به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، امروز ۱۴ مرداد، سالروز تصویب اعلامیه حقوق بشر اسلامی در اجلاس وزرای امور خارجه سازمان کنفرانس اسلامی در قاهره مصر است که به‌عنوان «روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی» شناخته می‌شود. در رابطه با لزوم تصویب این اعلامیه، ابتدا لازم به ذکر است که همواره از زمان پیدایش انسان مسئله‌ی مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی و استیفای حقوق ستمدیدگان و حمایت از مظلومان، مورد توجه بشر بوده است، به‌نحوی که تاریخ نشان می‌دهد افرادی که از حقوق طبیعی خویش محروم شده‌اند برای دستیابی و استیفای حقوق ستمدیدگان و حمایت از مظلومان، مجاهدت‌های فراوانی کرده‌اند.

حقوق بشر، قانون اساسی حیات بشری

بنابراین قدمت حقوق بشر به گستره تاریخ آدمی است، در همین راستا ادیان الهی در تعالیم و آموزه‌های خود متناسب با مقتضیات زمان از روند تلاش دستیابی به حقوق طبیعی و ذاتی انسان‌ها حمایت کرده‌اند. مکاتب فکری و نظام‌های حقوقی نیز هر یک به‌نحوی در روند حمایت از حقوق بشر نقش ایفاء کرده‌اند، بنابراین بر اساس مفاهیم و ارزش‌های شناخته‌شده در عصر جدید، حقوق بشر نمود جدیدی به خود گرفت و به عنوان قانون اساسی حیات بشری تجلی پیدا کرد.

«حقوق بشر» از جمله مفاهیمی است که تعاریف متعددی از آن ارائه شده است. حقوق بشر به فرانسه «Droits Lhomme» و به انگلیسی «Human Rights» و به عربی «حقوق الانسان» نامیده می‌شود. «دکتر محمدعلی موحد» حقوق بشر را این‌گونه تعریف کرده است: «حقوق بشر یعنی آن که جان و مال آدمی آزاد باشد و او بتواند به زبان قلم با دیگران سخن بگوید، حقوق بشر یعنی آن که نتوان کسی را بدون حضور یک هیئت منصفه متشکل از افراد مستقل، به مجازات محکوم کرد.»

تعریف حقوق بشر از دیدگاه دین به این‌صورت است: «حقوق بشر، حقوق بنیادین و پایه‌ای است که هر انسان از آن‌جهت که انسان است، فارغ از رنگ، نژاد، زبان، ملیت، جغرافیا و اوضاع و احوال متغیر اجتماعی یا میزان قابلیت و صلاحیت ممتاز و فردی و هر عنوان عارضی، از خداوند دریافت کرده است.»

حقوق بشر اسلامی پاسخی به حقوق بشر غربی

دولت‌های اروپایی پس از جنگ مذهبی سی‌ساله و برقراری پیمان وستفالی در سال ۱۶۴۸ میلادی، اصول زندگی اجتماعی و سیاسی را از دین جدا کرده و بر پایه خردمحوری، آزادی‌های فردی و دمکراسی تبیین کردند، اصولی چون شناسایی عقل به‌عنوان تنها مرجع تشخیص حق و باطل به همراه ضرورت تأمین آزادی فردی و لزوم حاکمیت مردم بر سرنوشت خویشتن و مشارکت آن‌ها در امور سیاسی، زمینه پی‌جویی حقوق بشر را در غرب فراهم کرد که این خط مشی در اعلامیه حقوق بشر ۱۷۸۹ فرانسه تبلور یافت و اساس آن پس از جنگ جهانی دوم در دوازدهم دسامبر ۱۹۴۸ در مجمع عمومی سازمان ملل متحد تحت قالب «اعلامیه جهانی حقوق بشر» به تصویب رسید.

تصویب این اعلامیه با واکنش‌های متفاوتی در جهان روبه‌رو شد و از جمله بسیاری از کشورهای اسلامی بعضی از مفاد آن را مغایر با اصول اساسی اسلام دانسته و به انتقاد از این مفاد مورد اختلاف پرداختند. همچنین بسیاری از دانشمندان و عالمان اسلامی با توجه به پشتوانه‌های عظیم و قوی حقوق بشر در دین مبین اسلام، پیشنهاد دادند که اعلامیه‌ای با توجه به اصول اسلام، تهیه شود و به تصویب کشورهای عضو کنفرانس اسلامی برسد و سرانجام این اعلامیه در اجلاس وزرای خارجه کشورهای عضو کنفرانس اسلامی در ۵ آگوست سال  ۱۹۹۰ میلادی مطابق با ۱۴ مرداد ۱۳۶۹ شمسی در بیست‌وپنج ماده به تصویب رسید.

دانشمندان مسلمان نسبت به محتوای حقوق بشر سازمان ملل متحد انتقاداتی داشتند که به شرح زیر است:

۱ ـ  کرامت انسان: کرامتی که اعلامیه جهانی حقوق بشر از آن یاد می‌کند، کرامت مادی و دنیوی است، زیرا بشر را با اشیاء و دنیای اطرافش مقایسه کرده و برتری آدم را نسبت به بقیه مخلوقات با نگاه مادی تحلیل کرده است، در حالی‌که اسلام آدمی را با اشیاء اطرافش و یا حتی با فرشتگان مقایسه نمی‌کند، بلکه او را به خداوند نسبت می‌دهد و انسان را اشرف مخلوقات پروردگار عالم بر روی زمین می‌داند، البته اسلام نمی‌گوید که بشر باید لزوما مسلمان، مسیحی و یهودی باشد تا کرامت را کسب کند، بلکه ارزش و کرامت انسانی کاملا اکتسابی است مانند علم و دانش که کسب آن موجب ارتقای جایگاه ارزشی انسان می‌شود.

۲ ـ  آزادی: اعلامیه جهانی حقوق بشر از این کلمه فراوان نام می‌برد ولی تعریفی از آن ارائه نمی دهد، با این‌حال به نظر می‌رسد منظور اعلامیه جهانی از این لفظ، آزادی در نیازهای روانی و جسمانی او است، گرچه این نوع آزادی برای انسان ضروری است ولی، برای کمال روحی انسان و ارتقاء او از سطح مشترک حیوانات تاثیری ندارد. از طرف دیگر برای همین نوع آزادی حدی تعیین نشده است، در حالی‌که اسلام آزادی را در رها شدن از بندگی و اطاعت از غیرخدا می‌داند، حقوق فردی و اجتماعی متعددی را برای انسان در نظر گرفته است، بنابراین لزوما اختیار تام بدون محدودیت انسان در این دنیا که قوانین مدنی حیات اجتماعی انسان‌ها بر آن حاکم است، تعریف کاملی از آزادی نیست.

۳ ـ  برابری و مساوات: اعلامیه جهانی حقوق بشر بر تساوی ذاتی انسان‌ها تاکید می‌کند و بر همین اساس تساوی در حقوق و تکالیف را هم متذکر می‌شود، در حالی‌که اسلام بر تساوی و برابری ذاتی صحه می‌گذارد و در قرآن کریم بیان می‌کند که "ما آدمیان را از یک زن و مرد آفریدیم" که تساوی در نسب و ذات را نشان می‌دهد، اما از طرف دیگر اسلام در حقوق و تکالیف تفاوت‌هایی میان زن و مرد قائل شده که بر اساس ویژگی‌های آفرینش آن‌ها است. همچنین اسلام بر مساوی بودن انسان‌ها در مقابل خداوند و قانون تأکید فراوانی می‌کند، در همین خصوص از پیامبر اکرم(ص) روایت شده است که فرموده‌اند: «امت‌های قبل از شما هلاک شدند، زیرا که اگر فردی قدرتمند جرمی مرتکب می‌شد، مورد عذاب الهی قرار می‌گرفت و اگر فردی عادی اقدام به جرمی می‌کرد، مشمول آثار وضعی آن می‌شد.»

نقض آزادی و برابری از سوی مدعیان حقوق بشر

بر اساس انتقادات فوق، حقوق بشر غربی تنها پوسته‌ای از ارزش‌های انسانی را مطرح کرد و عدم تبیین مفهوم اساسی آن‌ها، موجب نقض فاحش بسیاری از مفاد حقوق بشری در جهان امروز شده است به نحوی‌که، هم‌اکنون در کشورهای مدعی حقوق بشر شاهد سیاست آپارتاید و تبعیض نژادی هستیم که با اصول برابری حقوق انسان‌ها متناقض است، همچنین از شعارهای برابری زن و مرد به‌عنوان ابزاری برای بیگاری کشیدن از زنان و تحمیل فشارهای کاری سنگین بر آن‌ها بهره برده‌اند.

علاوه‌بر آن، تاکید بر آزادی بی‌حد و اندازه، موجب ترویج آشکار بسیاری از هنجارشکنی‌های اخلاقی و اجتماعی شده است، به‌گونه‌ای که گسترش همجنس‌بازی و استفاده از مواد مخدر در بسیاری از کشورهای جهان برگرفته از فرهنگ لیبرالی غرب، موجب تضعیف کیان خانواده شده است. از طرف دیگر سرکوب بسیاری از کنشگری‌های اجتماعی در قلب اروپا و آمریکا مانند فعالیت ضدصهیونیستی در دانشگاه‌های آمریکا و سانسور ارزش‌های دینی مانند تصاویر شهدای محور مقاومت در پیام‌رسان‌های آمریکایی، از جمله مصادیق نقض بارز آزادی بیان از سوی مدعیان آن است.

ماده ۱۸ اعلامیه جهانی حقوق بشر مقرر می‌دارد: «هرکس حق دارد که از آزادی فکر، وجدان و مذهب بهره‌مند شود، این حق، متضمن آزادی تغییر مذهب یا عقیده و همچنین آزادی اظهار عقیده و ایمان است.»، همچنین ماده ۱۸ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی نیز مضمون ماده ۱۸ اعلامیه را یادآور شده است، اما در بسیاری از کشورهای غربی شاهد اسلام‌هراسی و اهانت به کتاب مقدس مسلمانان هستیم، که بستن مسجد آبی هامبورگ آلمان از جمله موارد نقض قانون مذکور محسوب می‌شود.

بی‌اعتباری مبانی حقوق بشر غربی با حمایت از جنایات رژیم صهیونیستی

«کاظم غریب‌آبادی» معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه و دبیر ستاد حقوق بشر در نشست بررسی ابعاد فاجعه انسانی غزه از منظر حقوق بین‌الملل، که به همت پژوهشگاه قوه قضاییه و با همکاری معاونت امور بین‌الملل قوه قضاییه و ستاد حقوق بشر و با حضور نماینده جهاد اسلامی و حماس، مقامات، وکلا و حقوقدانان و اساتید برجسته دانشگاه در پژوهشگاه قوه قضاییه برگزار شد، با اشاره به بی‌اعتباری سازوکارهای حقوق بشری در قضیه جنایت‌های رژیم صهیونیستی، اظهار کرد: «رژیم صهیونیستی در هفته اول حمله به غزه همه جنایت‌های کیفری مانند جنایت جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل‌زدایی و پاکسازی قومی و نژادی را مرتکب شد و نکته بارز این امر آن است که رژیم صهیونیستی برخلاف ادوار قبلی، به جنایت‌هایش اعتراف نیز کرده است و تمامی سازوکارها و معاهدات بین‌المللی را به سُخره گرفته است.»

وی در ادامه به پیگیری‌های حقوقی و قضایی پرداخت و گفت: «وظیفه ما و کشورهای اسلامی در دستورکار قرار دادن اقدام‌های حقوقی و قضایی است، نباید این جنایت‌ها فراموش شوند و باید با قدرت در مسیر حقوقی حرکت کنیم، مستندسازی جنایت‌های رژیم صهیونیستی موضوع مهمی است که دنبال آن هستیم، مستندسازی باید به شیوه حقوقی انجام شود تا بهره‌برداری حقوقی و قضایی، همچنین سیاسی و حقوق‌بشری هم از آن انجام شود، تشکیل شبکه بین‌المللی وکلا و حقوقدانان برای طرح دعوا علیه رژیم صهیونیستی در محاکم خارجی، دیگر اقدامی است که این روزها در حال پیگیری است.»

لازم به ذکر است، دیوان بین‌المللی دادگستری ۲۹ تیر سال جاری(۱۴۰۳) با صدور رأی مشورتی، اشغالگری رژیم صهیونیستی در فلسطین را غیرقانونی اعلام کرد و تاکید کرد که این دیوان هیچ‌گونه تغییر بافتی را که رژیم صهیونیستی از سال ۱۹۶۷ در فلسطین از جمله قدس شرقی ایجاد کرده است، به رسمیت نمی‌شناسد و همه کشورها باید با سازمان ملل برای کمک به ملت فلسطین جهت تعیین سرنوشت خود همکاری کنند. در همین راستا، حکم بازداشت «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر کودک‌کش رژیم صهیونیستی هم صادر شد اما وی هفته گذشته با خیال راحت در کنگره آمریکا به سخرانی پرداخت و مورد تشویق اکثر نمایندگان و سناتورهای آمریکایی قرار گرفت، درحالی که مردم آزاده‌ی آمریکا در مقابل ساختمان کنگره، پرچم رژیم غاصب اسرائیل و آمریکا را به نشانه اعتراض آتش زدند.

نقض حقوق بشر اسلامی با خیانت برخی کشورهای عربی به فلسطین

«عبدالباری عطوان» تحلیلگر معروف جهان عرب، بهمن سال قبل(۱۴۰۲) با یادداشت مطلبی در رسانه "رای الیوم" با اشاره به اقدام سه کشور عربی در کمک به رژیم صهیونیستی برای مقابله با محاصره‌ی دریایی اعمال‌شده از سوی ارتش یمن، آورده است: «در شرایطی که برادران یمنی تاوان مالی و انسانی سنگینی به سبب بستن دریای سرخ و باب‌المندب به روی کشتی‌های اسرائیلی می‌دهند و هدف حملات هوایی آمریکا و انگلیس قرار دارند، برخی کشورهای عربی مانند امارات متحده عربی، عربستان سعودی و اردن با گشودن گذرگاه زمینی دوبی - حیفا به‌عنوان بخشی از کریدور آیمد «IMED»، هر آنچه رژیم اشغالگر از کالاها و غذاهای تازه نیاز دارد را، با قیمت کمتر به این رژیم می‌رسانند.»

وی نوشت: «کشورهایی که این کریدور زمینی از آن‌ها عبور می‌کند، سکوت مطلق در پیش گرفته‌اند و به دنبال توجیه و عذر و بهانه آوردن به‌خاطر این اقدام عادی‌سازی خطرناک و خفت‌بار و همسویی با جنگ، کشتار و پاکسازی نژادی در غزه هستند. رسانه‌های رژیم صهیونیستی گزارش‌های تصویری از عبور صدها کامیون از این کریدور به تصویر کشیده‌اند و آنچه این کشورها به دنبال سرپوش نهادن به آن و مخفی نگه‌داشتن از ملت‌های‌شان هستند را، برملا کرده‌اند. اخیرا نیز کانال ۱۳ تلویزیون رژیم صهیونیستی تصاویر صدها کامیون حامل کالا و غذای تازه منتشر کرد، این اقدام سه کشور عربی به‌مثابه مشارکت مستقیم یا غیرمستقیم در جنگ، کشتار جمعی و خونریزی ساکنان غزه است.»

با توجه به مطالب فوق، حقوق بشر غربی تنها برای توجیه جنایت‌های کشورهای صهیونیستی علیه ارزش‌های اسلامی مورد استفاده قرار گرفته است به‌نحوی که، نسل‌کشی در نوار غزه و ترور شخصیت‌های مقاومت در جهان را، با عبارت «دفاع از خود» توجیه می‌کنند و حتی متعهد به قطعنامه‌های شورای امنیت و احکام دیوان بین‌المللی دادگستری هم نیستند. در همین راستا اعلامیه حقوق بشر اسلامی پشتوانه معنوی محور مقاومت برای حفظ کرامت انسانی و حفاظت از انسان‌های بی‌گناه در جهان است که در مقابل استکبار خون‌خوار ایستادگی می‌کنند. بنابراین از همه آزادگان جهان و سران کشورهای مسلمان انتظار می‌رود با حمایت از کارکردهای حقوق بشر اسلامی، جنایت‌های سرکشانه غرب را محکوم کنند.

انتهای پیام