به گزارش ایسنا، پژوهشگران دانشکده مهندسی شیمی دانشکدگان، با همکاری شرکت نفت و گاز اروندان، توانستند حجم نفت و گاز مخازن نفتی را با طراحی و توسعه کامل‌ترین نرم‌افزار تعیین حد برش محاسبه کنند.
بهنام صدایی، مجری این پروژه تحقیقاتی، با بیان اینکه صنعت نفت با بیش از ۱۱۰ سال سابقه، هنوز ابهامات زیادی در حجم نفت و گاز قابل تولید دارد، اظهار کرد: «یکی از این ابهامات، نبود تعیین درست حدود برش است که به‌علت زمان‌بر بودن استفاده از روش‌های مختلف حد برش، فرآیند مربوطه جذابیت کمتری برای مهندسی مخزن و علوم زمین دارد. بدین‌منظور با طراحی و توسعه نرم‌افزار UT-CDS که محصول ۲ سال تلاش دانشجویان و اساتید دانشکده فنی دانشگاه تهران و حمایت مادی و معنوی شرکت نفت و گاز اروندان است، این مشکلات برطرف و هم‌اکنون تعیین حد برش در مخازن پیچیده هم فعالیتی قابل انجام و دقیق است».
دانشیار دانشکده مهندسی شیمی دانشکدگان فنی در توضیح روش‌های تعیین حدود برش گفت: «برای انتخاب بهترین روش تعیین حد برش، از دو دسته روش سنتی و نوین استفاده می‌شود. به‌عنوان نمونه، روش ستون تجمعی هیدروکربن و تراوایی از جمله روش‌های سنتی برای تعیین حد برش هستند و روش‌های نوین دیگری مانند روش پویایی یا قابلیت تحرک، استفاده از پارامترهای مرجع، اندازه گلوگاه منافذ و آنالیز نمودار پراکندگی نیز در این زمینه به‌کار گرفته می‌شوند، اما انتخاب مناسب‌ترین روش به ویژگی‌های مخزن و شرایط محیطی آن بستگی دارد و این روش‌ها در تعیین حد برش نقش مهمی ایفا می‌کنند».
*نرم‌افزار UT-CDS تعیین روش‌های مختلف حد برش را آسان‌تر کرد
مجری این پروژه تحقیقاتی، با بیان اینکه تعیین روش‌های مختلف حد برش به خودی خود فرآیند زمان‌بر و گاهاً پیچیده‌ای است، تصریح کرد: «لازم بود راه‌حلی ارائه تا استفاده از این روش‌های آسان‌تر شود، از همین‌رو تیم دانشگاه تهران با همکاری شرکت نفت و گاز اروندان نرم‌افزاری را طراحی کرده و توسعه دادند تا این چالش‌ها را برطرف کند. نرم‌افزار UT-CDS به‌منظور ایجاد بانک اطلاعاتی شامل داده‌های نمودارها و مغزه‌ها، ویرایش و آنالیز دقیق این داده‌ها، محاسبه میانگین تخلخل و اشباع آب هر لایه و توصیف آماری این خصوصیات طراحی و پیاده‌سازی شده است. این نرم‌افزار از روش‌های سنتی و نوین برای تعیین حدود برش پتروفیزیکی و مخزنی استفاده می‌کند».
دکتر صدایی با بیان اینکه کدنویسی این نرم‌افزار با استفاده از زبان ویژوال بیسیک انجام شده است، توضیح داد: «انتظار می‌رود با تکمیل و گسترش این نرم‌افزار، انواع روش‌های تحلیل و آنالیز داده‌های نمودارهای پتروفیزیکی و نتایج آزمایش‌های معمولی مغزه در این نرم‌افزار پیاده‌سازی شوند. این توسعه به افزایش قابلیت‌ها و دقت در تحلیل داده‌های پتروفیزیکی کمک خواهد کرد و در نتیجه، اطلاعات دقیق‌تری برای تصمیم‌گیری‌های مرتبط با صنعت نفت و گاز فراهم می‌کند».
*ستون تجمعی هیدروکربن، از روش‌های سنتی برای تعیین حدود برش
استادیار دانشکده مهندسی شیمی دانشکدگان فنی با اشاره به اینکه روش‌های ستون تجمعی هیدروکربن، تراوایی و تعیین حد برش تراوایی در مخازن کم‌تراوا به‌عنوان روش‌های سنتی تعیین حدود برش هستند، افزود: «روش پویایی یا قابلیت تحرک، روش پارامترهای مرجع برای تعیین Cut off در مراحل مختلف تولید از مخزن و روش اندازه گلوگاه منافذ و آنالیز نمودار پراکندگی از روش‌های نوین تعیین حدود برش برای محاسبه حجم نفت و گاز مخازن نفتی محسوب می‌شوند».
صدایی، سپس با اشاره به وجود ویژگی‌ها و قابلیت‌های این نرم‌افزار گفت: «این نرم‌افزار می تواند جامع همه این روش‌ها باشد، چرا که نرم‌افزار UT-CDS ویژگی‌هایی خاصی دارد و کاربرد آسان، قابلیت محاسبه و به‌کارگیری همه روش‌های تعیین حدود برش به روش‌های سنتی و جدید و قابلیت خواندن نمودارهای پتروفیزیکی و ویرایش و کالیبره کردن آن‌ها را از ویژگی‌های خاص آن است که آن را از نمونه های مشابه ممتاز کرده است. از دیگر ویژگی‌های این نرم‌افزار نیز که جزو امتیازات خاص آن است، می‌توان به امکان وارد کردن داده‌های لوله‌های جداری، آستری و فواصل مشبک کاری شده، قابلیت مقایسه داده‌های نمودارهای لاگ و مغزه در یک یا چند چاه و قابلیت رسم نمودارهای لیتولوژی(Lithology)، قابلیت وارد کردن داده‌های نشانگر یا پرچم (Flags) و مختصات چاه‌ها (Well Coordinates) و قابلیت میانگین‌گیری خواص پتروفیزیکی با اعمال حدود برش مختلف و قابلیت محاسبه حجم سیال هیدروکربوری در جای مخزن اشاره کرد».
این دانشیار دانشکدگان فنی دانشگاه تهران، با تأکید بر ضرورت و اهمیت تعیین دقیق حجم نفت و گاز در توسعه میدان‌های هیدروکربنی(نفت و گاز) تصریح کرد: برای تعیین حجم قابل بازیافت هیدروکربن، شناخت دقیق از بخش‌های مولد مخزن لازم است.
*تعیین برش مخزن، ابزاری برای انتخاب صحیح فواصل بین مخزن و تولیدی است
مجری این پروژه تحقیقاتی، با بیان اینکه در طراحی فواصل تولیدی، انتخاب صحیح فواصل بین مخزن و تولیدی ضروری است، افزود: «امروزه پیش از هرگونه توسعه در یک مخزن، انجام شبیه‌سازی و تدوین طرح جامع توسعه (MDP)اجتناب‌ناپذیر است. در بخش شبیه‌سازی، تعیین نسبت خالص به خالص (NTG) و جداسازی بخش‌های موارد غیرمولد مخزن و تهیه نقشه‌های اشباع آب و تخلخل مفید از جمله مراحل اصلی شبیه‌سازی هر مخزن محسوب می‌شوند؛ بنابراین حد برش مخزن یک مقدار حیاتی است که برای تفکیک سازند به دو بخش مولد و غیرمولد استفاده می‌شود و انتخاب صحیح نوع و میزان حد برش، در مراحل مختلف از جمله تخمین حجم سیال اولیه اهمیت به‌سزایی دارد که این نرم‌افزار به تحدید و تدقیق آن کمک قابل توجهی کرده است»..
براساس این گزارش، بهنام صدایی، مجری پروژه، علی وطنی همکار اصلی پروژه و مهندس زهرا المحمودی، مهندس مصطفی گیلاوند، مهندس پگاه فتوحی، مهندس مصطفی طباطبایی و مهندس امیرسالار منوچهری، دیگر اعضای این پروژه تحقیقاتی هستند.
انتهای پیام
نظرات