حمید نوری سه‌شنبه ۱۵ اسفند در مراسم روز درختکاری در همدان، با طرح این سوال که آیا ناترازی آب، خاک، اکوسیستم و اقلیم را به عنوان چهار ضلع سیستم‌ها و منابع زیستی در کشور و مخاطرات یک‌بُعدی درنظر می‌گیریم؟ آیا سیلاب و خشکسالی یک موضوع یک‌بُعدی است؟ اظهار کرد: تنوع ابعاد در تحلیل این مخاطرات راهی نمی‌گذارد به جز اینکه آنها را چند بُعدی تصور کنیم و راهکارهای آن نیز چند بُعدی است چراکه رویکرد طولی در یک وزارتخانه جوابگو نخواهد بود بلکه باید بُعد عرضی در شبکه‌سازی‌ها برای اخذ تصمیم‌های درست وجود داشته باشد.
مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی کشور تأکید کرد: نمی‌توانیم در حوضه آبخیز و بالادست آن سدسازی و منابع آب را مدیریت کنیم اما توجهی به ساکنان پایین دست نداشته باشیم، بنابراین این نگاهی است که در مدیریت جامع حوضه آبخیز باید مدنظر باشد.
وی با اشاره به اینکه ۸۴ درصد کشور ما در مناطق خشک و نیمه‌خشک قرار دارد و در سال‌های اخیر چهار ضلع آب، خاک، اکوسیستم و اقلیم دچار ناترازی شده است، گفت: از سوی دیگر مصرف آب، تولید و عملکرد آب در تعادل قرار نگرفتند.
نوری در ادامه گفت: به علت مصرف آب‌های زیرزمینی فرونشست‌ها را با نرخ ۱۰ تا ۳۰ سانتی‌متر در کشور و البته در استان همدان داریم. میزان متوسط سالانه فرسایش خاک ۱۵.۴ تن در هکتار و به تعبیری چهار تا پنج برابر میانگین جهانی است.
وی خاطرنشان کرد: میزان اراضی دارای یک درصد ماده عالی در کشور، حدود ۶۰ درصد در سند امنیت دانش‌بنیان غذایی سال ۹۸ درج شده است به طوریکه این میزان پیامی از ناترازی ماده عالی در خاک‌های کشور دارد.
مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی کشور با اشاره به اینکه موضوع جدی استان همدان فرسایش و ناترازی ماده عالی است، افزود: در سطح جهان با چالش تغییر اقلیم به طور جدی مواجه هستیم، مگر می‌شود صدای سازمان جهانی هواشناسی را نشنید که می‌گوید «بشر در طول تاریخ هرگز با این مشکل مواجه نبوده است».
وی در ادامه مبحث تغییر اقلیم، تصریح کرد: مدیریت در تغییر کاربری اراضی، فضایی ایجاد کرده که ناچار هستیم درباره آن در موازات تغییر اقلیم برنامه‌هایی با رویکرد جدی تدوین کنیم.
نوری با تأکید بر اینکه اسناد بالادستی به ویژه از ۱۳۹۸ به این طرف مثل سند دانش‌بنیان غذا، سند مدیریت بحران کشور و سند آب که در حال تدوین است و کارگروه‌هایی که برای سازگاری با کم‌آبی ایجاد شده، یک ظرفیت به شمار می‌رود، یادآور شد: فرمایشات مقام معظم رهبری و تأکیدات در قانون برنامه از گذشته تاکنون، اسنادی هستند که به عنوان ظرفیت بالادستی به آن اعتنا می‌کنیم.
وی ظرفیت دیگر کشور را دانش بومی دانست و اظهار کرد: ایران در دانش بومی ظرفیت سرآمد منطقه است، به طوریکه ظرفیت دیگر در ایران نوآوری و تولید علم است و این مهم ظرفیت بی‌بدیل در منطقه ایجاد کرده به نحوی‌که دانشگاه‌ها، محققان بزرگ و دانشجویان در سطح کشور و شرکت‌های دانش‌بنیان از جمله این ظرفیت‌ها هستند.
نوری با تأکید بر اینکه ظرفیتی که گاهی به آن کم‌توجه هستیم، ۱۲۵ میلیون هکتار حوضه آبخیزداری کشور با اکوسیستم مراتع، جنگل‌ها و بیابان‌هاست، تصریح کرد: هر کدام تنوعی از خدمات اکوسیستمی ارائه می‌کند به طوری که خدمات اکوسیستمی تولید چوب یا دیگر موارد نیست.
انتهای پیام
نظرات