سیدحسن مهدیخانی سروجهانی، پژوهشگر تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص به خطبه فدکیه، اظهار کرد: خطبه فدکیه یک سخنرانی مستند تاریخی است که از شیوایی و بلاغت زیادی برخوردار است، قدیمی‌ترین سندی که این خطبه در آن ثبت شده، کتابی از «ابوالفضل احمد بن طاهر مروزی» است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: این نویسنده در سال ۲۸۰ هجری از دنیا رفته و کتاب او تحت عنوان «بلاغات النساء» موجود است، همان طور که از نام این کتاب پیداست، خطبه‌ها و سخنوری‌های زنان در آن گردآوی شده است، این کتاب با خطبه‌ای از عایشه شروع شده و سپس خطبه فدکیه در آن آمده است.

وی بیان کرد: به لحاظ سند، مروزی از دو طریق این خطبه را ذکر کرده که البته بعدها این دو طریق جمع شده و در منابع با یک طریق ثبت شده‌اند، حضرت فاطمه(س) هنگام ایراد این سخنرانی در مسجد حضور پیدا کردند و این نشان از مرکزیت مسجد جهت اعتراضات سیاسی و بیان حق و حق‌طلبی بود.

معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی قزوین خاطرنشان کرد: در خطبه فدکیه، حضرت زهرا(س) سخنان خود را با سپاس و ستایش خداوند آغاز کرده، سپس به توحید و وحدانیت خدای یگانه اقرار می‌کند، در ادامه نیز بر نبوت پیامبر(ص) گواهی می‌دهد و رسالت حضرت و هدایت مردم توسط ایشان را یادآور می‌شود، همچنین در بین سخنان خود اشاره‌ای به جانشینی خاندان اهل بیت(ع) دارد و سپس احکام و شرایع الهی مانند نماز، روزه، حج و زکات را بیان می‌کند.

وی تأکید کرد: در ادامه خطبه فدکیه، حضرت فاطمه(س) خود را معرفی کرده و فرمودند من فاطمه هستم، پدرم محمد است، سپس به نقش امیرالمؤمنین(ع) در مبارزه با شرک و کفر در زمانی که بت‌پرستان و مشرکان برای ریشه‌کن کردن اسلام صف کشیده بودند، اشاره می‌کند.

استادیار گروه معارف اسلامی تصریح کرد: سپس حضرت بلافاصله به بدعت‌گذاری که پس از رحلت پیامبر(ص) اتفاق افتاد اشاره کرده و فرمود سینه ما داشت می‌سوخت و هنوز سوز سینه ما خاموش نشده بود که شما آمدید فتنه‌ای را به راه انداختید و مسیر ولایت را به انحراف کشاندید و در سقیفه، ابوبکر را به جانشینی گماشتید.

اشاره حضرت زهرا(س) به موضوع فدک

وی یادآور شد: حضرت در ادامه به میراث باغ فدک اشاره کرده و فرمودند شما می‌پندارید ما میراثی نداریم؟ باشد، ما صبر می‌کنیم، سپس خطاب به مهاجران راجع به این میراث سخنانی فرمودند و بعد هم به‌صورت خاص ابوبکر را مورد خطاب قرار داده و فرمودند ای پسر ابی‌قحافه تو از پدرت ارث می‌بری، اما میراث مرا نادیده می‌گیری؟ اگر چنین است روز رستاخیزی در پیش است و من داوری را به خداوند می‌سپارم.

مهدیخانی اظهار کرد: در ادامه نیز حضرت کسانی را که ایمان آورده و حامیان اسلام بودند مورد خطاب قرار داده و از آنان گله کردند که چرا حق مرا نمی‌گیرید، شما که قرآن خوانده‌اید چرا معنای قرآن را درک نمی‌کنید و اشاره به آیه‌ای کردند که خداوند فرموده اگر پیامبر(ص) بمیرد یا کشته شود، شما می‌خواهید به گذشته خود برگردید، یعنی این تذکر خداوند را یادآوری کرده و فرمودند پس از رحلت پیامبر(ص)، شما باید مسیر حق را دنبال می‌کردید.

وی ادامه داد: حضرت در ادامه این خطبه، پسران قیله را که به تعبیر مفسران همان انصار هستند، مورد خطاب قرار داده و فرمودند شما به تن‌آسایی خو کرده‌اید و همین باعث شده دیگر از حق دفاع نکنید.

این پژوهشگر تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی بیان کرد: حضرت فاطمه(س) در پایان با حاضران اتمام‌حجت کرده و فرمودند آنچه شرط بلاغ بود به شما گفتم، از عذاب الهی بترسید و به انتظار بنشینید تا میوه درختی را که کاشته‌اید بچینید و کیفر کاری را که کرده‌اید ببینید.

مهدیخانی در پایان گفت: حضرت دوباره به مخاطبان خود فرمودند شما با کارهایتان دارید اسلام را از مسیر خود به انحراف می‌کشانید و این انحراف در آینده خطرات و آسیب‌هایی را برایتان خواهد داشت، به این معنا که در این دنیا برای جامعه اسلامی مشکلاتی پدید خواهد آمد و در آخرت نیز عذاب الهی را در پی خواهد داشت.

انتهای پیام