در آیین گرامیداشت چهل و چهارمین سالگرد تشکیل جهاددانشگاهی که با حضور محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و دکتر حسن مسلمی نائینی در مرکز همایش‌های بین‌المللی دانشگاه علم و فرهنگ این نهاد برگزار شد، طرح دستیابی و تکمیل دانش فنی ۹ مدل مته حفاری دندانه‌ای که توسط متخصصان و فناوران سازمان جهاددانشگاهی خوزستان اجرا شده، رونمایی شد.
به گزارش ایسنا، قدم اول در بهره‌برداری از منابع کشف شده نفت و گاز، حفاری و تکمیل چاه‌ها است. ایران جهت ثابت نگاه داشتن میزان تولید نفت و توسعه میادین در حال حاضر سالانه نیاز به حفر حدود ۲۰۰ حلقه چاه جدید دارد. برای تحقق اهداف سند چشم‌انداز و برنامه هفتم توسعه می‌توان به راحتی دو برابر شدن این تعداد حفاری را نیز متصور بود.
مته‌های حفاری به عنوان نوک پیکان این عملیات نقش ویژه‌ای در سرعت و هزینه حفر یک چاه بازی می‌کنند. به علت مصرفی بودن، تنوع و محدودیت تولیدکنندگان، تامین آن‌ها از گلوگاه‌های عملیات حفاری محسوب می‌شود. با وجود اینکه هزینه تامین مته‌های حفاری تنها حدود ۳ درصد از هرینه حفر یک چاه را در بر می‌گیرد، اما تاثیر عملکرد مته‌ها بر سرعت حفاری (نرخ نفوذ) و به تبع آن هزینه حفاری و حتی موفقیت یا عدم موفقیت یک چاه، این تجهیزات را در زمره مهمترین قطعات صنعت نفت قرار می‌دهد. وجود مشکلات متعدد در زمینه تهیه و تامین این نوع از مته‌ها پژوهشگران پژوهشکده تکنولوژی تولید جهاددانشگاهی سازمان خوزستان را بر آن داشت تا به تدوین دانش فنی و ساخت ۹ قلم از پرمصرف ترین مدل‌های مته حفاری سه کاجی اقدام کنند.
این اقلام شامل چهار مدل مته دندانه‌ای در سایز ½ ۱۷ اینچ، یک مدل در سایز ½ ۸ اینچ، یک مدل در سایز ۳/۸ ۸ اینچ، یک مدل در سایز ۱/۴ ۱۲ اینچ، یک مدل در سایز ۱/۸ ۶ اینچ و یک مدل نیز مته دکمه‌ای در سایز ۱/۲ ۸ اینچ است. هرکدام از این اقلام با توجه به ویژگی‌های خاص سازندی به نحوی طراحی شده‌اند که علی رغم ثبت نرخ نفوذ بالا به دلیل ویژگی‌های خاص خود، از جمله مقاومت بالا در برابر سایش و کارایی در شرایط سخت حفاری دارای طول عمر مفید بسیار بالایی در مقایسه با نمونه‌های مشابه خارجی نیز هستند.
از جمله دلایل شاخص بودن این طرح می‌توان موارد زیر را نام برد:
۱ - ایجاد امکان طراحی و ساخت مته‌های حفاری با توجه به مشخصات زمین‌شناختی و شرایط عملیات حفاری کشور
۲ - بومی سازی یک فن‌آوری راهبردی صنعت نفت
۳ - بهره‌مندی کشور از ارزش افزوده حاصل از فن‌آوری به‌دست آمده
۴ - ایجاد فرصت‌های شغلی متعدد برای نیروهای متخصص و تحصیلکرده
۵ – جلوگیری از خروج مقادیر قابل توجه ارز
۶ - ایجاد فرصت برای حضور در بازار منطقه و مناطق در حال توسعه مانند آمریکای جنوبی و شمال آفریقا
همچنین مهمترین نتایج و دستاوردهای این طرح را می‌توان تامین بخشی از نیاز کشور به مته‌های حفاری به واسطه ساخت و تحویل ۹ قلم از پرمصرف ترین مدل‌های مته‌های حفاری، تاسیس یک خط تولید مجهز جهت ساخت انواع مته‌های حفاری و انجام موفقیت‌آمیز آزمون‌های میدانی مته‌های ساخته شده و ثبت عملکرد بالاتر و بهتر از نمونه‌های مشابه خارجی برشمرد.
این مهم با تلاش‌های مجاهدانه پژوهشگران و صنعتگران پژوهشکده تکنولوژی تولید جهاد دانشگاهی استان خوزستان و همکاری متخصصان صنعت نفت صورت پذیرفته است و در حال حاضر نیز انجام تحقیق و توسعه در راستای تدوین دانش فنی و ساخت سایر مدل های مورد نیاز مته های حفاری از جمله مته حفاری PDC در خط تولید پیشرفته مته‌های حفاری در حال انجام است.
نظرات