موضوع حفظ منابع آبی همواره یکی از دغدغه‌های جوامع مختلف به ویژه کشورهایی که در مناطق خشک و نیمه‌خشک قرار گرفته‌اند، بوده است و ایران یکی از همین کشورهایی است که از دیرباز تا به امروز تلاش شده با ارائه راهکارهای مختلف، از غارت این میراث غیرقابل بازگشت جلوگیری شود اما آمار و شواهد بیانگر آن است که هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم.

یکی از اقدامات اساسی برای حفظ منابع آبی که طی دو سال اخیر و بعد از روی کارآمدن دولت سیزدهم بیش از پیش مورد توجه بوده، برخورد با موضوعاتی چون حفر چاه‌های غیرمجاز و پر کردن این چاه‌ها و از همه مهم‌تر مدیریت چاه‌های مجاز کشاورزی و سوق به سمت هوشمندسازی این چاه‌ها بوده که روند این کار هر چند دیر اما می‌تواند بخش کوچکی از خسارت‌های وارده به منابع آبی را جبران کند.

فارغ از بحث چاه‌های غیرمجاز که در اکثر استان‌ها جزو اولویت دولت‌مردان بوده است، بحث سدسازی یکی از مواردی است که در زنجان به جد دنبال شده و این استان را به یکی از پیشروها در این عرصه تبدیل کرده است، به طوری که امروز چهار سد بزرگ در استان در حال بهره‌برداری بوده و عزم مسوولان استان برای آبگیری از چند سد دیگر نیز در دولت سیزدهم جزم شده است.

برای سازه‌ای چون سد تعاریف مختلفی آمده است اما برآیند همه این تعاریف، فراهم آوردن امکان تامین برق، تامین آب کشاورزی، تامین آب آشامیدنی، جلوگیری از وقوع سیل، احیای زمین، انحراف مسیر آب، حمل و نقل آبی و ... بوده است اما عموماً هدف اصلی ساخت سدها، نگه‌داری آب است، هر چند از سازه‌های دیگر مانند سیلاب‌گیر یا خاکریز یا بند نیز برای مدیریت در این عرصه استفاده می‌شود.

وقتی از زنجان به عنون یکی از استان‌های پیشگام در عرصه سدسازی یاد می‌کنیم، آمار نیز در این خصوص حاکی از آن است که حدود ۶۹ طرح سدسازی در این استان در دست بهره‌برداری، ساخت و مطالعه بوده که با نگاه ویژه دولت سیزدهم، روند تکمیل آن‌ها سرعت گرفته است و هم‌اکنون ۳۹ سد در حال بهره‌برداری، پنج سد در دست ساخت و ۲۵ سد در حال مطالعه قرار دارد.

امروز صیانت از آب شرب پایدار و نیز حفظ منابع آبی به عنوان میراثی ارزشمند و البته غیرقابل بازگشت – در صورت نداشتن مدیریت مصرف – یکی از وظایف خطیری است که هر چند همه ما در تحقق آن سهم داریم اما سهم شرکت آب منطقه‌ای بیش از سایر دستگاه‌ها و آحاد مردم است، به همین خاطر مسوولان این شرکت در زنجان تلاش دارند تا به انحای مختلف در انجام این وظیفه خطیر کوتاهی نکنند.

اگر از صرفه‌جویی سالانه بیش از ۱۷ میلیون مترمکعب آب در سفره‌های آب زیرزمینی به واسطه پر و مسلوب‌المنفعه کردن ۷۰۳ حلقه چاه غیرمجاز در استان زنجان تا اواسط بهمن‌ماه امسال صرف‌نظر کنیم و از تغییر الگوی کشت توسط کشاورزان نیز فاکتور بگیریم، به زعم مسوولان شرکت آب منطقه‌ای زنجان، موضوع سدسازی در شرایط کنونی از اهمیت دوچندانی در این عرصه برخوردار است.

در حال حاضر استان زنجان از وجود چهار سد در حال بهره‌برداری تهم، گلابر، کینه‌ورس و تالوار برخوردار بوده اما کار به اینجا ختم نمی‌شود؛ چرا که عرصه سدسازی نیز جزو مباحثی است که در جدول پروژه‌های نیمه‌تمام دولت، جا خوش کرده و مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای زنجان با اعلام اینکه چندین سد دیگر در استان در حال احداث است، مُهر تاییدی بر این ادعا می‌زند.

اکبر باقری از سد ایالو در ماهنشان به عنوان یکی از پروژه‌های قابل افتتاح در دور دوم سفر هیئت دولت به استان زنجان یاد کرده و می‌گوید: افتتاح این سد به دلیل کوتاه شدن زمان سفر به تعویق افتاد اما به زودی طی مراسمی به بهره‌برداری خواهد رسید. علاوه بر این، آبگیری از سد بلوبین در ایجرود نیز که قرار بود طبق برنامه‌ریزی در این سفر انجام شود، به زمان دیگری موکول شد.

حال که دانستیم سد ایالو و بلوبین به زودی آبگیری خواهد شد، سراغی از آخرین وضعیت یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های سدسازی شرکت آب منطقه‌ای زنجان یعنی «مشمپا» گرفتیم که مدیرعامل این شرکت از اتمام مرحله ارزیابی زیست‌محیطی این سد خبر داده و اظهار می‌کند: تا هفته‌های آینده عملیات اجرایی این سد مهم از سر گرفته شده و تا دو سال آتی به مرحله آبگیری خواهد رسید.

«مراش» یکی دیگر از سدهایی است که نباید به سادگی از کنار آن گذشت. به گفته مسوولان شرکت آب منطقه‌ای زنجان، این سد با حجم ۴۰ میلیون مترمکعب، شهرهای دندی، ماهنشان و ۱۲۲ روستای اطراف را پوشش داده و قرار است در شهریورماه سال آینده به مرحله آبگیری برسد و این بدان معنی است که سدهای ایالو، میرزاخانلوی ۲ و خط انتقال آب از سد مراش به زودی مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت.

بهره‌برداری از چهار سد تهم، گلابر، کینه‌ورس و تالوار و آبگیری چهار سد مشمپا، بلوبین، مراش و ایالو در ادامه کار دولت سیزدهم، حاکی از عزم جدی دولت برای برون‌رفت از سد مشکلات حوزه آبی است. امروز می‌توان لبخند رضایت کشاورزان زنجانی را به خاطر تسریع در تکمیل طرح‌های سدسازی مشاهده کرد و این لبخند پیام آشکاری است برای اینکه بدانیم گلوی خشک سدهای زنجان قرار است پرآب شود.

انتهای پیام