پروفسور ایرج عشقی در گفت و گو با ایسنا با رد این مسئله که قرار نگرفتن ساختمان در روی گسل عاملی اطمینان بخش در مقابل آسیب دیدن آن در زمان زلزله است، اظهار کرد: در صورت وقوع زلزله، تا شعاع ۱۵ کیلومتری گسل نیز از حادثه در امان نخواهد بود و هیچ تضمینی برای عدم خسارت وجود ندارد.
وی ادامه داد: روند وقوع زلزله به این شکل است که انرژی‌های زمین یا لایه‌های آن در یک نقطه جمع شده و با از بین رفتن تحمل لایه‌ها، انرژی به صورت زلزله آزاد می‌شود. وقوع زمین لرزه مجدد در مقیاس بزرگ در نقطه‌ای که زلزله‌ای بزرگ رخ داده است، نیازمند سپری شدن زمان و تجمع دوباره انرژی لایه‌های زمین در آن نقطه است.
وی با رد امکان ایجاد زلزله مصنوعی در ابعاد وسیع، افزود: زلزله مصنوعی تنها در آزمایشگاه، در ابعاد کوچک و با ریشتر پایین قابل پیاده‌سازی است. در حال حاضر برای مقاوم کردن ساختمان‌ها تا زلزله ۸ ریشتری، گوی‌ها و چرخ‌هایی زیر ساختمان تعبیه می‌شود تا در اثر حرکت‌های عمودی و افقی زلزله، آسیبی به آن ساختمان وارد نشود. اما این تکنولوژی بسیار هزینه‌بر بوده و امکان پیاده‌سازی عمومی آن وجود ندارد.
طراح مرکز زمین‌شناختی شهر دان آلمان تصریح کرد: در ژاپن تکنولوژی‌هایی در ساختمان‌ها استفاده شده است که آنها را در برابر زلزله‌های تا ۹ ریشتر مقاوم می‌کند. به همین دلیل مشاهده می‌شود که با وجود زلزله‌های متعدد و با ریشتر بالا، میزان تخریب و تلفات در ژاپن تقریبا صفر است اما در نقاط دیگر حتی زلزله‌هایی با مقیاس ۵ ریشتر تلفات به بار می‌آورد.
وی گفت: دانش بشر تاکنون حتی به پیش‌بینی زلزله نزدیک هم نشده و هیچ راهی برای تشخیص آن وجود ندارد. دستگاه‌های تشخیص نیز کمتر از ۱۰ ثانیه مانده به زلزله می‌توانند وقوع آن را پیش‌بینی کنند که فرصتی برای هیچگونه اقدامی وجود ندارد.
پروفسور عشقی اظهار کرد: دلیل وقوع زلزله، شکاف در اعماق زمین یا حرکت لایه‌های زمین است که هم صدا و هم امواج آن به این دستگاه‌های تشخیص می رسد و زلزله پس از چند ثانیه به وقوع می‌پیوندد. هنوز هم بهترین روش برای پیش‌بینی زلزله، حرکات غیرعادی حیوانات بویژه مار یا موش است.
استاد دانشگاه آخن آلمان با رد مشاهده نور پیش از وقوع زلزله اظهار کرد: تا به حال پیش از وقوع زلزله نوری را مشاهده نشده اما شنیدن صدا پیش از به وقوع پیوستن زلزله امری عادی است. در زلزله‌های قیر و کارزین(زلزله ۶.۹ ریشتری ۲۱ فروردین سال ۱۳۵۱ شهرستان قیر و کارزین در جنوب استان فارس با بیش از ۵ هزار کشته) شنیدن صدا را تجربه کردم. پس از زلزله، پس‌لرزه‌های بسیاری به وقوع پیوست که پیش از هر پس‌لرزه، صدای غرش آن را حس می‌کردم و هنگام صبح با یک مار حلقه شده زیر تخت مواجه شدم.
وی ادامه داد: پیش از انقلاب با همکاری انجمن زلزله شناسی آمریکا در ۷ نقطه از اطراف تهران گودال‌هایی به عمق ۱۰۰ متر حفر شده و آنتن‌های تله‌متری در آن نصب شد. این آنتن‌ها اطلاعات را به آنتن ۷۰ متری در خیابان ملاصدرا تهران ارسال می کنند که در آنجا ساختمان‌هایی با همکاری انجمن زمین‌شناسی آمریکا احداث شده است.
وی افزود: این پایگاه، اطلاعات تمام زلزله‌هایی را که در ایران رخ می‌دهد را، به سرعت برای مرکز لرزه نگاری دانشگاه تهران ارسال می‌کند. برای آموزش کار با این سیستم‌ها، سه ماه دوره‌های مورد نیاز کار با تله‌متری و سیستم‌های کامپیوتری را در تگزاس سپری کردم و به این ترتیب، اولین پایگاه تله‌متری خاورمیانه در این نقطه احداث شد.
استاد دانشگاه آخن آلمان تصریح کرد: تکانه زلزله به دو شکل عمودی و افقی رخ می‌دهد. زلزله عمودی در اثر شکستن و جدا شدن لایه‌های زمین و زلزله افقی در اثر حرکت لایه‌های زمین اتفاق می‌افتد. به طور معمول زلزله افقی خطرناک‌تر خواهد بود. امکان وقوع زلزله به شکل عمودی و افقی به طور همزمان نیز وجود دارد.
وی با ابراز نگرانی در مورد زلزله احتمالی تهران گفت: نگرانی من از بابت جمعیت بسیار تهران و ناایمن بودن برخی از ساختمان‌هاست. این نگرانی در بسیاری از نقاط جهان نیز وجود دارد چراکه هزینه احداث ساختمان مقاوم در برابر زلزله بالاست.
انتهای پیام
نظرات