ها را از نظر تعداد در سطح کشور داریم و بالاترین اعتبارات را از محل اعتبارات ملی برای احیا و مرمت قنوات استان خراسان رضوی دریافت کرده‌ایم. این موضوع نشان‌دهنده افتخار ماست که در چند سال اخیر، همواره بالاترین سطح اجرایی و اعتباری را در سطح کشور داشته‌ایم.

وی ادامه داد: در حال حاضر، پروژه‌های کوچک تأمین آب برای کشاورزان در خراسان رضوی نیز در حال اجرا هستند. به عنوان مثال، سه پروژه در سال‌جاری در شهرستان‌های صالح‌آباد و سرخس در دست اجرا داریم که شامل ساخت سازه‌های کوچک آبی در مسیر رودخانه‌هاست، اما در حوزه خطوط انتقال آب، متأسفانه ردیف اعتباری ما بسیار کم است و درخواست‌های مردم در این زمینه بیشتر است. 

جوادی در پاسخ به این سوال که در کشاورزی چه میزان هدررفت آب داریم و چه استفاده‌ای از روش‌های آبیاری نوین می‌شود؟، گفت: هدررفت آب در بخش کشاورزی به معنای اتلاف آن نیست؛ بلکه آب صرف تولید می‌شود. راندمان آبیاری متفاوت است: برای آبیاری سطحی، راندمان بین ۴۵ تا ۵۰ درصد است، اما راندمان آبیاری قطره‌ای بالاتر از ۹۲ درصد است. آبی که در آبیاری سطحی استفاده می‌شود، عمدتاً به لایه‌های پایین نفوذ پیدا می‌کند که این نیز به سفره‌های آب زیرزمینی کمک می‌کند.

وی در ارتباط با این‌که آیا جایگزینی برای استخرهای کشاورزی معرفی شده است؟، پاسخ داد: استخرهای کشاورزی بهترین گزینه برای استفاده بهینه از آب هستند. این استخرها آب را ذخیره کرده و سپس به‌طور تجمعی در مزرعه توزیع می‌کنند. الزامات ایمنی برای این استخرها باید رعایت شود. ما در استخرهایی که خودمان می‌سازیم، تمام نکات ایمنی را رعایت می‌کنیم. اما متأسفانه حوادثی که رخ می‌دهد، معمولاً مربوط به استخرهایی است که مردم خودشان می‌سازند و مجوز قانونی برای آن‌ها وجود ندارد.

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در پایان با اشاره به هدف جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی، بیان کرد: در نهایت هدف ما افزایش راندمان آبیاری و انتقال آب با لوله است تا بتوانیم به بهینه‌ترین شکل ممکن از منابع آبی استفاده کنیم.

انتهای پیام