خراسان قطب تولید پیله تر در کشور

در اغلب شهرهای خراسان رضوی در فصل بهار، پرورش کرم ابریشم دست‌ِکم در چند دهه اخیر کم و بیش در حال انجام بوده و چندین هزار نفر به این کار به عنوان یک شغل فصلی اشتغال داشته‌اند.

حسن رستمی، مدیر امور طیور، زنبورعسل و کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در خصوص وضعیت استان در پرورش کرم ابریشم در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: این استان در زمینه تولید پیله تر در کشور رتبه دوم را دارد.

وی با اشاره به فعالیت ۴۶۳۷ نوغاندار در خراسان رضوی در سال جاری عنوان کرد: بیشترین تعداد فعالان این صنعت مربوط به شهرستان تربت حیدریه به‌ویژه بخش بایگ این شهرستان است.

مدیر امور طیور، زنبورعسل و کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی افزود: در شهرستان تربت حیدریه با توزیع جعبه‌های نوغان بین ۱۲۶۸ نفر بهره‌بردار در سال گذشته مقدار ۹۶ تن پیله تر و ۱۸ تن نخ ابریشم تولید شد.

رستمی با بیان اینکه شهرستان تربت حیدریه مقام اول در امر فرآوری تولید پیله به نخ ابریشم خام در کشور را دارد، گفت: برای این قشر زحمتکش هرساله تخم نوغان به‌صورت یارانه‌ای بین نوغانداران توزیع می‌شود. علاوه بر آن نهال توت نیز به‌صورت رایگان بین بهره‌برداران این صنعت توزیع می‌شود.

وی با اشاره به اینکه بیشترین تولید نوغانداری علاوه بر تربت حیدریه در شهرستان‌های کوهسرخ، درگز، زاوه و کلات خراسان رضوی انجام می‌شود، عنوان کرد: سهم خراسان رضوی در توزیع تخم نوغان امسال ۱۱ هزار و ۴۱۵ جعبه است که به نسبت سال گذشته تفاوتی ندارد.

مدیر امور طیور، زنبورعسل و کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به حمایت‌های انجام شده از فعالان این حوزه تصریح کرد: تولید نهال توت اصلاح نژاد شده از طریق قلمه‌های توتی که از استان‌های شمالی آورده می‌شود صورت گرفته و در نهالستان های منابع طبیعی استان، تولید نهال توت برای نوغانداران صورت گرفته است.

رستمی پرورش کرم ابریشم را یکی از بهترین موارد اشتغال فصلی، کم‌هزینه و با سود بالا برای متقاضیان عنوان کرد و گفت: پرورش کرم ابریشم یکی از بهترین راهکارهای کسب درآمد اقتصادی و کمک به معیشت متقاضیان، روستاییان و علاقه‌مندان به این حوزه است.

صنعت نوغانداری باقدمتی بیش از یک قرن در خراسان رضوی

وی با اشاره به اینکه نوغانداری و پرورش کرم ابریشم در خراسان رضوی سابقه طولانی دارد، خاطرنشان کرد: قدمت اداره نوغان به سال ۱۳۱۶ برمی‌گردد و خراسان رضوی بعد از استان گیلان مقام دوم در توزیع و تولید پیله تر در کشور را دارد.

رستمی با اشاره به اینکه دراستان خراسان ۳۰۰۰ هکتار درخت توت وجود دارد از وجود  ۱۲۰۰ کارگاه ابریشم کشی سنتی درشهر ملی بایگ خبر داد و گفت: در این شهر و روستای ملی ابریشم بسک کارگاه های ابرشم کشی به صورت سنتی فعالیت دارند.

مدیر امور طیور، زنبورعسل و کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی یادآور شد: هم اکنون در ۳۳ شهرستان استان پرورش‌ کرم ابریشم داریم اما شهرستان‌های تربت حیدریه، درگز، کوهسرخ، گناباد، کلات نادر، سبزوار و خوشاب در این صنعت پیشتاز هستند.

رستمی تصریح کرد: نوغاندارانی که برگ توت و سالن پرورش کرم ابریشم داشته باشند این فعالیت برایشان توجیه اقتصادی دارد.

وی با بیان اینکه قیمت هر جعبه تخم نوغان ۲۸ هزار تومان است، اظهار کرد: از هر جعبه نوغان ۴۰ کیلوگرم پیله تر برداشت می‌شود.

مدیر امور طیور، زنبورعسل و کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی افزود: اکنون قیمت نخ ابریشم دولا تولیدی بایگ تربت حیدریه ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است اما با توجه به اینکه ابریشم‌کشی جزو مشاغل خانگی محسوب می‌شود، چند نمونه از دستگاه‌های ابریشم‌کشی در اصفهان تولید و به بایگ آورده شد اما مورد استقبال فعالان این بخش قرار نگرفت.

رستمی در رابطه با صنعتی شدن کار ابریشم‌کشی عنوان کرد: باید الگوی مصرف در ایران عوض شود، زیرا با توجه به تحریم‌های اقتصادی و مشکلاتی که در حوزه صادرات فرش ایران داریم باید به تولید کالاهای دیگری مانند روسری ابریشمی، مانتوی ابریشمی، مبلمان و غیره روی آوریم تا صنعت نوغانداری رونق بیشتری پیدا کند.

حمایت، لازمه حفظ میراث کهن ابریشم کشی

رضا محمودی، فعال بخش کشاورزی خراسان رضوی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه پرورش کرم ابریشم از زمان‌های دور در خراسان رضوی وجود داشته، به طوری که پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی، به‌عنوان بیست‌ویکمین عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران ثبت جهانی شده است، اظهار کرد: مسئولان باید با حمایت از این صنعت برای حفظ این میراث کهن تلاش کنند.

وی افزود: بدون شک حمایت از این صنعت سنتی می‌تواند به عنوان اشتغال فصلی که برای روستائیان درآمدزا است، موجب تقویت توان اقتصادی و معیشتی فعالان این عرصه شود؛ همچنین به حفظ و ماندگاری این صنعت کهن کمک کند.

محمودی بیان کرد: در مدت  ۴۵ روزی که تخم‌های کوچک و سیاه رنگ نوغان به پیله‌های ارزشمند ابریشم تبدیل می‌شوند، فعالیت اقتصادی جانبی است که در کنار کشاورزی و باغداری در فصل بهار می‌تواند درآمدی برای خانواده‌ها داشته باشد.

وی ادامه داد: در این ایام نبود، کمیابی و گرانی برگ توت گریبانگیر پرورش‌دهندگان کرم ابریشم می‌شود؛ لذا کسانی که دسترسی به درخت توت ندارند از رفتن به سمت نوغانداری دور می‌شوند و تأمین و خرید برگ توت منجر می‌شود حاصل زحماتشان متناسب با سود فعالیتشان نباشد. 

این کارشناس بخش کشاورزی گفت: نیاز اولیه صنعت نوغانداری وجود درختان توت است که باید برای این مهم برنامه‌ریزی صورت گیرد زیرا توزیع نهال توت برای کسانی که زمین و آب برای کشت این درخت ندارند خیلی موثر نیست.

محمودی اضافه کرد: رونق صنعت نوغانداری در یکی دو دهه اخیر به دلیل کاهش قیمت ابریشم، نداشتن صرفه اقتصادی و بی‌ثباتی بازار کم شد اما با  اندیشیدن تدابیری برای حمایت از این صنعت، چند سالی است که پرورش کرم ابریشم از سوی جوامع روستایی جدی‌تر دنبال می‌شود اما می‌توان با حمایت بیشتر از فعالان این عرصه به رشد بیشتر این صنعت کمک کرد.

انتهای پیام