این کتاب، در دو فصل تنظیم شده و هر فصل آن شامل پنج بخش است. فصل اول با عنوان «حرکت تا شهادت» مجموعه حوادثی را در بر می‌گیرد که با مرگ معاویه در نیمۀ رجب سال ۶۰ هجری آغاز و به شهادت امام حسین (ع) ختم شده است. در این بخش به مسائلی پرداخته می‌شود که با قیام امام حسین(ع) ارتباط دارد. البته این فصل شامل مقتل مسلم بن عقیل و هانی بن عروه و دیگر شهدای نهضت امام حسین(ع) در بصره، کوفه و بخصوص کربلا نیز هست.

این فصل، شامل پنج بخش است و بخش نخست «امام (ع) در مدینه» نام دارد. در آن سلسله حوادثی که پس از مرگ معاویه اتفاق افتاد و آنچه منجر به تصمیم امام (ع) برای حرکت به سمت مکه شد، شرح داده می‌شود. بخش دوم این فصل، «امام(ع) در مکه» نام دارد و از زمان ورود آن حضرت به مکه تا خروج به سمت عراق را شامل می‌شود و در بردارندۀ مجموعه سخنان امام(ع) با نزدیکان و شخصیت‌های مثبت و منفی آن عصر است و از وقایعی که اتفاق می‌افتد یا در شرف وقوع است، سخن به میان می‌آید تا سرانجام امام(ع) تکلیف و تصمیم خویش را برای حرکت به سمت عراق رسماً اعلام می‌کند. عنوان بخش سوم این فصل، «حرکت امام(ع) از مکه به سوی عراق» است و به اتفاقاتی که در بین راه مکه به عراق اتفاق می‌افتد، پرداخته شده است.

بخش چهارم «امام(ع) در کربلا» نام دارد و به حوادثی که از زمان بار انداختن کاروان در زمین کربلا تا شب عاشورا، یعنی از دوم تا نهم محرم سال ۶۱ هجری رخ داده و اتفاقاتی که در این منزل آخر به وقوع پیوسته است و بخصوص مسائل مربوط به شب عاشورا، می‌پردازد. بخش پایانی این فصل روز سرنوشت‌ساز عاشوراست و آنچه در این روز اتفاق افتاد تا لحظۀ شهادت امام حسین(ع)، یعنی زیباترین پردة این نهضت جاودانه را، روایت کرده است.

فصل دوم کتاب با نام «پس از شهادت»، مسائل پس از شهادت امام حسین(ع) را در بر می‌گیرد و آن نیز در پنج پرده تنظیم شده است. پردۀ اول با عنوان «پس از عاشورا»، گوشه‌هایی از سبعیت دشمنان در رفتار با بازماندگان اهل بیت(ع) تا حرکت اسرا را نشان داده است. در پردۀ دوم و سوم از حضور اُسرا در کوفه و شام و سخنان قافله سالاران و رویدادهای بین راه سخن به میان آمده است. در بخش چهارم حرکت غمگینانه و در عین حال پیروزمندانۀ اُسرا و ورود به موطن اصلی خود، یعنی شهر مدینه، به تصویر کشیده شده است. بخش آخر این فصل اختصاص به سرانجام نکبت‌بار قاتلین شهدای نهضت امام حسین(ع) دارد.

بخش پایانی کتاب، به پرده‌برداری از چند تحریف عاشورایی با نام مدخلی بر تحریفات عاشورایی اختصاص یافته تا نشان دهد که چگونه دشمنان وقتی نتوانند اصل یک نهضت عظیم و انسان‌ساز و جامعه‌پرداز را از بین ببرند، به تخریب محتوایی آن می‌پردازند. در این قسمت نمونه‌هایی از تلاش‌ها در طول تاریخ، پیرامون بی‌محتوا کردن این نهضت با عنوان «چند تحریف عاشورایی» به بررسی نمونه‌هایی از تحریفات شکلی و محتوایی اختصاص یافته است که به دلیل تکرار مکرر، جای خود را به عنوان جزئی از تاریخ، در سیر حوادث عاشورا باز کرده و لطمات جبران‌ناپذیری به ساحت این قیام مقدس و رهبر بزرگ آن وارد کرده است.

نویسنده، مبنای اصلی کتاب را سه کتاب وقعة الطف ابی‌مخنف به اهتمام هادی یوسفی غروی، تاریخ الامم والملوک (تاریخ طبری) و الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد شیخ مفید گذاشته است.

در استفادۀ منابع فوق تنها به وقایعی از نهضت عاشورا پرداخته شده که تقریباً اکثر منابع بر آنها اتفاق‌نظر دارند، زیرا در بعضی از این کتب مواردی یافت می‏‌شود که نه تنها ساحت کربلائیان از آنها مبرّاست، بلکه موجب وهن شخصیت عظیم سالار شهیدان و خاندان و اصحاب پاک و دلاور ایشان می‏‌شود. کسانی که در نقل مطالب رعایت صداقت و امانت را نداشته‏‌اند، هر مهملی را به عنوان رخدادی از این نهضت گزارش کرده‌اند.

کتاب «مقتل امام حسین(ع) بر اساس منابع کهن»، توسط مرضیه محمدزاده نوشته شده و در انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده و در زمرۀ معتبرترین مقتل‌های موجود است.

انتهای پیام