این بخشی از صحبت‌های سعید ابراهیمی است که هدایت معاونت برنامه‌ریزی و توسعۀ سرمایۀ شهرداری اصفهان را به عهده دارد؛ معاونتی که برای درک اهمیت آن باید به جایگاه و ضرورت برنامه‌ریزی و سرمایه‌های انسانی در سازمان‌ها و نهادهای مختلف پی ببرد. درواقع، دو امر حیاتی که از یک طرف، مسیر مشارکت بخش‌های مختلف شهرداری و از طرف دیگر تدوین و اجرای طرح‌های گوناگون بدون آن‌ها محقق نمی‌شود. آنچه در ادامه می‌خوانید تبیین‌ها و توضیحات ابراهیمی است که مباحث متنوعی چون منابع انسانی، سرمایه‌های مالی، بافت تاریخی و پژوهش و خلاقیت و فناوری‌های نوین را در بر می‌گیرد.
_ لطفاً حوزۀ کاری معاونت برنامه‌ریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی شهرداری را برایمان تبیین کنید.
شهرداری اصفهان در جایگاه سازمانی بزرگ از بخش‌های ستادی متعددی برخوردار است؛ ۱۵ منطقه، ۷ معاونت و ۲۱ سازمان و شرکت به‌نوعی یک مجموعۀ بزرگ سازمانی را شکل می‌دهند. قطعاً این مجموعه به برنامه‌ریزی‌هایی مبتنی بر داده و اطلاعات نیازمند است. نظام برنامه‌ریزی در شهرداری به این شکل است که حوزۀ معاونت برنامه‌ریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی در مقام متولی بزرگ این بخش محسوب می‌شود. فرآیند تدوین اهداف، سیاست‌ها و راهبردها با مشارکت سایر حوزه‌ها تحقق می‌یابد؛ چراکه برنامه‌ریزی به معنای مشارکت همۀ حوزه‌هاست. به بیان دیگر، این‌گونه نیست که فقط یک معاونت برنامه‌ریزی برای سایر بخش‌ها طرح و برنامه ترتیب بدهد تا مبنای کار شود. ما با استفاده از ابزارها و رویه‌ها تلاش می‌کنیم که به همسویی و اجماع بر روی اولویت‌ها و نهایتاً تعهد دست پیدا کنیم. تجلی این توافقات در دورۀ اخیر، برنامۀ اصفهان ۱۴ _۱۰ بود که در آن با مشارکت همۀ حوزه‌ها، سازمان‌ها و معاونت‌های ذی‌نفع بیرونی و درون‌سازمانی کوشیدیم تا بستۀ برنامۀ راهبردی شهر اصفهان را ایجاد کنیم. برای عملیاتی‌کردن راهبردها و اهدافمان باید پنج هدف کلان را در سطوح مختلف وارد کرد. این مسئله غالباً در شهرداری اصفهان محقق می‌شود و راهبر آن نیز حوزۀ معاونت برنامه‌ریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی است.
_ نگاه مجموعۀ مدیریت شهری به ظرفیت‌های منابع انسانی چگونه است؟
سرمایۀ انسانی در هر سازمانی یکی از بزرگ‌ترین ذخایر و داشته‌های آن است. ما در تقسیم‌بندی‌های سازمانی چنین می‌گوییم که هر سازمان، سرمایه‌های اطلاعاتی، مادی، فیزیکی، دانشی و فرآیندی دارد و یکی از اقسام سرمایه نیز همین سرمایۀ انسانی است. سرمایۀ انسانی عاملی است که اهداف سازمانی را محقق می‌کند؛ یعنی بهبود کیفیت محیط زیست شهری را نیرو و سرمایۀ انسانی سازمان رقم می‌زند. هم در فرآیندهای تدوین و هم در روند اجرای برنامه توجه ویژه به سرمایۀ انسانی ضرورت دارد. حوزۀ نیروی انسانی از ویژگی‌های خاص خودش برخوردار است. در کل فرآیندهای نیروی انسانی اعم از جذب که نیروی انسانی وارد مجموعه می شود تا نگهداشت، توسعه و رشد و پرورش نیروی انسانی و درنهایت نظام جبران خدمات تلاش می‌کنیم تا نظام‌مند عمل کنیم. به عبارت دیگر، در فرآیندهای جذب، توجه به شایسته‌گزینی، استفاده از نیروهای با استعداد و ویژه، توانمندسازی درگیرکردن نیروی انسانی در پروژه‌ها و فعالیت‌های اصلی سازمان، مشارکت حداکثری در این عرصه و درنهایت نظام جبران خدمات اهمیت خاصی دارد. حوزۀ سرمایۀ انسانی عرصۀ پیچیده‌ای است که نیازمند تأمل و واکاوی بسیار زیادی است.
_ دربارۀ بخش منابع مالی چه صحبتی دارید؟
معمولاً بخش عمدۀ منابع مالی شهرداری‌ها از سمت خود شهرداری تأمین می‌شود. بودجۀ امسال شهرداری اصفهان از منظر منابع و مصارف ۳۰هزار و ۵۰ میلیارد تومان است. با احتساب ۲۱ سازمان و شرکت وابسته حدود ۴هزار میلیارد تومان در حوزۀ سازمان‌ها اضافه می‌شود؛ یعنی ما به عدد ۳۴هزار میلیارد تومان مجموعه بودجۀ تلفیقی دست پیدا می‌کنیم. طبقات اصلی آن شامل حوزۀ واگذاری مالی یا وام و اوراق مشارکت است که حدود ۵هزار و ۶۰۰میلیارد تومان است. حوزۀ سرمایه‌گذاری و مشارکت‌ها نیز حدود ۷هزار و ۶۰۰میلیارد تومان محسوب می‌شود. این ۲ رقم حدود ۱۳هزار میلیارد تومان است و مابقی حوزه‌های درآمدی، مانند ساختمانی و سایر کدهای درآمدی بالغ بر ۱۶هزار میلیارد تومان به حساب می‌آید. این سبد منابع ماست که شهرداری خودش آن را جذب می‌کند و از طرفی هم با بودجه‌ای که مصوب می‌شود، هزینه‌ها و مصارف را مشخص می‌کند. این بودجه مبتنی بر برنامۀ سالیانه عملی می‌شود.
_ شهرداری تاکنون بیشتر در کدام حوزه سرمایه‌گذاری کرده است؟
در حوزۀ شهری اولویت‌های خاصی داریم. برای مثال، یکی از مشکلات کلان‌شهر اصفهان و خیلی از کلان‌شهرهای دیگر بحث آلودگی هوا و محیط زیست است که طبیعتاً در توزیع منابع باید این اولویت‌ها را مدنظر داشت. اکنون اولویت اول درخصوص هزینه‌های قطار شهری است که بالغ بر ۶هزار میلیارد تومان برآورد شده است. پروژۀ حلقۀ حفاظتی شهر را هم داریم که به‌نوعی توسعۀ شبکۀ معابر به شمار می‌آید. حوزۀ اخیر یکی از اولویت‌های اصلی ما محسوب می‌شود که بالغ بر ۳هزار و ۵۰۰میلیارد به آن اختصاص دادیم. اولویت‌های دیگری مثل توسعۀ خطوط اتوبوس‌رانی، ناوگان و بهبود و ارتقای کیفی ناوگان، تعمیرات و نگهداری آن نیز جزء موضوعات اصلی است. بالغ بر ۲هزار میلیارد تومان در حوزۀ اتوبوس هزینه می‌کنیم. موضوع ویژۀ دیگری که طی این دوره مورد توجه قرار گرفت، هوشمندسازی بود. این هوشمندسازی مبتنی بر اولویت‌ها، یعنی حوزۀ حمل‌ونقل، زیست‌محیطی و پساب انجام می‌شود. در عرصۀ برنامه‌های فرهنگی _ اجتماعی شهر، سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بالغ بر ۲هزار میلیارد تومان هزینه می‌کنیم تا شاخص‌ها و هدف‌های کلیدی رو به ترقی بگذارند و درنهایت شهر بهتری برای زندگی داشته باشیم.
_ در حوزۀ بافت تاریخی اصفهان و حفظ آن چه برنامه‌ریزی‌ای دارید؟
یکی از ظرفیت‌ها و مزیت‌های نسبی شهر اصفهان حوزۀ تاریخی و فرهنگی آن است که هم به‌لحاظ میراث ملموس و هم میراث ناملموس آن اهمیت دارد. در برنامۀ ۱۰ ـ ۱۴ یکی از برنامه‌ها ارتقای هویت تاریخی ـ‌فرهنگی شهر اصفهان است. در این عرصه، فعالیت‌هایی درباب احیای بافت تاریخی، زنده‌سازی فضاها وجود دارد و پروژه‌هایی در همین بافت با کمک ذی‌نفعان تعریف شده است. با توجه به اینکه اصفهان عنوان شهر خلاق صنایع دستی را دارد و در آن به ظرفیت‌های شهر و مردم شهر اصفهان نظر می‌شود، این حوزه بسیار مهم است. این جایگاه مستلزم این است که در فرآیندهای سیاست‌گذاری تعریف و اجرای پروژه بتوانیم عملکرد بهتری داشته باشیم. این موضوع در شهرداری تقویت شد. سازمان نوسازی و بهسازی در چابک‌سازی فرآیندهایش، در فعال‌سازی پروژه‌های عمرانی و جداسازی فعالیت پروژه‌های خاص تلاش بسیاری کرد. تقویت بافت تاریخی برنامه‌ای تعریف‌شده است. کلان‌پروژه‌هایی نیز در مسیر تقویت بافت تاریخی و در دیگر حوزه‌ها وجود دارد که همچنان دنبال می‌شود.
_ لطفاً درخصوص پژوهش، خلاقیت و فناوری‌های نوین هم صحبت بفرمایید.
مطالعه و استفاده از ظرفیت دانشگاه‌ها، مؤسسات، نهادهای پژوهشی، اعضای هیئت‌علمی، پژوهشگران و دانشجویان سطوح تحصیلات تکمیلی حوزه دیگری است که به آن توجه ویژه داریم. در این حوزه هم فعالیت‌های درخور اعتنایی صورت گرفته است. در حال حاضر، سامانه‌ای هم به نشانی www.knowledge.isfahan.ir در این خصوص طراحی کرده‌ایم. حدود بالغ بر ۱۲هزار رکورد اطلاعاتی از مجموعه پژوهش‌های توانمند و مقالات که در حوزۀ شهری کار شده است، در این سامانه یافت می‌شود. اطلاعات کلان‌شهرهای ایران، مانند تهران و مشهد را نیز در این سامانه بارگذاری کرده‌ایم. به جز عرصۀ دانش که در آن فعالیت‌های خوبی صورت گرفته است، می‌توان درباب شهر خلاق هم صحبت کرد. برگزاری ایده‌کاپ‌های تخصصی، بهره‌مندی از پیشنهادهای طبقۀ خلاق، دانش‌آموزان و متخصصان جزئی از برنامه‌های شهر خلاق است. اخیراً در مبحث مسابقات حرفه‌ای نیز وارد شده‌ایم، در جایگاه ابزاری که بتوان طرح‌هایی به‌صورت حرفه‌ای‌تر و متنوع‌تر از جامعۀ متخصص دریافت کنیم. برای مثال، ما می‌خواهیم یک پل را احداث کنیم. می‌توانیم یک مناقصه بگذاریم تا از میان چند شرکت یک نفر برنده شود و به اجرا برسد. الگوی مسابقات، الگویی است که منجر به جذب گروه‌های مختلف در طرح‌های متنوع و برنامه‌ریزی‌شده می‌شود. برای نمونه، ما پل عابر پیاده را به مسابقه گذاشتیم. بیشتر شرکت‌کنندگان، طرح‌ها را اینطور تبیین کردند که برخی تغییرات ترافیکی را می‌توان جایگزین ساخت پل هوایی کرد. دبیرخانۀ مسابقات حرفه‌ای، حوزۀ شهروندی، فعالیت‌های نوین و شرکت‌های دانش‌بنیان و فن‌آورانه همگی در این عرصه مورد توجه هستند و از ظرفیت هیچ‌کدام غافل نمی‌شویم. ما با شرکت‌های خلاق و نوآور نشست‌های مختلف برگزار می‌کنیم و درواقع به تبادل دیدگاه‌ها اهمیت بسیاری می‌دهیم. برای ما مهم است که از دل این نشست‌ها به قراردادهای اثرگذار برسیم. آتش‌نشانی، پهباد جست‌وجو، تجهیزات مترو و هر موضوع درخور اعتنای دیگری را تاکنون مدنظر داشته‌ایم. مخصوصاً در برخی حوزه‌ها که به واردات بسیار وابسته‌ایم، اهمیت دارد که با شرکت‌های دانش‌بنیان همکاری کنیم و خودکفا شویم. به پساب، حمل و نقل، انرژی‌های نوین، تجهیزات بخش‌های مختلف، مانند آتش‌آنشانی و... توجه داریم، چون نیازمند تغییر و تحول در این حوزه‌ها هستیم. به‌طورکلی، حوزۀ پژوهش، خلاقیت و فناوری‌های نوین حائز اهمیت است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت. تا امروز نیز، سیاست‌های خوبی در این زمینه پیش‌بینی و طرح‌ریزی کرده‌ایم.
انتهای پیام
نظرات