هادی مدبری در اولین جلسه کارگروه مدیریت پسماند استان در پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی، با اشاره به تدوین برنامه عملیاتی و راهبردی مدیریت پسماند برای استان‌های شمالی، اظهار کرد: در کارگروه مدیریت پسماند کشور در زمینه مدیریت پسماند تیم علمی کشوری تشکیل شده و آخرین مصوبه، تدوین برنامه عملیاتی راهبردی برای استان‌های شمالی کشور در زمینه مدیریت پسماند است.
سرپرست سازمان جهاد دانشگاهی گیلان با اشاره به اهمیت تشکیل کارگروه مدیریت پسماند به مدیریت سازمان جهاد دانشگاهی در استان، گفت: مقرر شد برنامه‌های مدیریت پسماند و برنامه‌های عملیاتی و راهبردهای مرتبط با آن توسط سازمان جهاد دانشگاهی تدوین و برنامه‌ریزی مناسب انجام شود.
مدبری با اشاره به بررسی وضع موجود تصریح کرد: در جلسه کارگروه مدیریت پسماند با بهره‌گیری از متخصصان، پژوهشگران و مدیران مرتبط با این حوزه نقاط ضعف، قوت، راهکارهای عملیاتی و چالش‌ها موجود در زمینه مدیریت پسماند شهر رشت و استان بررسی می‌شود.
فاصله حرف تا عمل؛ مشکل حوزه مدیریت پسماند
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری رشت در این کارگروه با بیان اینکه هر اقدامی در حوزه پسماند در شهرهای مختلف کشور توسط بنده مورد بررسی قرار گرفته است، اظهار کرد: فاصله حوزه عمل با حوزه فکری سبب عدم موفقیت در اجرای مدیریت پسماند شده است.
علی مقصودی، تدوین استراتژی مدیریت پسماند را فرصتی مناسب برای نزدیک شدن حرف تا عمل در این حوزه دانست و افزود: با این استراتژی می‌توانیم زحمات تحقیقات و پژوهشی که برای آنها کشیده شده را بیابیم و طرح‌ها را عملیاتی و اجرایی کنیم.
وی با اشاره به اقدامات انجام شده توسط سازمان مدیریت پسماند در خصوص بررسی راهکارهای علمی و عملیاتی برای مدیریت پسماند شهر رشت، گفت: عمده فاصله‌ای که در این ۱۱ ماه مدیریتی در این حوزه مشاهده و با اساتید مختلف صحبت کردم می‌توانم با اطمینان بگویم که در استان ما بدون اینکه ذره‌ای نگاه مالی و مشکل مالی وجود داشته باشد، ما در حوزه اجرایی جایی نبوده که نرفته و صحبت نکرده باشیم.
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری رشت با بیان اینکه همه چیز در حوزه مدیریت پسماند روی کاغذ است، خاطرنشان کرد: با احترام به جامعه علمی کشور مطالعه انجام و هزینه‌ای رد و بدل می‌شود و طرح در کتابخانه خاک می‌خورد؛ چرا اجرا نمی‌شود به هزار و یک دلیل مختلف امکان اجرا وجود ندارد.
مقصودی با اشاره به تشکیل پرونده قضایی در زمینه پسماند برای ۱۳ نفر، گفت: هم‌اکنون برای خودم سوال شده که چرا این تصفیه‌خانه شیرابه سراوان رشت ایجاد نشده است، برای ثبت اولیه تقاضایی یک فرد که کد گرفته و یک تقاضا را در سال ۹۵ در کشور ما ارائه داده ۷.۶ میلیارد تومان اعتبار دولتی تخصیص داده شد، این نشان می‌دهد در کشور برای اجرای طرح‌های مدیریت پسماند پول وجود دارد.
وی با بیان اینکه در حوزه اجرای این ضعف وجود دارد، افزود: در اجرا یک فراخوان رسمی در سامانه ستاد کشور بارگذاری کردیم، مناقصه برای انتخاب پیمانکار تصفیه‌خانه شیرابه سراوان رشت برگزار شد و اکنون در این فراخوان هشت شرکت در سطح کشور شرکت کردند که یکی از این شرکت‌ها گیلانی است و نکته جالب اینکه هیچکدام از این هشت شرکت سابقه تصفیه شیرابه زباله ندارند در هیچ جای کشور هیچ تصفیه خانه‌ای که حداقل استانداردها را داشته باشد وجود خارجی ندارد.
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری رشت با بیان اینکه این موضوع یک موضوع کشوری است، تصریح کرد: عرضه و تقاضا وجود دارد، منتهی مراتب ما نیاز به یک سیستم عملیاتی داریم تا بتوانیم کاری انجام دهیم و رویکرد ما لیست کردن مشکلات در حوزه مدیریت پسماند باشد و برای آن پای کار بیایم.
مقصودی با اشاره به برگزاری مناقصه زباله‌سوز در کشور در سال ۹۲، خاطرنشان کرد: چهار مورد قرارداد زباله سوز در کشور منعقد شد که یکی برای رشت است و در تمام این مناقصه‌ها یک شرکت مشاهده می‌شود، اکنون یک استان در این زمینه مناقصه برگزار کرده که باز هم همین شرکت برنده شده چرا در این ۱۰ سال هیچ ساختاری برای ورود شرکت های دیگر وجود ندارد.
وی تاکید کرد: مشکلاتی وجود دارد که باید برطرف گردد، ۱۰ شهر قدَر کشور یک نمونه عملیاتی انجام شده ندارد، در حوزه عملیاتی مدیریت پسماند به شدت دچار چالش هستیم و این چالش تنها برای شهر رشت نیست بلکه برای کل کشور است.
نبود بازخورد مناسب دانشگاه‌ها در زمینه مدیریت پسماند
متخصص مدیریت پسماند در اولین کارگروه مدیریت پسماند در پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی گیلان با بیان اینکه مباحث در حوزه پسماند در کشور کاملا مشخص است، اظهار کرد: راهکارهای مدیریت پسماند مشخص بوده و امروز طرح راهبردی جامع مدیریت پسماند در برنامه هفتم ابلاغ شده تا تک تک دانشگاه‌ها در این زمینه ورود کنند.
ابوعلی گلزاری با بیان اینکه در زمینه مدیریت پسماند بازخورد خوبی از دانشگاه‌ها دریافت نشده است، افزود: در سال‌های مختلف برای روش‌های مختلف هزینه شده که خروجی صادقانه‌ای از دانشگاه نگرفته‌ایم.
وی با بیان اینکه باید شرکت‌های مختلفی از دل همین کارگروه‌ها در دانشگاه‌ها ایجاد شود، گفت: باید کارگروه‌ها یا شرکت‌هایی در دل این دانشگاه‌ها ایجاد شود تا ساختارها بتواند در زمینه مدیریت پسماند فعال شود به عبارتی هر شرکت به دنبال یک محصول نظیر زباله‌سوز ، بازیافت و غیره باشد؛ آن قدر مصیبت در زمینه پسماند شامل پسماندهای صنعتی، کشاورزی، دهیاری‌ها و غیره وجود دارد که دانشگاه‌ها می‌توانند در این زمینه کار کنند.
گلزاری با اشاره به راه‌اندازی کارگروه مدیریت پسماند در سازمان مدیریت و برنامه بودجه، خاطرنشان کرد: بعضی از وزارتخانه‌ها اطلاعی از وضعیت مدیریت پسماند خود ندارند، که نشان از مشکلات موجود در این حوزه است.
وی با بیان اینکه ممکن است تعدادی پژوه در حوزه مدیریت پسماند از پژوهشکده جهاد دانشگاهی گیلان خروجی داشته باشد ولی اگر ساختار همان ساختار قبلی باشد موفق نبوده‌ایم، گفت: شما داخل استانی هستید که بزرگترین مسائل محیط زیستی را دارد و اینکه چرا تاکنون ورود نشده یا انجام نپذیرفته، نیاز به آسیب‌شناسی دارد که چرا نتوانسته‌ایم مدیریت پسماند را در استان اجرایی کنیم.
متخصص مدیریت پسماند با بیان اینکه باید نگاه اساسی در بحث ورود به پروژه‌های مدیریت پسماند وجود داشته باشد، افزود: بعضی مواقع پروژه‌ها سپرده می‌شود؛ طرح‌های مطالعاتی در دانشگاه‌ها به گونه‌ای است که فردی که هاضم را ندیده، سناریو برای آنها نوشته! یا جایگاه دفن زباله را از نزدیک ندیده یا دستگاه‌های زباله سوز را اصلا رویت نکرده اما طرح نوشته می‌شود، به همین دلیل نیاز داریم که یک تیم‌سازی خوبی اتفاق بیافتد و پروپزال‌های خوبی تدوین شود.
گلزاری با بیان اینکه بودجه در حوزه پسماند و مسائل وجود دارد اما راهکارها وجود ندارد، افزود: جهاد دانشگاهی در استان باید در گذشته زباله سوز و هاضم یک تن در روز و یا یک تصفیه خانه یک متر مکعب در روز را داشته باشد، دستگاه کمپوست در حد یک تن در روز باید می‌داشتیم اما محقق نشد، تجمع همه مشکلات به اینجا رسیده که اکنون به جهاد دانشگاهی این مهم محول شده، این تحولات را شاید بشود با تدبیر خیلی خوب مدیریت کرد و به سمت خیلی خوبی کشاند.
وی پیشنهاد کرد: با یک نگاه اساسی به بحث ساختاری با چابکی بیشتری در پروژه‌ها ورود شود.
اجرای آنالیز فیزیکی زباله در ۴۰ شهر گیلان
مدیر سازمان پسماند شهرداری‌های گیلان با بیان اینکه اکنون باید تعریف مسئله داشته باشیم چون موضوع پسماند بر اساس تجربه دنیا قابل حل است، اظهار کرد: بر اساس تجربه کاری در حوزه پسماند از تمام محل‌های دفن زباله، در کشور بازدید کرده‌ام و سفرهای خارجی هم داشته‌ام و ارتباطی هم با صاحب نظران این حوزه وجود دارد.
شهرام توانا با بیان اینکه صفر تا ۱۰۰، پنج حوزه پسماند را مورد بررسی و ارزیابی قرار داده‌ام، افزود: پسماند به عنوان یک بحران بوده و هنوز به فاجعه تبدیل نشده است.
وی با بیان اینکه باید برای پسماندهای عفونی، نخاله‌های ساختمانی و سایر پسماندها تدبیری اندیشه شود، گفت: پسماند عادی به عنوان یک مقوله زشت جلوی چشم ما قرار دارد و با آن روبرو هستیم برای همین اولین مشکل و مسئله پسماند عادی محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه در استان گیلان ۵۶ شهر و ۱۸۴۶ روستا وجود دارد، تصریح کرد: مجموع این‌ها در حدود ۲۰۰۰ تن زباله در روز تولید می‌شود.
مدیر سازمان پسماند شهرداری‌های استان گیلان با اشاره به طرح جامع مدیریت پسماند استان که در سال ۱۳۹۸ در کارگروه مدیریت پسماند استان مصوب شد، گفت: وقتی می‌گویم طرح جامع یعنی به تمام زوایا بر اساس شرح خدمات و تعاریف فکر شده است، از این میزان زباله تولیدی در استان ۲۵ درصد توسط روستا تولید می‌شود که ۱۰ سال پیش در زمان مطالعه طرح جامع وجود نداشته و دیده نشده است.
توانا با بیان اینکه تولید زباله در شرایط عادی و طبیعی در استان ۱۵۰۰ تن است، افزود: گیلان پنج روز در هفته مسافرپذیر و گردشگر پذیر است اگر قبلا به اکوتوریسم فکر می‌کردند اکنون به ژئوتوریسم فکر می‌کنند، برخلاف تمام دنیا در وسط هفته هم مسافر داریم.
وی با بیان اینکه میزان تولید زباله در استان بدلیل گردشگر پذیر بودن متغیر است، گفت: روزانه میزان تولید زباله در استان به ۲۰۰۰ تن و در بعضی از مواقع به ۳۵۰۰ و ۳۰۰۰ تن می‌رسد.
مدیر سازمان پسماند شهرداری‌های استان گیلان با بیان اینکه مدیریت پسماند باید در هفت پهنه پسماند مطالعه شود، تصریح کرد: اگر می‌خواهید مشکل پسماند حل شود باید برای هفت تقسیم بندی برنامه لحاظ شود.
توانا با بیان اینکه در تفکیک زباله از مبدا یک الگوی چهارگانه شامل ادارات، مدارس، اصناف و خانوار را انجام داده‌ایم، گفت: در تمام شهرهای استان گیلان تفکیک از مبدا زباله براساس این الگو انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه از ۵۶ شهر گیلان حدود ۴۰ شهر آنالیز فیزیکی زباله انجام می‌دهند، گفت: این مهم بر اساس برنامه‌ریزی و الگوی مشخص انجام می‌شود، دو آیتم جریان تولید زباله و آنالیز فیزیکی باید انجام گردد تا وارد استراتژی جهانی پسماند شویم.
مدیر سازمان پسماند شهرداری‌های استان گیلان گفت: بازگشت اصولی کارخانه‌های کمپوست در سراسر استان به جریان مدیریت پسماند مهم است.
توانا افزود: نماینده یک شرکت در گیلان اپلیکشن پسماند معزفی کرده و طبق دستور استاندار و براساس یک شرایط استاندارد، باید این اپلیکشن در کل استان گیلان در اختیار شهرداران قرار گیرد، یعنی بر اساس آخرین بخشنامه باید جمع آوری پسماند به صورت هوشمند انجام شود؛ حضور شرکت دانش بنیان در این مورد اهمیت دارد، باید همه فرایند فرهنگ‌سازی را به مردم اطلاع دهیم، این یک فعالیت فرهنگی و اجتماعی در حوزه دانشگاه است.
مدیر سازمان پسماند شهرداری‌های استان گیلان تصریح کرد: براساس دستورالعمل جهانی تفکیک از مبدا(پایش)، باز چرخش و بازیافت باید بدرستی در استان انجام شود.
اجرای پروژه‌های موفق مدیریت پسماند در پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی
زهرا ضمیرایی، پژوهشگر پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی با بیان اینکه جلسات متعددی با سازمان مدیریت پسماند شهرداری و متخصصان در تهران برگزار شد، اظهار کرد: مشکل روز به روز زیادتر می‌شود و باید از یک نقطه‌ی شروع کرد.
وی افزود: در این راستا افراد متخصص را دور خودمان جمع کرده‌ایم تا بحث حل مشکلات فعلی شهر، استان و کشور را در زمینه پسماند شامل تولید کمپوست، هاضم، زباله سوز و غیره بررسی شد.
ضمیرایی با اشاره اقدامات پژوهشی موفق انجام شده در زمینه کاهش از مبدا، هاضم و کارخانه کمپوست زباله در این پژوهشکده، گفت: در بخش زباله سوز وارد شدیم با متخصصان صحبت کردیم افرادی هستند که سابقه فعالیت در تولید زباله سوز دارند، در این حوزه هم چند پیشنهاد ارائه شد، در بخش آموزش از مبدا منطقه یک شهر رشت انتخاب شد که در مرحله جمع آوری اطلاعات هستیم.
این پژوهشگر تاکید کرد: قدم اول کاهش پسماند است که در این حوزه باید براساس اطلاعات و تجربیات وارد شویم.
نیلوفر عابدین زاده، عضو هیئت علمی جهاددانشگاهی گیلان با بیان اینکه مواد آلی پسماند در گیلان به دلیل رطوبت، بالاست و این نوع پسماند باید کمپوست و تبدیل به کود شود، اظهار کرد: کارخانه کمپوست رشت یک خط ۲۵۰ تنی تاسیس کرد قرار بود ۵۰۰ تن افزایش یابد.
وی با بیان اینکه مشکلی که در کشور وجود دارد کار به کاردان سپرده نمی‌شود، افزود: در مدیریت پسماند یکی از اقدامات اجرایی شدن کارخانه‌های کمپوست در شهرهای مختلف با چالش‌های روبرو است که باید برطرف شود.
عضو هیئت علمی جهاددانشگاهی با بیان اینکه برای حل معضل پسماند به یک اعتبار عظیم نیاز است، گفت: یکپارچه‌سازی مدیریت پسماند برای استان‌های شمالی به دلیل ویژگی‌ها و پسماندهای آنها شبیه هم است که باید اعتبار کلان از صندوق ملی برای ساماندهی این مهم تزریق شود، با توجه به شرایط زباله سوز برای مدیریت پسماند نیاز است که برای سوزاندن زباله‌های ریجکت شده زباله سوز گزینه مناسب است.
دکتر مکنونی، عضو هیئت علمی جهاددانشگاهی استان با بیان اینکه برای ساماندهی مشکلات زباله سراوان، آب‌های زیرزمینی دیده نشده است، اظهار کرد: باید راهکار مناسب برای حل مشل شیرابه زباله و ورود آن به آب‌های زیر زمینی دیده شود، همه چیز برای اینکه شیرابه به تصفیه خانه منتقل شود مهیا است ولی هیچ اقدامی برای روستائیانی که در آنجا زندگی می‌کنند انجام نشده که باید مسئولان به این مهم رسیدگی و از طرح‌های پاسخگوی دانشگاهی استفاده کنند.
وی افزود: زرجوب و گوهرود رود آلوده‌ترین رودخانه ها به شیرابه‌های ۴۰ سال گذشته است، اینکه چگونه شیرابه از سراوان تا دریا بیرون کشیده شود، تاسیسات وجود ندارد باید از شرکت‌های موفق در ایران الگوبرداری کنیم.
موسوی، عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به مشکلات پسماند و اولویت‌ها در اجرای این پروژه، گفت:هم آموزش و تفکیک از مبداء زباله، نقش مردم و شهرداری همه در این مباحث مهم است، فقط و فقط بحث مدیریت اگر همراه باشد به نتیجه می‌رسیم، یکی از مشکلات اساسی که مردم همراهی نمی‌کردند عدم تداوم اجرای پروژه بود که به دلیل تغییر مدیریتی هر دلایل دیگر در اجرای پروژه متوقف می‌شد، اگر مدیران واقعا ملزم به رعایت این کار شوند و جزء اولویت‌های آنها است باید وقت بگذارند و هزینه کنند و قطعا به نتیجه می‌رسند.
انتهای پیام
نظرات