اسماعیل باقریان در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص تورهای طبیعت‌گردی و تاثیر آن‌ها بر محیط زیست اظهار کرد: طبیعت‌گردی که امروزه در فرهنگ عامه به هرگونه سفر به مناطق طبیعی با انگیزه‌های گوناگون به ویژه گلگشت و تفریح گفته می‌شود با اکوتوریسم یا طبیعت‌گردی اصولی تفاوت دارد.
وی افزود: اکوتوریسم سفری مسئولانه به عرصه‌های طبیعی است که اهدافی همچون حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست، آموزش و ارتقای سطح زندگی جوامع بومی را در برمی‌گیرد، به گونه‌ای که اکوتوریست‌ها (طبیعت‌گردان مسئولیت‌پذیر) ضمن لذت بردن و بهره‌مندی از مواهب طبیعت، حفاظت از طبیعت را در اولویت قرار می‌دهند، اثرات منفی بسیار کمی در محیط به جا می‌گذارند و شرایطی را نیز برای اشتغال و بهره‌مندی اقتصادی جوامع بومی فراهم می‌کنند.
باقریان با بیان اینکه در طبیعت‌گردی اصولی باید ظرفیت بُرد مناطق در نظر گرفته شود که متاسفانه در ایران به ندرت مورد توجه قرار می‌گیرد، عنوان کرد: ظرفیت بُرد یک منطقه طبیعی، به سطح استفاد مجاز از آن منطقه برای بازدید طبیعت‌گردان گفته می‌شود، به گونه‌ای که با کمترین تاثیر منفی روی منابع بیشترین رضایت را برای طبیعت‌گردان داشته باشد. ظرفیت بُرد بیانگر میزان محدودیت‌های طبیعی، اجتماعی و مدیریتی برای بازدید از یک منطقه است.
این فعال محیط زیست ادامه داد: بی‌توجهی به رعایت ظرفیت بُرد و حضور انبوه و پرتعداد مردم در مناطق بکر طبیعی که اغلب بدون مدیریت و نظارت درست توسط نهادهای دولتی مسئول انجام می‌شود، از یک سو به منابع طبیعی شامل خاک، پوشش گیاهی و... آسیب می‌زند، موجب آلودگی بیش از حد و غیر قابل پالایش در محیط می‌شود و زندگی حیات وحش آن مناطق را با اختلال مواجه می‌کند و از سوی دیگر باعث عدم بهره‌مندی درست و رضایت خود طبیعت‌گردان می‌شود.
وی با اشاره به پدیده زیانبار و رو به گسترش آفرود یا بیراهه‌نوردی در طبیعت تصریح کرد: این پدیده اغلب با هجوم پرتعداد خودروهای دو دیفرانسیل و موتورهای کراس به مناطق بکر و آسیب‌پذیر طبیعت همراه است که علاوه بر آسیب رساندن به پوشش گیاهی عرصه‌های طبیعی موجب فرسایش یا فشردگی خاک شده و امکان رویش دوباره گیاهان در خاک را از بین می‌برد.
باقریان اضافه کرد: این پدیده همچنین زیستگاه جاندارانی را که به آن پوشش گیاهی (گون‌ها، بوته‌ها و...) وابسته هستند، نابود می‌کند. سروصدای ناشی از ورود گروه‌های آفرود و موتورهای کراس به طبیعت و زیستگاه‌های حیات وحش می‌تواند ضمن ایجاد هراس و وحشت برای پرندگان و جانوران مختلف، در فرایندهای حیاتی مانند جفت‌گیری، لانه‌سازی و زادآوری آن‌ها نیز اختلال ایجاد کند.
این فعال محیط زیست گفت: افرادی که زحمت سفر به طبیعت را به خود می‌دهند اما به جای لذت بردن از سکوت و آرامش طبیعت یا گوش سپردن به موسیقی دلنشین آب، وزش نسیم، صدای پرندگان و... به صدای اغلب گوشخراش باندها و اسپیکرها گوش می‌دهند، درک درستی از طبیعت‌گردی ندارند.
وی خاطرنشان کرد: پخش موسیقی با صدای بلند در طبیعت نه تنها موجب هراس و وحشت پرندگان و حیوانات و دور شدن آن‌ها از لانه و زیستگاهشان می‌شود، بلکه ظلمی در حق سایر گردشگرانی است که برای بهره‌مندی از آرامش طبیعت، رنج سفر را متحمل شده‌اند.
باقریان با بیان اینکه جایگزینی طبیعت‌گردی معمول و زیانبار فعلی با اکوتوریسم یا گردشگری اصولی نیاز به آگاهی، آموزش و مدیریت دارد، عنوان کرد: باید قوانین و مقرراتی در این زمینه وضع و اجرا شود که براساس آن‌ها گروه‌های طبیعت‌گردی از طریق موسسات مجاز گردشگری و با همراهی راهنمایان آموزش‌دیده و مسئول وارد مناطق حساس و آسیب‌پذیر طبیعت شوند و از برگزاری تورهای متفرقه و بی‌شماری که فقط با هدف کسب درآمد فعالیت کرده و هیچ مسئولیتی در قبال حفاظت از طبیعت و محیط زیست نمی‌پذیرند، جلوگیری شود.
این فعال محیط زیست بیان کرد: در حال حاضر امکان آموزش تورگردان‌ها و راهنمایان طبیعت‌گردی از طریق موسسات و آموزشگاه‌های مختلف دولتی و غیر دولتی وجود دارد اما این آموزش‌ها هنگامی گسترش یافته و نتیجه‌بخش خواهند بود که با نظارت و مدیریت دقیق و درست دولت در مناطق طبیعی همراه شوند و افراد ناآگاه و غیر مسئول امکان برگزاری تور در این مناطق را نداشته باشند.
انتهای پیام
نظرات