امین فرجی، دانشیار دانشگاه تهران، در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به تصمیماتی که در حوزه‌های شهری گرفته می‌شود که بسیاری از این تصمیمات در قالب کمیسیون ماده ۵ یا کمیسیون ماده ۱۰۰ با اثرات منفی همراه است، در ادامه اظهار کرد: در نظر داریم با راه‌اندازی سامانه‌ای در حوزه شبیه‌سازی این اثرات منفی را به حداقل برسانیم.

وی در ادامه توضیح داد: در بسیاری از اوقات تصمیمات حوزه شهری و در مقیاس‌های مختلف اثرات و تبعات منفی را در پی دارد از این‌رو می‌کوشیم با راه‌اندازی سامانه‌ای در حوزه شبیه‌سازی در ابتدا تصمیمات را در فضای آزمایشگاهی به نمایش در آوریم تا بتوانیم اثرات منفی آن‌را به حداقل ممکن کاهش و سپس اجرایی کنیم.

رئیس مرکز تحقیقات شهر هوشمند ایران در دانشگاه تهران، گفت: در مرکز تحقیقات شهر هوشمند ایران در ابتدا فعالیت‌ها برروی ظرفیت‌های مطالعاتی متمرکز بود و سعی برآن بود که رسوب دانشی را در این حوزه به حد معقولی برسانیم یا دست‌کم ادبیات واحدی را ایجاد کنیم.

*تمرکز برنامه‌ها بر ابزارهای هوشمند و توسعه پلتفرم سامانه ملی مدیریت شهر هوشمند

فرجی، ادامه داد: در این راستا توانستیم ارتباطاتی با مجموعه‌های مختلف دولتی نظیر استانداری‌ها، معاونت ریاست‌جمهوری وزارت‌خانه‌ها و در سطح محلی با شهرداری و شوراها برقرار کنیم اما در این فاز تمرکز برنامه‌ها بر روی ابزارهای هوشمند و توسعه پلتفرم سامانه ملی مدیریت شهر هوشمند است.

وی با اظهار امیدواری نسبت به تسری این قبیل فعالیت‌ها به سایر بخش‌ها با اشاره به راه‌اندازی سامانه ملی مدیریت شهر هوشمند و قابلیت استفاده از آن در ادامه با توجه به اهمیت تصمیمات متعدد و مهم در حوزه‌های شهری بر ضرورت ایجاد دوقلوهای دیجیتالی هم تأکید کرد.

این دانشیار دانشگاه تهران، با اشاره به ایجاد تجهیزاتی نظیر تابلوی هوشمند، GPS های مورد استفاده در آتش‌نشانی‌ها و دیگر تجهیزات برای داشتن صنعتی هوشمند در ادامه خاطرنشان کرد: هم‌چنین می‌کوشیم در قالب شهر هوشمند در بخش‌های صنعتی که به‌صورت سنتی فعالیت می‌کنند و داده‌های غیردیجیتال دارند بتوانیم با طراحی دیتالاگرها و ایجاد و نصب سنسورهای مختلف بهره‌وری‌ها به‌خصوص از منظر انرژی به‌عنوان یکی از چالش‌های حوزه صنعت به بهترین شکل عمل کنیم.

فرجی با اشاره به اجرای نمونه‌هایی از این قبیل فعالیت‌ها در سال گذشته در ادامه از اجرای آن برای دیگر مجموعه‌ها و بخش‌ها در سال‌جاری خبر داد و گفت: امید می‌رود در دولت چهاردهم به ۳ موضوع اصلی شهر هوشمند از جمله هاب شهر هوشمند، تکمیل و راه‌اندازی کمیته ملی شهر هوشمند و سامانه رتبه‌بندی و تعالی شهر هوشمند به شکل جدی‌تری توجه شود.

وی درباره لایه‌های مختلف شهر هوشمند هم چنین توضیح داد که لایه نخست که تا حد زیادی نسبت به آن مسأله خاصی وجود ندارد لایه زیرساختی است که می‌توان با توجه به ظرفیت‌های موجود در کشور به آن نمره ۸ یا ۹ از ۱۰ را داد.

رئیس مرکز تحقیقات شهر هوشمند ایران در دانشگاه تهران، لایه بعدی را لایه‌های سخت‌افزاری و یا تجهیزات برشمرد و افزود: این لایه می‌تواند با لایه‌های میکروچیپ‌ها، سنسورها و دوربین‌ها و یا موارد این‌چنینی در ارتباط باشد که تاکنون توانسته‌ایم توفیقات ۴۰ تا ۵۰ درصدی را در این‌باره حاصل کنیم.

*اظهار تأسف از حاصل نشدن توفیقات در لایه همراهی و همگنی حکمرانی

فرجی، لایه پلتفرم را لایه بعدی عنوان کرد که پلتفرم‌های خوبی هم توسط بخش خصوصی طراحی شده است، در ادامه افزود: لایه آخر یا همان لایه راهکارها نیازمند همراهی و همگنی حکمرانی است که متأسفانه در این لایه هنوز به‌علت نبود یک استراتژی منسجم در این حوزه توفیقات زیادی حاصل نشده است.

وی با اشاره به تلاش‌های دولت سیزدهم در این‌خصوص گفت: در این دولت کمیته‌ها و کمیسیون‌های مختلفی تشکیل و فعالیت‌های فراوانی در بخش‌های مختلف انجام شد، البته نداشتن توفیق در این بخش به‌معنای نبود فعالیت نیست بلکه ناظر بر عدم یکپارچگی فعالیت‌هاست.

این دانشیار دانشگاه تهران، ادامه داد: اگر ما این موضوع را به تشکیل و راه‌اندازی کمیته ملی شهر هوشمند که از اهدافش منسجم کردن فعالیت‌هاست، ارجاع دهیم علت نداشتن موفقیت را در می‌یابیم چون بسیاری از اوقات ممکن است با موازی‌کاری‌هایی مواجه شویم و یا گاهاً فعالیت‌هایی مخالف با فعالیت دیگر بخش‌ها انجام ‌شود که این موضوع به صرف هزینه و هدررفت بودجه منجر می‌شود که مانعی برای رسیدن به هدف غائی است.

فرجی، با بیان این‌که در لایه نهایی به حرکت سریع‌تر نیاز داریم، گفت: شاید به‌مانند اقداماتی که کشورهای حوزه خلیج‌فارس و یا کشورهای اروپایی و دیگر کشورها انجام داده‌اند که از راه‌اندازی وزارت‌خانه‌ها، سازمان‌ها تا معاونت‌های خاص ذیل ریاست‌جمهوری در حوزه فن‌آوری‌های نوین نظیر هوش مصنوعی و نظایر آن متغیر است، نیاز داشته باشیم.

تأکید بر ضرورت انجام اقدامات فوری برای رسیدن هرچه سریع‌تر به اهداف

وی، با تأکید مجدد بر ضرورت انجام اقدامات فوری برای رسیدن هرچه سریع‌تر به اهداف مورد نظر برای راه‌اندازی شهر هوشمند در ادامه درباره سامانه رتبه‌بندی و تعالی شهر هوشمند هم توضیح داد: متأسفانه از منظر دانشگاهیان موضوعات در حوزه اجرا به‌علت بوروکراسی‌های خاص اداری پیچیده می‌شوند و رسیدن به نتیجه نهایی را طولانی می‌کنند.

رئیس مرکز تحقیقات شهر هوشمند ایران، با بیان این‌که تاکنون طراحی سامانه رتبه‌بندی و تعالی شهر هوشمند براساس شاخص‌های ITU، ISO و دیلویت انجام شده است، در ادامه تصریح کرد: این طراحی در قالب ۱۴۰ شاخص و ۲۰ دسته‌بندی است.

فرجی در ادامه افزود: با توجه به این‌که دبیرخانه این فعالیت در مجموعه شهرداری تهران واقع است از این‌رو ما جلسات متعددی به‌طور خاص در محل شهرداری برگزار کریدم اما چون دوستان در شهرداری هنوز شاخص‌های لازم را برای بارگذاری پایلوت در سامانه ارائه نکرده‌اند هنوز راه‌اندازی و تکمیل این سامانه انجام نشده است.

وی علت این تأخیر را برخی تغییر و تحولات در شهرداری تهران و به‌طور خاص جابه‌جایی ساختمان مرکز مطالعات از الهیه به سمت خیابان بهشت دانست و در ادامه اظهار امیدواری کرد که با توجه به تداوم مدیریت شهری امسال خبر خوشی در این‌باره خواهیم داشت.

این دانشیار دانشگاه تهران، با بیان این‌که موضوع و هدف اصلی شهر هوشمند توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و حل مسایل و چالش‌های متعدد در حوزه اقتصادی و دیگر حوزه‌هاست، گفت: راه‌اندازی شهر هوشمند می‌تواند سبب ماندگاری جوانان خوش‌فکر و خلاقی شود که کشورهای حوزه خلیج‌فارس با دادن امتیازات خاص آن‌ها را جذب می‌کنند.

*بهره‌وری و ایجاد ظرفیت‌های جدید شغلی از مزایای اقتصاد دانش‌بنیان یا اقتصاد سبز

فرجی با بیان این‌که هوشمندسازی سبب کاهش بخشی از نیروهای کاری می‌شود، در ادامه خاطرنشان کرد: اما مسأله بهره‌وری و ایجاد ظرفیت‌های جدید شغلی از مزایای اقتصاد دانش‌بنیان یا اقتصاد سبز است. شهر هوشمند هم به‌دنبال آن است که نه تنها به موضوعات اقتصاد و اشتغال و موضوعات مترتب به آن بپردازد بلکه در حوزه‌های دیگری نظیر حفاظت و حراست از ظرفیت‌های زیست‌محیطی که با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستیم نظیر کاهش ظرفیت آب‌های زیرزمینی، ریزگردها و ... می‌پردازد.

وی افزود: این مشکلات زیست‌محیطی حکایت از آن دارد که ظرفیت‌های ما در محیط پشتیبان‌مان در حوزه زیست‌محیطی به‌علت استفاده غیراصولی دچار تخریب شده است، از این‌رو استفاده از ابزارهای هوشمند و اصولاً توسعه محیط‌زیست هوشمند می‌تواند این چالش‌ها را به حداقل برساند و ما را در بازسازی و بازیابی محیط‌زیستمان یاری کند.

رئیس مرکز تحقیقات شهر هوشمند ایران در دانشگاه تهران، از دیگر موضوعات شهر هوشمند را بحث برطرف کردن ترافیک شهری دانست و گفت: می‌کوشیم از طریق هوشمندسازی دریابیم که از کدام مسیر باید معضل ترافیک شهر تهران را هدایت کنیم تا به‌عنوان شهری پاک و اصطلاحاً بدون ترافیک شناخته شود.

فرجی با بیان این‌که در شهر هوشمند به‌دنبال پاسخ این پرسش‌ها و حل این قبیل مشکلات هستیم، در ادامه تصریح کرد: از دیگر موضوعات مطرح در شهر هوشمند گردشگری هوشمند به‌علت جایگاه ویژه ایران هم از منظر ظرفیت‌های تاریخی و گردشگری تاریخی و جاذبه‌های آن و هم از منظر ظرفیت‌های طبیعی و طبیعت‌گردی که می‌تواند بستر مناسبی برای توسعه آن بخش فراهم کند.

وی ادامه داد: هم‌اکنون بخش گردشگری از ۱۱ درصد مشاغل دنیا حمایت می‌کند و جزو ۴ صنعت پول‌ساز در کنار صنعت خودروسازی، پتروشیمی، داروسازی قرار دارد که می‌توان هوشمندسازی را به‌عنوان عامل محرکی برای توسعه صنعت گردشگری مطرح کرد.

*بخش قابل توجهی از قوانین به‌علت تغییرات در محیط و عصر جدید نیازمند بازنگری است

این دانشیار دانشگاه تهران، درباره هوشمندسازی از منظر اداری و حکمرانی هم گفت: در این حوزه به‌لحاظ بهره‌گیری از کلان داده‌ها یا داده‌های حجیم به ما برای تصمیم‌سازی صحیح کمک می‌کند. شاید بخش قابل توجهی از قوانین که در حوزه‌های مختلف داریم به‌علت تغییرات در محیط و عصر جدید نیازمند بازنگری باشد.

فرجی یادآور شد: وقتی مدیری قرار است در سطوح مختلف، تصمیم‌گیری کند به داده‌های بلادرنگی نیاز دارد که در قالب شهر هوشمند می‌توان به آن رسید.

وی درباره تشکیل هاب شهر هوشمند و اقدامات انجام‌شده در این‌باره گفت: در نیمه دوم سال گذشته توانستیم اقدامات مقدماتی و اولیه آن‌را انجام دهیم و تاییدیه‌های لازم را از مجموعه‌های دولتی اخذ کنیم اما در ابتدای سال‌جاری با شهادت آیت‌الله رئیسی و شهدای خدمت و احتمال بروز تغییر و تحولات در دولت چهاردهم کار متوقف شد که امیدواریم دولت آینده همراهی مناسبی در این‌باره داشته باشد.

رئیس مرکز تحقیقات شهر هوشمند ایران در دانشگاه تهران، درباره سرانجام تشکیل کمیته ملی شهر هوشمند هم توضیح داد: در این‌خصوص فعالیت‌ها از دولت دوازدهم آغاز شد و در دولت سیزدهم سازمان فن‌آوری اطلاعات ایران به‌علت مأموریت‌ها و مشغله‌های متعدد کاری نتوانست به این فضا با وجود ضرورت غیر قابل انکار به آن عینیت خاصی ببخشد تا بتوانیم اکوسیستم‌سازی یا زیست‌بوم حوزه شهر هوشمند را داشته باشیم. به‌خصوص از این منظر که ما نسبت به ایجاد استراتژی‌های واحد در سطوح مختلف کشور به هماهنگی نیاز داریم.

فرجی با بیان این‌که با وجود همه این مشکلات مرحله اجرایی فاز نخست آن(تشکیل کمیته ملی شهر هوشمند) به پایان رسیده است، در ادامه خاطرنشان کرد: اما سازمان فن‌آوری و اطلاعات ایران در دولت سیزدهم نتوانست خروجی مرحله دوم را داشته باشد.

انتهای پیام