حجت‌الاسلام علی احمدی، در گفت‌وگو با ایسنا و با اشاره به اینکه عید قربان یا عیدالاضحی از اعیاد بزرگ مسلمانان است؛ اظهار کرد: هر یک از اعیاد و مناسک در دین اسلام یادآور فضایل اخلاقی است و گرامیداشت این اعیاد کمک می‌کند دین، اخلاق و فضیلت‌های اخلاقی و اجتماعی در میان روزمرگی‌ها گم نشوند.

وی ادامه داد: قربان از قرب به معنای نزدیکی و تقرّب گرفته شده، اوّلین قربانی که در تاریخ بشر کنونی پذیرفته شد، مربوط به حضرت هابیل است. در میان اقوام پیشین هم رسم بر این بود که برای تقرّب به معبود یا معبودان خود قربانی کنند. این مسئله ادامه یافت تا هنگام  زمان حضرت ابراهیم که سه مرتبه در رؤیای صادقه دیدند که خداوند ایشان را به ذبح فرزند امر می فرمایند. وقتی که برای این پیامبر خدا یقین حاصل شد که این رؤیایی صادقه است، خود را برای اجرای فرمان الهی آمده کردند اما تیغ، گلوی اسماعیل را نبرید، و به امر الهی قوچی را به عنوان قربانی به جای فرزند، ذبح کردند، این قضیّه مبنای عید قربان در اسلام هم قرار گرفت که حاجیان پیش از اتمام اعمال گوسفندی را ذبح کنند.

این کارشناس مسائل دینی با بیان اینکه در روایات ما کلمه «قربانی» در موارد مختلفی ذکر شده، گفت: برای مثال در روایت است که «الصلوة قربان کل تقیّ» نماز مایه تقرّب هر شخص پرهیزکار به خداوند است لذا  با توجه به روایات «قربان»، به معنای «آنچه مایه تقرّب الی الله» است، صرفاً در ذبح حیوان خاصّ خلاصه نمی‌شود، بلکه مفهومی بسیار گسترده‌تر از آن دارد.

احمدی گفت: بالاترین و عالی‌ترین مصداق «قربانی»، جهاد با نفس، کشتن و از بین بردن رذائل نفسانی و اخلاقی است که در حدیث شریف «موتوا قبل ان تموتوا؛ بمیرید پیش از آنکه شما را بمیرانند» ، بدان اشاره شده دارد.  «موتوا» در این حدیث به این معنا است که نفسانیّت خود را ذبح کنید و از منیّت‌ها و هواهای نفسانی کاملا جدا شوید تا به جوار قرب الهی دست یابید.

وی با اشاره به ارتباط عید قربان و عید غدیر بیان کرد: عید غدیر، عید ولایت مطلقه است و عید قربان زمان قربانی هواهای نفسانی و رذائل است و شاید در واقع علت معنایی تقدم زمانی عید قربان بر عید غدیر آن است  باید وجود را از هواهای نفسانی، منیت‌ها و رذائل اخلاقی پاک کنیم و با طهارت کامل به عرصه ولایت خدا و ولی خدا وارد شویم.

وی ادامه داد: شهید مطهری در آثار خود به یک نکته مهم در جریان حضرت ابراهیم اشاره می‌کنند که نکته بسیار جالبی ست و آن اینکه زمانی هست که به انسان دستوری داده می‌شود که علت و فلسفه آن روشن است و عقل آن را درمی‌یابد اما فلسفه و علت برخی احکام و دستورات دین هنوز بر ما روشن نیست با این حال تعبداً و از سر تسلیم و اعتماد به خداوند انجام می‌دهیم چنان که حضرت ابراهیم از سر تسلیم و انجام فرمان خداوند، نسبت به ذبح فرزند اقدام کرد.

این کارشناس دینی تاکید کرد: اسلام تأکید دارد که با مطالعه، تحقیق و پرس‌وجو، معرفت خود را  درباره علت و فلسفه احکام و دستورات دین بالاببریم اما یک نکته وجود دارد و آن اینکه اگر بزرگی به انسان دستوری بدهد یک زمان انسان علت آن را می‌داند و آن را با علم و آگاهی انجام می‌دهد، اما زمانی هم هست که انسان علت این دستور را نمی‌داند و از سر اعتماد فراوان به فرد و یقین به خیرخواهی و مهربانی و علم او بدون آگاهی از علت دستور آن را انجام می‌دهید و آن وقت این اطاعت ارزشمند است؛ چراکه از سر اعتماد و تسلیم محض انجام شده و همین نکته است که از حضرت ابراهیم، قهرمان توحید ساخته و اوج عشق و اعتماد به خدا را به نمایش گذاشته است.

وی ادامه داد: در اینجا شهید مطهری خطاب به جوانان تأکید می‌کنند که اگرچه در بعد معرفت، خوب است که انسان کوشش کند و فلسفه احکام را بفهمد، اما در بعد عبودیت نباید این در نظر فرد باشد که من هر دستوری را که فلسفه‌اش را بفهمم به کار می‌بندم اما اگر فلسفه آن را نفهمم به کار نمی بندم؛ اسلام گفته، ولی من انجام نمی‌دهم چون من نمی‌فهمم فلسفه‌اش چیست.  

احمدی اضافه کرد: معنای این حرف آن است که من به اسلام اعتماد کامل ندارم؛ او دستورش را بدهد، من اگر خودم هم فلسفه‌اش را فهمیدم عمل می‌کنم، اگر نفهمیدم نه. پس تو به حرف اسلام گوش نمی‌کنی، به اسلام اعتماد نداری، به حرف خدا و قرآن اعتماد نداری. می‌خواهی بفهمی، اگر فهمیدی عمل می‌کنی، این هم نوعی از منیت و نفسانیت است که در عمل به دستور خدا ملاک من و فهم من هستم؛ در حالی که  باید گفت من به دستور اسلام اعتماد دارم، هرچه اسلام بگوید می‌گویم «آمَنّا و سَلَّمْنا»، من عمل می‌کنم. ولی برای افزایش معرفتم، در پی فهم فلسفه‌اش هم می‌روم، نه برای اینکه عمل بکنم می‌خواهم فلسفه‌اش را بفهمم من به هرحال به اسلام اعتماد دارم. این چیزی است که امروز مبتلابه بسیاری از ما است و شهید مطهری به زیبایی در تفسیری از عید قربان به آن پرداخته‌اند لذا هر یک از اعیاد و مناسک دینی می‌تواند ما را به فضایل اخلاقی رهنمون شود و از این منظر توجه به آنها اهمیت دارد.

انتهای پیام