حضرت زینب کبری(س) از زنان مقدس شیعیان است که در واقعه کربلا نیز حاضر بود و پس از آن نیز هنگام اسارت، در دفاع از حقانیت نهضت امام حسین(ع)، نقش ویژه‌ای داشت.

این بانوی بزرگوار دارای القاب و کنیه‌های زیادی است. یکی از القاب آن حضرت «عقیله بنی هاشم» به معنای زن ارجمند و گرامی در قبیله بنی هاشم است. از دیگر القاب آن حضرت نیز می‌توان «صدیقه صغری» «عارفه» «عالمه» «فاضله» «کامله» و «عابده آل علی» را نام برد.

خطبه‌های آتشین و زیبای حضرت زینب(س) در کوفه و شام که یزید و یزیدیان را رسوا کرد، در حد اعلای فصاحت و بلاغت بود و شهید مطهری نیز در این رابطه می‌نویسد: «خطابه‌ای که حضرت زینب در مجلس یزید خوانده است از خطابه‌های بی‌نظیر دنیاست.»

عبادت، صبر و استقامت، علم و سخنوری، تعلیم و تفسیر قرآن، مقام وصایت و نیابت از ویژگی‌های شخصیتی حضرت زینب کبری(س) است. به مناسبت وفات این بانوی بزرگوار و در راستای شناخت ابعاد شخصیتی حضرت زینب(س) به عنوان الگوی رفتار اجتماعی، سیاسی و کنشگری زنان مسلمان به گفت‌وگو با یک کارشناس مذهبی پرداختیم.

معصومه سادات طباطبائی استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با ایسنا، عنوان کرد: نکته‌ی حائز اهمیت در مورد ویژگی‌های شخصیت حضرت زینب(س) این است که ایشان اهل علم و دانش بودند به طوری که روایات متعددی از ائمه در خصوص جایگاه علمی حضرت داریم و حضرت زین‌العابدین(ع) ایشان را "عالمة غیر معلّمة و فهمة غیر مفهمه" به معنای دانای نیاموخته و فهمیده بی‌آموزگار خطاب کردند.

القاب حضرت زینب(س) نمایانگر ابعاد شخصیت علمی ایشان است

وی اظهار کرد: اهل بیت عصمت و طهارت(ع) از ایشان به عنوان بانویی خردمند، با کرامت، صبور و فداکار یاد کردند و در فرهنگ اسلامی القاب فراوانی را به حضرت نسبت دادند همچون عالمه غیر معلمه، عقیله الطالبین، عقیله القریش، عقیله النساء، عقیله وحی و دیگر القاب زیبایی که نمایانگر ابعاد شخصیت علمی حضرت است.

این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: توانایی علمی و تسلط به معارف و تفاسیر قرآن کریم از مهم‌ترین ویژگی‌های حضرت بود که در دامن فاطمه زهرا(س) این معارف را فرا گرفتند.

وی افزود: حضرت زینب(س) در شهر کوفه مجلس تفسیر و تبیین معارف قرآنی برای بانوان داشتند و بدیهی است مقدمه برگزاری چنین مجالسی توانایی و تسلط علمی بر معانی قرآنی بوده و نشان دهنده جایگاه علم تفسیری و علم قرآنی و کلام فصیح و بلیغ حضرت بوده است.

طباطبائی بیان کرد: همان طور که در سیره فاطمه زهرا(س) می‌بینیم که نسبت به نقش‌های مختلف فردی و اجتماعی تعادل ایجاد می‌کردند و حضور فعالی داشتند حضرت زینب(س) هم در پذیرش و هم ایفای نقش‌های فردی و خانوادگی، سیاسی، اجتماعی، علمی و فرهنگی خودشان در عین این که تعادل را رعایت می‌کردند در بالاترین حد کنشگری اجتماعی بودند.

وی یادآور شد: رهبر معظم انقلاب در سال۱۳۷۴ در مورد حضرت زینب (س) فرمودند که از جهات مختلف یک استاد، معلم معنویت، معلم اخلاق و معلم رفتار اسلامی زنان محسوب می‌شود، زن مسلمان از درون خانواده تا درون جامعه مسائل علمی و سیاسی، کمک رسانی، ارزش‌های اخلاقی و نشان دادن منشأ بزرگ انقلابی همه را با هم دارد.

حضرت زینب؛ بازتاب ابعاد وجودی امیرالمؤمنین(ع) و فاطمه زهرا(س) است

یکی از ابعاد مهم سیره و رفتار اجتماعی حضرت زینب این است که ایشان به عنوان فرزند رشد یافته در دامن دختر پیامبر و خانه حضرت علی(ع) بودند و وظیفه خودشان می‌دانستند که رخدادهایی که در داخل منزل بیانگر فضایل و جایگاه ویژه مادرشان است را به مردم منتقل کنند لذا ترویج آموزه‌های دینی و معارف والای سیره زندگی امیرالمومنین (ع) و حضرت زهرا(س) یکی از دیگر از رسالت‌های اجتماعی حضرت زینب(س) بود.

طباطبائی تصریح کرد: گزاره‌های تاریخی که در مورد حضرت زینب (س) در مقایسه با دیگر فرزندان امام علی (ع) قابل توجه است نقش ایشان در واقعه عاشورا از باب تبعیت از امام زمان عصر خودشان امام حسین(ع) بود و این امر ریشه در انتخاب همراه زندگی و همراهی همسرشان برای اینکه حضرت در واقعه کربلا نقش آفرینی کنند دارد لذا نخستین بعد شخصیت اجتماعی حضرت را می‌توان در بحث چگونگی انتخاب همسر و همراه زندگی شان یاد کنیم.

استاد دانشگاه تأکید کرد: حضرت زینب(س) بیش از اینکه بخواهند نسبت به مسائل و امور اطراف خود بی توجه باشند نسبت به وظیفه خودشان در اقتضاعات و شرایط مختلف توجه ویژه داشتند به این معنا تکلیف محوری را به زنان مسلمان یاد می‌دهند و می‌توان این تکلیف محوری را به عنوان الگو از سیره حضرت زینب(س) برداشت کنیم.

وی در پایان تأکید کرد: مطابق با شواهد می‌بینیم که ایشان برای دفاع از ولی زمان خودشان بارها جان خود را در معرض خطر قرار دادند و این همراهی حضرت زینب(س) با امام حسین (ع) درحالی بود که برخی از نزدیکان امام ترجیح به حضور در شهر و دیار خودشان داشتند و سختی‌های مختلفی که حضرت در مسیر واقعه عاشورا متحمل شدند نشان‌دهنده این است که ایشان نسبت به وظیفه‌ای که در زمان و شرایط مختلف بر عهده شان هست بی توجه نبودند و نسبت به آن واکنش نشان دادند.

انتهای پیام