دکتر هادی پور جعفر در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: امروزه فرآورده‌های غذایی سلامت بخش از جهت اینکه قادر به بهبود سلامت هستند، بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. مهمترین این فرآورده‌ها موادغذایی فرا سودمند و غذاهای غنی شده هستند که با اضافه کردن ترکیبات خاص غذایی نقش سلامت بخش بیشتری پیدا می‌کنند.

وی ادامه داد: غنی سازی یعنی افزودن ریز مغذی‌های ضروری مثل ویتامین‌ها و مواد معدنی به غذا که با هدف بهبود کیفیت ماده غذایی صورت می‌گیرد. یکی از مهمترین معیارها در غنی سازی یک ماده غذای میزان کمبودهاست که بسته به منطقه جغرافیایی، آب و هوا، ویژگی‌های محصولات کشاورزی منطقه و شرایط بدنی جمعیتی متفاوت است. در واقع کمبودهای ریز مغذی‌ها و ویتامین‌ها در یک منطقه یا جمعیت ایجاب می‌کند که یکسری از مواد غذایی را غنی سازی کنند.

وی ادامه داد: غنی سازی که در مواد غذایی باید یک دز مشخص و استاندارد داشته باشد و بیش از حد و یا کمتر از نیاز روزانه نباشد به طوری که بتواند از وقوع خیلی از ناهنجاری‌ها و بیماری‌ها جلوگیری کرده و هدف سلامت بخش خود را حفظ کند.

مدیر پژوهش دانشگاه علوم پزشکی البرز بیان کرد: یکی دیگر از معیارهای غنی سازی این است که غنی سازی در مواد غذایی که بیشتر مصرف شده و حجم مواد غذایی عمده در یک منطقه هستند اتفاق می‌افتد. این مواد غذایی بر حسب عادات غذایی مردمی شامل نان، برنج و موادغذایی لبنی که زیاد مصرف می‌شود، در نظر گرفته می‌شوند. همین طور افزودنی‌هایی که در غنی سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید پایداری داشته وطی یک مدت زمان خاصی بتواند در ماده غذایی دوام بیاورد.

رئیس مرکز تحقیقات پروبیوتیک و مکمل‌های غذایی دانشگاه علوم پزشکی البرز گفت: کاهش بسیاری از بیماری‌ها و ناهنجاری‌ها از فواید دیگر غنی سازی است. علاوه بر این ریز مغذی‌هایی که برای غنی سازی اضافه می‌شود در مقدار اندک و استاندارد استفاده می‌شود، بنابراین چون مقدارشان بسیار جزئی است، ‌موجب تغییر در طعم و بو آن ماده غذایی نمی‌شود.

وی با اشاره به برخی از حساسیت ها در غنی سازی مواد غذایی بیان کرد: برای حفظ استاندارد و بعد مصرفی، غنی سازی نباید بیش از اندازه یا کمتر ازحد مجاز اتفاق بیافتد، همچنین احتمال تداخل با برخی از داروها و ترکیبات مواد غذایی با برخی از فرمولاسیون‌ها هم وجود دارد که به این نکته هم که باید توجه کرد.

مدیر پژوهش دانشگاه علوم پزشکی البرز افزود: در رابطه با غنی سازی روش‌های مختلفی وجود دارد که یکی از عمده ترین این روش‌ها غنی سازی انبوه است، یعنی برای اکثریت جامعه و به منظور رفع یکسری از کمبودهای عمومی انجام می‌شود که این کار با سیاست‌های بالا دستی در حد وزارتخانه تصمیم گیری و ابلاغ می‌شود. نمونه این غنی سازی‌ها مثل غنی سازی شیر یا لبنیات و آرد است.

وی ادامه داد: غنی سازی هدفمند هم روش دیگری از غنی سازی است که قشر خاص و آسیب پذیر در یک گروه سنی مثل نوزادان، کودکان، رنج سنی خاصی از دانش آموزان مدارس، زنان باردار و سالمندان را مورد توجه قرار می‌دهد، نمونه این غنی سازی تولید مواد غذایی غنی شده با آهن برای نوزادان و در مدارس توزیع خوراکی غنی سازی شده با فیبر بالاست.

دکتر پورجعفر افزود: سومین دسته غنی سازی مربوط به کارخانه هاست که تولید کننده مواد غذایی هستند و بر اساس نیاز جامعه وکشش بازار یکسری فرآورده‌های غنی شده را تولید می‌کنند. یک نوع غنی سازی دیگری هم داریم به نام غنی سازی زیستی که بیشتر مربوط به اصلاح ژنتیکی محصولات کشاورزی است.

مدیر پژوهش دانشگاه علوم پزشکی افزود: وضعیت غنی سازی در کشور با برنامه‌ها و تلاش‌هایی که وزارت بهداشت و علوم پزشکی انجام داده، از جایگاه خوبی برخوردار است. در این راستای غربالگری، شناسایی و رفع کمبودها علاوه بر غنی سازی در خانه‌های سلامت وضعیت نوزادان، مادران شیرده، مادران باردار و سالمندان چک شده و عمده‌ترین کمبودهای شایع مثل کمبود ویتامین D و آهن رفع می‌شود. همچنین در جهت غنی سازی و تولید فرآورده‌های غذایی سلامت بخش موضوع ورود فیبر به مواد غذایی را داریم.

دکتر پورجعفر در ادامه یادآور شد: ولی در مورد بهبود تغذیه و رفع کمبودهای تغذیه‌ای موضوع قابل توجه این است که غنی سازی یک طرف مهم این قضیه محسوب می‌شود که دولت به نحو احسن انجام داده است. اما مورد دیگر و تأثیرگذار دسترسی همگانی به این مواد است. در حال حاضر در خانه‌های بهداشت به صورت رایگان ویتامین‌های مورد نیاز برای زنان و کودکان توزیع می‌شود. افزودن مواد مغذی به شیر و نان که پر مصرف هستند با سوبسید خاصی به صورت حمایتی انجام می‌شد، اما فاکتور توانایی اقتصادی و دسترسی مهم بوده و تامین این املاح از طریق غذای روزانه و طبیعی که به راحتی در دسترس همه قرار می‌گیرد، باید تامین شود.

وی ادامه داد: اگر مواد غذایی پرمصرف و مهم مانند گوشت، شیر، تخم مرغ، غلات و حبوبات در دسترس مردم قرار نگیرد و مردم به لحاظ اقتصادی توانایی مصرف مورد نیاز را نداشته باشند، باید در دراز مدت منتظر بروز سوء تغذیه، تغذیه بد یا تغذیه کم و تبعات آن باشیم. بنابراین صرفا غنی سازی کارساز نخواهد بود. غنی سازی در موارد خاص یا چند مورد می‌تواند انجام شود. امنیت غذایی باید فراهم شده و همه این مواد باید در اختیار مردم قرار گیرد.

انتهای پیام