به گزارش ایسنا، دانشمندان فضایی مشتاق هستند تا فعالیتهای ستارهشناسی را از روی سطح ماه انجام دهند.
به نقل از اسپیس، برنامههایی در دست اجرا هستند تا سختافزارهای ستارهشناسی مانند تلسکوپهای فروسرخ، ردیابهای امواج گرانشی، تلسکوپهای رادیویی بزرگ و تجهیزات جستجوی شواهدی از بیگانگان را روی ماه قرار دهند.
برخی از دانشمندان میگویند که نیاز فوری به محافظت کردن از تجهیزات نجومی روی ماه در برابر تداخل ناشی از سایر فعالیتهای برنامهریزیشده در آنجا وجود دارد تا اطمینان حاصل شود که آنها میتوانند ماموریت خود را برای کاوش در جهان اطراف انجام دهند.
برای رسیدن به این هدف، تلاشها برای گسترش و ایجاد سیاست در همکاری با «سازمان ملل متحد» به امید حمایت بینالمللی از چنین فعالیتهایی ادامه دارند.
توافقهای جهانی
این برنامه عملی به سرپرستی «اتحادیه بینالمللی ستارهشناسی»(IAU) انجام میشود. اتحادیه بینالمللی ستارهشناسی بیش از ۱۲ هزار ستارهشناس حرفهای فعال را از بیش از ۱۰۰ کشور در سراسر جهان گرد هم میآورد.
«ریچارد گرین»(Richard Green)، رئیس گروه ویژه «بررسی ستارهشناسی از ماه» در اتحادیه بینالمللی ستارهشناسی و دستیار مدیر روابط دولتی «رصدخانه استوارد»(Steward Observatory)، گفت: هدف گروه ما در اتحادیه بینالمللی ستارهشناسی، همکاری کردن با تعدادی از سازمانهای غیر دولتی دیگر برای پشتیبانی از فعالیتهای ستارهشناسی روی ماه است.
اعضای دیگر گروه بررسی ستارهشناسی از ماه، مدیران رصدخانههای رادیویی هستند که با «اتحادیه بینالمللی مخابرات»(ITU) و «نشست جهانی ارتباطات رادیویی»(WRC) ارتباط دارند. نشست جهانی ارتباطات رادیویی، یک انجمن برای بررسی، تجدید نظر و در صورت لزوم، وضع مقررات رادیویی و توافقنامههای جهانی درباره استفاده کردن از طیف فرکانس رادیویی، ماهوارههای مدار زمینایستا و ماهوارههای غیر زمینایستاست.
گرین ادامه داد: اعضای گروه میخواهند دامنه فرکانسهای محافظتشده از جمله فرکانسهای بسیار پایین مورد نیاز برای مطالعه کردن جهان اولیه و انتشار شفق قطبی از سیارهها را به حداکثر برسانند.
دسترسی عادلانه
گرین گفت: یک روش دیگر برای محافظت کردن از مکانهایی در ماه استفاده میشود که ممکن است برای تلسکوپهای فروسرخ یا آرایههای آشکارساز امواج گرانشی مناسب باشند.
وی افزود: ما با کسانی که میخواهند از مکانهای ویژه محافظت کنند و حتی کسانی که به دنبال مکانهای اختصاصی برای استخراج آب یا مواد معدنی هستند، اتفاق نظر داریم. ما باور داریم که «کمیته سازمان ملل در امور استفاده صلحآمیز از فضا»(COPUOS) مکانی است که در آن میتوان فرآیندی را برای حفاظت از یک مکان ویژه و بررسی ادعاهای رقیب ایجاد کرد.
گرین ادامه داد: گروه بررسی ستارهشناسی از ماه دارای کارشناسان حوزه قانون و سیاست فضایی است که میتوانند یک مبنای قوی را برای این رویکرد ارائه دهند.
گروه بررسی ستارهشناسی از ماه، از تخصص پژوهشگران ماموریتهای ماه یا مفاهیمی برای مأموریتها استقبال میکند. گرین توضیح داد: البته هدف اصلی، انجام رصدهای ستارهشناسی است که میتوان آنها را به طور منحصربهفرد از روی ماه انجام داد.
گرین باور دارد که انجام دادن این کار میتواند به مشارکت جامعه ستارهشناسی در اولویتبندی کردن مکانهای علمی کمک کند و مسائل مربوط به انجام دادن فعالیتهای علمی را در محیطی بپذیرد که دسترسی عادلانه را بر اساس پیمان فضایی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۶۷ فراهم کند.
«ایان کرافورد»(Ian Crawford)، استاد علوم سیارهای و اخترزیستشناسی در «کالج بیرکبک»(Birkbeck College) لندن، گفت: نظر من این است که زیرمجموعهای از مکانهای قمری، برای مثال دهانههای قطبی خاص و مکانهای کلیدی در کنارههای دور باید به عنوان مکانهایی با اهمیت علمی ویژه تعیین شوند تا تحت محافظت قرار بگیرند.
کرافورد باور دارد که یک نمونه زمینی میتواند «مناطق ویژه حفاظتشده جنوبگان»(ASPAs) باشد که در «پروتکل زیستمحیطی پیمان جنوبگان»(Environmental Protocol to the Antarctic Treaty) تعریف شده است. وی افزود: در هر صورت، هماهنگی بینالمللی به وضوح لازم است. بنابراین، مشارکت سازمان ملل متحد کاملا مناسب به نظر میرسد.
مشارکتهای خصوصی
ناسا در حال همکاری با چندین شرکت آمریکایی است تا از طریق برنامه «خدمات تجاری باربری به ماه»(CLPS)، علم و فناوری را به سطح ماه برساند.
«جک برنز»(Jack Burns)، استاد برجسته دپارتمان اخترفیزیک و علوم سیارهای «دانشگاه کلرادو، بولدر»(CU Boulder) گفت: با توجه به افزایش اکتشافات رباتیک ماه طی برنامه خدمات تجاری باربری به ماه در آینده، ما در شرف مشاهده اولین محمولههای علمی با بودجه ناسا در بیش از ۵۱ سال اخیر، از زمان فرود انسان روی ماه با ماموریت «آپولو ۱۷»(Apollo ۱۷) در دسامبر ۱۹۷۲ هستیم.
یکی از محمولهها که برنز به عنوان پژوهشگر روی آن کار میکند، «ROLSES» نام دارد. این محموله در صورت موفقیت، اولین تلسکوپ رادیویی قمری خواهد بود که در قطب جنوب ماه قرار میگیرد. محموله ROLSES قرار است در ماه فوریه طی مأموریت «آیام-۱»(IM-1)، با فرودگر قمری «نوا-سی»(Nova-C) شرکت «اینتوئتیو مشینز»(Intuitive Machines) تحت مشارکت برنامه خدمات تجاری باربری به ماه در آنجا مستقر شود.
پس از دو سال، تلسکوپ رادیویی «LuSEE-Night» پرتاب خواهد شد که قرار است در سال ۲۰۲۶ با فرودگر «بلو گوست میشن-۲»(Blue Ghost M2) شرکت «فایرفلای اروسپیس»(Firefly Aerospace) پرواز کند. این تلاش نیز بخشی از برنامه خدمات تجاری باربری به ماه به شمار میرود و برنز یکی از اعضای گروه علمی آزمایش «لونار فار ساید»(LUNAR far side) است.
تلسکوپ رادیویی LuSEE-Night به دوران تاریکی نگاه میکند که پیشتر هرگز دیده نشده بود و آن دوران پیش از تولد اولین ستارههاست.
حقیقت علمی
برنز گفت: با این پتانسیل و توسعه امیدوارکننده ستارهشناسی رادیویی از ماه، ضروری است که اکنون توافقنامههای بینالمللی را به منظور محافظت از سمت دور ماه، برای نجوم رادیویی ایجاد کنیم، زیرا این تنها مکان واقعا آرام رادیویی در منظومه شمسی است.
برنز تأکید کرد مشاهدات رادیویی از ماه دیگر یک موضوع علمی-تخیلی نیستند، بلکه یک حقیقت علمی هستند. وی افزود: ما در حال ورود به دوره جدیدی از پژوهشهای علمی از روی سطح نزدیکترین همسایه خود در فضا هستیم.
انتهای پیام
نظرات