از ابتدای تیرماه، بنرهایی در سطح شهر نصب شده که نشان می دهد شهرداری رشت قصد ممیزی املاک و جمع آوری اطلاعات دقیقی از املاک محدوده شهر رشت را دارد.

در همین زمینه شهردار رشت می گوید: برای ممیزی املاک، تیمی تخصصی آموزش‌های لازم را دیده‌اند. رحیم شوقی در جلسه ۱۳۱ صحن علنی شورای شهر رشت و در حضور اعضای شورا توضیح داد که اجرای ممیزی املاک جزو افتخارات و عملکرد مثبت شورای ششم و شهرداری رشت در این دوره است.

وی با بیان اینکه به زودی در دو منطقه شهری رشت املاک ممیزی می شوند، می افزاید: در حال حاضر تیم های مربوطه برای این اقدام تشکیل شده است و آموزش های لازم را دیده و این طرح به زودی در شهرداری منطقه چهار اجرایی و در منطقه یک رشت نیز عملیاتی می شود.

موضوع ممیزی املاک محدوده شهر رشت، بیش از ۱۰ سال است در سطح مدیران شهرداری و شورای ادوار مختلف (از شورای سوم تاکنون) در حال پیگیری است.

محمدعلی ثابت قدم، زمانیکه در سال ۱۳۹۱ شهردار رشت شد، ممیزی املاک را در اولویت های برنامه های خود قرار داده بود، ولی با واگذاری سکان شهرداری در سال بعد، در عمل ممیزی املاک به مرحله اجرا درنیامد.

وقتی در سال ۱۳۹۲، محمد ابراهیم خلیلی، زمانی که خود را به عنوان نامزد تصدی پست شهرداری به شورای چهارم معرفی کرد، یکی از برنامه های مهم خود را ممیزی املاک رشت مطرح کرد. مهرماه همان سال وقتی خلیلی بجای ثابت قدم سکان شهرداری را به دست گرفت، تیمی از بدنه شهرداری انتخاب و کار ممیزی املاک شروع شد؛ آغازی که البته با پایانش یکسان بود و با رفتن خلیلی ناتمام ماند.

خرداد ۱۳۹۸، ناصرحاج محمدی شهردار رشت می شود. قرارداد ممیزی املاک در زمان وی منعقد می شود ولی بازهم تغییر زودهنگام شهردار رشت با دو سال خدمت، ممیزی املاک رشت در ابتدای راه بازمی ماند و حالا رحیم شوقی می باید مجری قرارداد گذشته باشد. باید دید پس از ۱۳سال آیا ممیزی املاک شهر رشت به نتیجه می رسد.

اما جالب است بدانید ممیزی املاک رشت نخستین بار در سال ۱۲۹۴  و در زمان ناصرالدین شاه قاجار انجام شده است. آن هم زمانی که «ذوالفقار خان مهندس» مامور می شود نقشه ای از شهر رشت بکشد.

نقشه ای که اکنون موجود بوده و به عنوان یک سند تاریخی، قدیمی ترین نقشه موجود شهر رشت می باشد. ۱۰۹ سال پیش و زمانی که نایب الحکومه وقت گیلان یعنی آصف الدوله شیرزای، اداره شهری- که به گفته خودش آشفته و بی سرو سامان است- تحویل می گیرد، فردی را مامور می کند تا اولا نقشه ای دقیق از شهر رشت بکشد، ثانیا با ممیزی املاک، وضعیت مالکیت خانه ها و باغ های ساکنین این شهر را مشخص نماید.

اما دستور آصف الدوله به همین جا ختم نمی شود و او دستور می دهد در ضمن ممیزی املاک، آماری از جمعیت شهر را هم تهیه کند. در واقع نقشه‌ای که ذوالفقار خان مهندس در زمان ناصرالدین شاه قاجار از رشت کشید، علاوه بر ممیزی املاک، حاوی اطلاعات نفوس و مسکن نیز هست.

یک رشت پژوه، درباره ارزش علمی قدیمی ترین نقشه موجود از شهر رشت می گوید: نقشه‌ای که «مهندس ذوالفقار خان» با امکانات آن روز تهیه و خود به عنوان یک کارتوگراف نقشه را کشیده است، بسیار دقیق می باشد. به جرات می گویم نقشه ای که ذوالفقار خان نقشه برداری و کشیده، امروز عکس هوایی نمی تواند با چنین دقتی تهیه کند و توجه به این موضوع، ارزش کار  مهندس ذوالفقار خان را دوچندان می کند.

این رشت پژوه ادامه می دهد: این نقشه در زمان ناصرالدین شاه تهیه شده است. آن هم زمانی که «عبدالوهاب خان آصف الدوله» نایب الحکومه در گیلان می شود. آصف الدوله شیرازی از رجال عهد قاجار، بسیار سختگیر و منضبط در اداره امور اداری بود. از مکاتبات اداری آصف الدوله می توان فهمید چگونه مهندس ذوالفقار، سرهنگ توپخانه، را با زر و زور واداشت تا یک نقشه درست از محلات رشت تهیه کند.

روبرت واهانیان تبریز، به استناد مجموعه مکاتبات موجود در مرکز اسناد ملی، می گوید: آصف الدوله، سرهنگ توپخانه رشت را که بیکار در اداره می نشسته و مواجب می گرفته، واداشت تا یک گروه از جوانان بیکاره اعیان و اشراف را گرد هم آورده و نقشه را تهیه کند. « ذوالفقار خان» هم ۲۰نفر از فرزندان اشراف و اعیان رشت را به کار گرفت و با وسایل مهندسی آن زمان  نقشه رشت را تهیه می کند.

واهانیان، درباره ارزش کار ذوالفقار مهندس می گوید: نقشه برداری میدانی از رشت آن هم در سال ۱۲۹۴ و در کوچه های پر از گل و لای و صعب العبور رشت و فقدان وسایل پیشرفته مهندسی، کار ساده ای نبوده است.

واهانیان در پاسخ به این سئوال که چرا  نقشه های شهر رشت توسط ارتش تهیه می شد، توضیح می دهد: در سال ۱۳۱۶ خورشیدی برای اولین بار در ستاد ارتش یک دایره یا اداره ای به نام دایره جغرافیایی تاسیس شد و «رزم آرا»  به ریاست آن منصوب می شود.

۴سال طول کشید تا این اداره تجهیز شود. اولین کاری که این اداره کرد این بود که نقشه هایی که روس و انگلیس  از راه‌ها و شهرهای ایران تهیه کرده بودند، به فارسی برگرداند . درست ۱۰ سال بعد یعنی  از سال های ۱۳۲۷ شمسی، دایره جغرافیایی ارتش توانست نقشه های علمی از شهرهای ایران تهیه نماید. بعید است نقشه ای از دایره جغرافیایی ارتش پیدا کنید که مربوط به قبل از ۱۳۲۷ شمسی باشد زیرا سازمانی تا آن زمان برای نقشه برداری وجود نداشت. بعدها دایره جغرافیایی ارتش چاپخانه ای هم  برای چاپ نقشه ها تاسیس کرد.

وقتی به نقشه دوالفقار خان نگاه می کنید، جانمایی هر ملک به نام  صاحبش در نقشه ثبت شده است. اگرچه این نقشه خالی از اشکال نیست، اما با امکانات آن زمان ممیزی خوبی از املاک رشت صورت گرفته است و همین نقشه به حاکمان وقت به اداره شهر کمک می کرده است.

انتهای پیام