به گزارش ایسنا و به نقل از ناسا، در کریسمس سال ۱۹۶۸، خدمه ماموریت «آپولو ۸»(Apollo 8) متشکل از «فرانک بورمن»(Frank Borman)، «جیم لاول»(Jim Lovell) و «بیل آندرس»(Bill Anders)، یک شگفتی را در قفسه غذای خود پیدا کردند. این شگفتی، یک شام کریسمس مخصوص بستهبندیشده در فویل و تزئینشده با روبانهای قرمز و سبز بود. این غذاهای خانگی ساده که ناسا میتوانست برای یک پرواز فضایی در آن زمان فراهم کند، روحیه و اشتهای خدمه را تا اندازه زیادی بهبود بخشید. مهمتر از آن، این وعده غذایی یک نقطه عطف در تاریخ غذای فضایی بود.
در راه رسیدن به ماه، خدمه آپولو ۸ خیلی گرسنه نبودند. «مالکوم اسمیت»(Malcolm Smith) دانشمند مواد غذایی، میزان کم خوردن خدمه را مستند کرد. بورمن کمترین مقدار از این سه مورد را خورد و تنها ۸۸۱ کالری را در روز دوم مصرف کرد که موجب نگرانی «چاک بری»(Chuck Berry) جراح پرواز شد. بورمن بعدها توضیح داد که بیشتر غذاها اشتهاآور نبودند.
خدمه تعداد کمی از اقلام فشرده را خوردند و زمانی که غذاها را آبرسانی کردند، به جای طعم غذای واقعی، طعم بستهبندی را به خود گرفتند. بورمن به بینندگانی که در حال تماشای خدمه آپولو ۸ در فضا بودند، گفت: اگر این هیجانانگیز به نظر نمیرسد، به خاطر این است که واقعا چنین نیست.
همان طور که آندرس به تماشاگران تلویزیون نشان داد که فضانوردان چگونه در فضا غذا درست میکنند و میخورند، بورمن آرزوی خود را اعلام کرد و گفت امیدوار است مردمی که روی زمین هستند، شام کریسمس بهتری از شامی که خدمه پرواز در آن روز میخورند، داشته باشند.
در طول دهه ۱۹۶۰، شکایتهای زیادی در مورد غذا از سوی فضانوردان و سایر افراد شاغل در «مرکز فضاپیمای سرنشیندار»(مرکز فضایی جانسون کنونی ناسا) مطرح شد. «جیم مکدیویت»(Jim McDivitt) فضانورد ماموریت «آپولو ۹» پس از ارزیابی غذایی که قرار بود خدمه آپولو ۸ در پرواز آینده خود مصرف کنند، یادداشتی را در مورد اولویتهای خود در زمان پرواز به آزمایشگاه غذا نوشت. او به آنها گفت که تعداد اقلام فشردهشده را به حداقل کاهش دهند و گوشت و سیبزمینی بیشتری را در نظر بگیرند. او در ادامه نوشت: من به شدت گرسنه میشوم و میترسم با وجود این فهرست غذا از گرسنگی بمیرم.
در سال ۱۹۶۹، «ریتا رپ»(Rita Rapp) فیزیولوژیستی که گروه سیستم غذایی آپولو را مدیریت میکرد، از «دونالد عربین»(Donald Arabian) رئیس اتاق ارزیابی ماموریت خواست تا یک منبع غذایی مورد استفاده در ماموریتهای آپولو را ارزیابی کند. عربین خود را فردی معرفی کرد که تقریبا هر چیزی را میخورد و گفت: ممکن است بگویید من تا حدودی مانند یک سطل زباله انسانی هستم.
با وجود این، حتی عربین هم متوجه شد که غذا فاقد طعم، عطر، ظاهر، بافت و طعمی است که او به آن عادت کرده بود. او در پایان ارزیابی چهار روزه خود به این نتیجه رسید که لذت غذا خوردن به حدی از بین میرود که علاقه به خوردن اساسا محدود میشود.
فرانک بورمن فرمانده آپولو ۸ با ارزیابی عربین در مورد غذای آپولو موافق بود. موضوع مورد علاقه بورمن، محتویات غذای کریسمس شامل بوقلمون و سس بود که در روبان پیچیده شده بود. شام کریسمس به قدری خوشمزه بود که خدمه با مرکز هیوستون تماس گرفتند تا آنها را از خوششانسی خود آگاه کنند.
جیم لاول به «مایک کالینز»(Mike Collins) مسئول ارتباط گفت: به نظر میرسد که ما ظلم بزرگی به مسئولان تهیه غذا کردهایم. درست پس از برنامه تلویزیونی ما، بابانوئل برای ما یک شام تلویزیونی آورد که خوشمزه بود. بوقلمون و سس، سس کرنبری و نوشیدنی پانچ انگور. این یک غذای عالی بود.
کالینز از شنیدن این خبر خوب ابراز خوشحالی کرد اما اظهار داشت که گروه کنترل پرواز چندان خوششانس نبودهاند زیرا آنها قهوه سرد و ساندویچ بلونی خوردند.
وعده غذایی آپولو ۸، یک نمونه از دستیابی به موفقیت بود. انتخاب غذا برای خدمه آپولو تا آن زمان، به فریز کردن غذاهای خشکشده محدود بود که پیش از مصرف باید به آنها آب اضافه شود و غذاهای فشرده آماده به شکل مکعب دربیایند. بیشتر غذاهای فضایی به شدت فرآوریشده بودند. ناسا در این ماموریت، «وتپک»(wetpack) را معرفی کرد. وتپک، بستهای از بوقلمون و سس تثبیتشده حرارتی را در بر داشت که محتوای آب طبیعی خود را حفظ میکرد و با قاشق قابل خوردن بود.
فضانوردان در ماموریتهای «پروژه مرکوری»(Project Mercury) در اوایل دهه ۱۹۶۰، غذای پورهشده با حرارت تثبیتشده را مصرف کردند اما هرگز تکههای گوشت مانند بوقلمون را مصرف نکرده بودند. برای پروازهای فضایی «پروژه جمینای»(Project Gemini) و آپولو ۷، فضانوردان از انگشتان خود برای گذاشتن مکعبهای غذا در دهان و از لولههای تغذیه برای مصرف غذای آبرسانیشده استفاده کردند. وتپک برای گنجانده شدن در ماموریت آپولو ۸، سالها در حال ساخت بود. «آزمایشگاههای ناتیک»(Natick Labs) ارتش آمریکا در ماساچوست، بستهبندی وتپک را توسعه دادند و نیروی هوایی آمریکا، پروازهای سهموی متعددی را برای آزمایش غذا خوردن از بسته با قاشق انجام داد.
اسمیت این وعده غذایی را تقویتکننده واقعی روحیه نامید. او چند دلیل را برای جذابیت آن خاطرنشان کرد.
بستهبندی جدید به فضانوردان امکان میدهد تا بوقلمون و سس را ببینند و بو کنند.
بافت و طعم گوشت با افزودن آب از فضاپیما یا فرآیند آبرسانی مجدد تغییر نکرد.
خدمه مجبور نشدند تا فرآیند اضافه کردن آب، ورز دادن بسته و منتظر ماندن برای مصرف وعده غذایی را انجام دهند.
اسمیت نتیجه گرفت که شام کریسمس، اهمیت روشهای ارائه و سرو کردن غذا را نشان میدهد. غذا خوردن از قاشق به جای لوله، تجربه تغذیه هنگام پرواز را بهبود بخشید و به تقلید از نحوه غذا خوردن مردم روی زمین یعنی استفاده کردن از ظروف به جای پاشیدن غذای پورهشده از کیسه پرداخت. این کار، استفاده از قاشق برای غذا خوردن و آمادهسازی غذا را نیز ساده کرد. ناسا وتپکهای بیشتری را به آپولو ۹ اضافه کرد و خدمه غذای دیگری از جمله یک غذای آبرسانیشده را با قاشق آزمایش کردند.
غذا در پرواز آپولو ۸، اهمیت روانشناختی بوییدن، چشیدن و دیدن بوقلمون را پیش از مصرف وعده غذایی نشان داد که در چهار غذای اول وجود نداشت. دیدن غذای اشتهاآور هنگام پرواز، گرسنگی و تشویق به خوردن را به همراه دارد. به عبارت دیگر، اگر غذا ظاهر و بوی خوبی داشته باشد، پس حتما طعم خوبی دارد. کارهای کوچکی مانند بهبود سیستم غذایی آپولو، تفاوت بزرگی را برای خدمه ایجاد کرد که صرفا میخواستند تجربههای مشابهی از غذا خوردن را در مدار زمین و ماه داشته باشند و از آن لذت ببرند.
انتهای پیام
نظرات