از زمان آغاز رسمی تبلیغات کاندیداهای انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری، شاهد ارائه برنامه‌های ریز و درشت و گاهی اغواکننده و قول‌زننده از سوی برخی کاندیداها هستیم؛ اما آنچه که بیش از همه در این بین خودنمایی می‌کند، پوشش رسانه‌ای این دوره از انتخابات است که به نظر می‌رسد با سازِ کار جدید اتخاذ شده، زمینه برای بهتر دیده شدن برنامه کاندیداها در بستر فضای مجازی اعم از خبرگزاری‌های رسمی، پایگاه‌های خبری و سایر پیام‌رسان‌های در دسترس فراهم شده است.
رسانه‌ها چند روزی است که موضوع داغ انتخابات را به عنوان پررنگ‌ترین ارزش خبری که دربرگیری زیادی را به خود اختصاص داده، در برنامه کاری خود قرار داده‌اند تا سهم ارزشمندی در حضور پرشور و البته آگاهانه آحاد جامعه در انتخابات ۱۱ اسفند داشته باشند و در این بین داغ‌ترین موضوع تبلیغات کاندیداها که از دریچه رسانه‌ها قابل رویت است، بحث مطالبات اقشار مختلف مردم از کاندیداهایی است که در رقابت تنگاتنگ برای تصدی کرسی خانه ملت در روزهای پایانی تبلیغات هستند.
مناظرات انتخاباتی را که مرور می‌کنیم، برخی از حاضران از عملکرد نمایندگان ادوار گذشته گله‌مند بوده و برخی دیگر نیز خواستار ارائه برنامه دقیق و قابل اجرا از سوی کاندیداها هستند اما در این بین برخی از حاضران فقط در حال نکته‌برداری این مطالبات هستند، هر چند گاهی اوقات در لابه‌لای این مطالبات متنوع، یاد مشکلات، دغدغه‌ها و یا بهتر بگوییم مطالبات خود هستند و می‌پندارند روزی نوبت به برآورده شدن مطالبه آنان رسیده و از بار مشکلات کاسته خواهد شد؛ آری اینان خبرنگار هستند.
لزوم اطلاع‌رسانی مشکلات عرصه اطلاع‌رسانی
وقتی صحبت از رسانه به عنوان چهارمین رکن دموکراسی در جامعه به میان می‌آید، ناخودآگاه این سوال در ذهن برخی تداعی می‌شود که آیا خود این رسانه که بدنه اصلی و انبوه آن را خبرنگاران تشکیل داده‌اند، مطالبه‌ای دارند یا نه؟ شاید درگیری بیش از حد فعالان رسانه با اتفاقات روز که انتهای کلاف همه این آلام به دغدغه‌های مردم بازمی‌گردد، تا به امروز اجازه نداده است که این قشر به فکر مطالبه مطالبات خود باشند، هر چند این مطالبات در روز ۱۷ مرداد (روز خبرنگار) به صورت نمادین مطرح می‌شود.
رسیدگی به مشکلات فعالان عرصه اطلاع‌رسانی یکی از موضوعات و مطالبات کلی فعالان حوزه رسانه است، به همین خاطر نمی‌توان نگاه تک بُعدی و کلی به این قضیه داشت؛ چرا که وقتی صحبت از مشکلات فعالان رسانه‌ای به ویژه خبرنگاران به میان می‌آید، این زخم کهنه در طول سالیان متمادی به قدری با مُسکن تسکین داده شده است که اگر امروز یکی از کاندیداها مدعی حل این مشکلات شود، باور مرتفع شدن این دغدغه‌ها برای اکثر خبرنگاران به اندازه همان مُسکن، کوتاه و اثرش زودگذر خواهد بود.
اگر بخواهیم برخی از دغدغه‌های پررنگ خبرنگاران را که امروز در قالب مطالبه جدی از کاندیداها مطرح می‌شود، تیتروار بیان کنیم، موضوعاتی چون بیمه خبرنگاران، نداشتن امنیت شغلی، نبود امکانات رفاهی برای فعالان این عرصه، ارتباط ضعیف بدنه دولت با جامعه خبرنگاری، تعدد شاکیان دولتی و خصوصی در اختلافات قضایی و بدتر از همه حمایت نشدن قضایی، می‌تواند تیتر مشکلات فعالان عرصه رسانه را به خود اختصاص دهد، تیتری که باید کوتاه باشد اما کوتاهی در این مورد بر زیبایی تیتر نمی‌افزاید.
امنیت شغلی؛ قانون یا سایه‌روشنی از یک ماده قانونی
از زمانی که خبرنگاری به عنوان یکی از مشاغل سخت، جای پای خود را در کنار مشاغلی چون معدن باز کرد، کمتر کسی فکر می‌کرد که این شغل به یکی از چالش‌های جدی فعالان این عرصه تبدیل شود؛ چالشی که خود برای برون‌رفت از مشکلات، هیچ چالشی به خرج نمی‌دهد و بی‌تردید اگر قرار باشد روند سایه‌اندازی مشکلات متعدد بر شغل خبرنگاری تداوم داشته باشد، تا چند سال آینده این حرفه پرچالش در زمره مشاغلی قرار می‌گیرد که فقط در کتب و مکتوب‌های قدیمی می‌توان سراغی از آن گرفت.
نمی‌توان برای نداشتن امنیت شغلی خبرنگاران، چرایی واحدی به کار برد؛ چرا که این دغدغه محصول علل و عوامل مختلفی است؛ هر چند قانون‌گذار اشاره مستقیمی به امنیت شغلی خبرنگاران کرده و بندهای قاطعی را برای پاسداشت و حراست از شغل خبرنگاران آورده است اما همه مشکلات در این حوزه به قانون‌گذار برنمی‌گردد، زیرا در بسیاری از مواقع، مشکلات اقتصادی باعث می‌شود قبل از ورود قانون‌گذار به این موضوع، امنیت شغلی خبرنگاران با عواملی که در قانون به آن اشاره نشده، تحت‌الشعاع قرار گیرد.
قانون‌گذاران، خود بهتر از هر کسی به این موضوع واقف‌اند که قانون مطبوعات، قانون قدیمی بوده و تفکرات قدیمی بر آن حاکم است، از این رو این قانون نمی‌تواند برای فعالیت رسانه‌ای که هر روز در حال به روز شدن است، نسخه واحد و شفابخشی بپیچد. فراموش نکنیم که حوزه رسانه از واژگان بی‌شماری تشکیل شده و گاهی ممکن است خطای انسانی از سرعت نشر این واژگان جا بماند که متاسفانه در چنین شرایطی و در اکثر مواقع، رسانه‌ها به عنوان مجرم قلمداد شده و قطار امنیت شغلی خبرنگاران در ریل ناامنی به حرکت درمی‌آید.
خبرنگاران؛ سوق‌دهندگان مردم به سمت انتخابات سالم
وقتی فضای مجازی به عنوان یک ابزار قدرتمند این قابلیت را دارد که بخش عظیمی از بار تبلیغاتی کاندیداها را در این دوران به دوش بکشد، در این لحظه تشخیص سره از ناسره به قدری سخت می‌شود که مطالبات واقعی در لابه‌لای وعده‌های اغواکننده کاندیداها گم می‌شود و در این میان، خبرنگاران با توجه به رسالتی که بر عهده دارند، تلاش می‌کنند تا حلقه رابط مردم و نامزدهای انتخاباتی – به معنای واقعی کلمه – بوده و از کاندیداها بخواهند که برنامه‌های عملی و قابل اجرا را در اختیار مردم قرار دهند.
خبرنگاران به عنوان بخش اعتمادآفرین مردم، امروز علی‌رغم بر زمین ماندن بسیاری از مطالبات‌شان، تلاش می‌کنند تا با به روز شدن و تشویق مردم برای حضور در انتخابات، جلوی پاره شدن برگ اعتماد بین رسانه واقعی با مردم را بگیرند، به همین خاطر یکی از مطالبات خبرنگاران به عنوان نماینده مردم این است که کاندیداها باید با مسلح بودن به علم روز، بتوانند فضای رسانه‌ای کنونی را همراهی کرده و منفعلانه عمل نکنند؛ چرا که رسانه واقعی از کاندیداها در مسیر رسیدن به کرسی خانه ملت، مطالبه‌گری خواهد کرد.
با وجود اینکه خبرنگاران جزو اقشاری از جامعه به شمار می‌روند که حقوق و مزایای کمی نسبت به اکثر مشاغل دریافت کرده و این خود می‌تواند به عنوان یک مطالبه جدی مطرح شود اما وقت و فرصت محدود امروز را برای مطالبه‌گری از جانب مردم غنیمت شمرده و می‌کوشند علی‌رغم برخوردار نبودن از موهبت بزرگی چون «بیمه» که بیم همیشگی خبرنگاران بوده، دشمن را در شرایط کنونی که قصد دارد با متوسل شدن به جنگ‌نرم گام بلندی در راستای کمرنگ کردن حضور مردم در انتخابات بردارد، بیمناک کنند.
شغل دوم؛ گزینه ناگزیر خبرنگاران برای تامین معیشت
روزگاری نه چندان دور موضوع شغل دوم مدیران به یکی از مباحث روز تبدیل شده بود، موضوعی که امروز به یکی از گزینه‌های ناگزیر خبرنگاران برای تامین معیشت بدل شده است و بسیاری از خبرنگاران که خود در راستای انعکاس مطالبات مردم و رفع مشکلات‌شان قلم‌فرسایی کرده‌اند، با انتخاب شغل دوم در مسیری قرار گرفته‌اند که گویا یارای حل مشکلات خود را ندارند و بی‌تردید برای برون‌رفت از این موضوع، بارها مطالبات خود را در محافل مختلف به گوش نمایندگان خانه ملت رسانده‌اند.
بدون شک، نمی‌توان نقش رسانه‌ها را در کمک به افزایش مشارکت آحاد جامعه در عرصه‌های مهمی چون انتخابات کتمان کرد و این مشارکت با دخالت خبرنگاران و سایر فعالان حوزه رسانه با رنگ و بوی آگاهی‌بخشی که نیاز امروز جامعه در شرایط جنگ‌نرم است، اتفاق می‌افتد، از این رو خبرنگاران انتظار دارند کاندیداها در مسیر همین آگاهی‌بخشی قرار گرفته و مطالبات بحق جامعه رسانه را در کنار سایر آحاد جامعه بی‌کم و کاست دیده و برای کم کردن این آلام همیشگی، نقشه راهی در حوزه فعالیت خود ترسیم کنند.
به نظر می‌رسد مشکلات عدیده اقتصادی، موضوع امنیت شغلی خبرنگاران را بیش از سایرین تحت‌الشعاع قرار داده و همین امر باعث شده است تا فعالان این عرصه در فکر اختیار کردن شغل دوم باشند؛ چرا که روند کنونی حرفه خبرنگاری به گونه‌ای است که هر روز این آب باریکه، باریک‌تر از دیروز شده و بعید نیست به طور کامل قطع شود، از این رو خبرنگاران انتظار دارند به عنوان پل ارتباطی بین مردم و مسوولان، روند رسیدگی به مطالبات‌شان به گونه‌ای باشد که این پل فرو نریزد.
دردمندانی که در درمان درد خود درمانده‌اند
در تعریف حرفه خبرنگاری آمده است که این قشر زبان گویا و چشم بینای جامعه و نیز پل ارتباطی بین مردم و مسوولان بوده و با فعالیت خود در حوزه اطلاع‌رسانی و تنویر افکار عمومی، کمک‌حال رفع مشکلات جامعه هستند، اما نباید این واقعیت را نادیده بگیریم که همین قشر که خود به طور غیرمستقیم حلال بسیاری از مشکلات اقشار مختلف جامعه هستند، با مسائل، چالش‌ها و کمبودهای مختلفی دست به گریبان‌اند و این باعث می‌شود در ارتباط‌گیری مردم با مسوولان دچار تردید شوند.
خبرنگاران برای کشف حقایق جامعه از هیچ تلاشی فروگذار نیستند اما خودشان همواره در ردیف فراموش‌شدگان جامعه قرار گرفته‌اند، با این وجود این روزها که کم‌کم به روز سرنوشت‌ساز ۱۱ اسفندماه نزدیک می‌شویم، باز هم دردهای جانکاه خود را فراموش کرده و در تلاش برای کمک به خلق حماسه‌ای دیگر از جنس انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری هستند، انتخاباتی که قرار است کرسی‌های خانه ملت را نونوار کرده و قوانین تاثیرگزاری را برای حل مشکلات مردم وضع کند.
فردای روز انتخابات که بی‌تردید با حضور حماسی و آگاهانه مردم ایران زمین همراه خواهد بود، روز سرنوشت‌ساز دیگری برای ملت ایران و البته جامعه خبرنگاری خواهد بود؛ چرا که قرار است منتظر تحقق وعده‌های داده شده از سوی کاندیداها باشیم، وعده‌هایی که برخی از آن‌ها با دغدغه‌های جامعه رسانه گره خورده است تا شاید خبرنگاران که دردمند جامعه هستند، برای دردهای خود درمانی داشته و برای حل مشکلات‌شان درمانده نشوند.
انتهای پیام
نظرات