مائده دهقانی به مناسبت پنجم دسامبر (۱۴ آذر ماه) «روز جهانی خاک» در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا ضمن بیان اینکه خاک یک منبع محدود است به این معنی که از دست دادن و تخریب آن در طول عمر انسان قابل بازیافت نیست، بیان کرد: خاک روی غذایی که می‌خوریم، آبی که می‌نوشیم، هوایی که تنفس می‌کنیم، سلامت ما و سلامت همه موجودات روی کره زمین تاثیر می‌گذارد.

وی با بیان اینکه تخمین زده می‌شود ۹۵ درصد غذای ما به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در خاک تولید می‌شود و بدون خاک‌ سالم نمی‌توانیم غذای خود را پرورش دهیم، اظهار کرد: خاک‌ سالم، کلید امنیت غذایی و آینده پایدار ماست، چون به حفظ تولید غذا، کاهش و سازگاری با تغییرات آب و هوایی، فیلتر کردن آب، بهبود انعطاف‌پذیری در برابر سیل و خشکسالی و موارد دیگر کمک می‌کند.

این عضو هیأت علمی جهاد دانشگاهی ادامه داد: با وجود اهمیت خاک، یک تهدید نامرئی می‌تواند همه چیزهایی را که از طریق خاک به ما می‌رسد در معرض خطر قرار دهد.

وی با اشاره به اینکه آلودگی خاک باعث واکنش زنجیره‌ای می‌شود، گفت: این نوع آلودگی ضمن تغییر تنوع زیستی خاک، مواد آلی و ظرفیت خاک را برای عمل به‌عنوان فیلتر کاهش می‌دهد. همچنین آب ذخیره‌شده در خاک و آب‌های زیرزمینی را آلوده می‌کند و باعث بر هم خوردن تعادل مواد مغذی در خاک می‌شود.

دهقانی آلودگی خاک را برای محیط زیست مخرب دانست و تاکید کرد: آلودگی خاک پیامدهای زیادی برای همه اشکال زندگی خواهد داشت.

وی با اشاره به تاثیر اقدامات کشاورزی ناپایدار بر آلودگی خاک، بیان کرد: این اقدامات که باعث کاهش مواد آلی خاک می‌شود، می‌تواند انتقال آلاینده‌ها را به زنجیره غذایی تسهیل کند. به عنوان مثال، خاک آلوده می‌تواند آلاینده‌هایی را در آب‌های زیرزمینی آزاد کند که در بافت‌های گیاهی جمع می‌شود و سپس به حیوانات چرنده، پرندگان و در نهایت به انسان‌هایی که گیاهان و حیوانات را می‌خورند، منتقل می‌شود.

به گفته مدیر مرکز محیط زیست و آلودگی‌های محیطی جهاددانشگاهی، آلاینده‌های موجود در خاک، آب‌های زیرزمینی و زنجیره غذایی می‌تواند باعث انواع بیماری‌ها و مرگ و میر بیش از حد در انسان و تاثیرهای کوتاه‌مدت مانند مسمومیت یا اسهال تا اثرات مزمن طولانی‌مدت مانند ابتلا به سرطان شود.

دهقانی با بیان این‌که آلودگی خاک علاوه بر تاثیر بر محیط زیست، به دلیل کاهش عملکرد و کیفیت محصول، هزینه‌های اقتصادی بالایی نیز دارد، افزود: پیشگیری از آلودگی خاک باید اولویت اصلی در سراسر جهان باشد.

وی ادامه داد: این واقعیت که بیشتر آلاینده‌ها در نتیجه اقدامات انسان تولید می‌شود به این معنی است که ما مستقیماً مسؤول ایجاد تغییرات لازم برای اطمینان از آینده‌ای کمتر آلوده و پایداری اکوسیستم هستیم. خاک‌ها باید به دلیل ظرفیت‌های تولیدی و سهمش در امنیت غذایی و حفظ خدمات کلیدی اکوسیستم شناسایی و ارزش‌گذاری شوند.

دهقانی با اشاره به نامگذاری پنجم دسامبر به عنوان روز جهانی خاک، گفت: هر سال این روز در جهان جشن گرفته می‌شود تا آگاهی درباره چالش‌های فزاینده مدیریت خاک و از دست دادن تنوع زیستی خاک افزایش یابد و دولت‌ها، جوامع و افراد در سراسر جهان تشویق شوند تا متعهد به بهبود سلامت خاک باشند.

وی با بیان اینکه مدام در رسانه‌ها یا در اولویت فعالیت‌های پژوهشی شاهد اهتمام به بررسی آلودگی‌های زیست محیطی و آب و هوا هستیم، اظهار کرد: شاید گاهی به علت زیاد مطرح شدن این موضوع‌ها در جامعه، اهمیت آن کمتر مورد توجه قرار گیرد یا مردم به شکل یک مسأله ساده به آن بنگرند؛ ولی اینکه در راستای اقدامات کاهنده آلاینده‌های این حوزه از سوی جامعه و پیشگیری از بحرانی شدن آن تلاش می‌شود، موضوع بسیار مهمی است.

دهقانی اضافه کرد: جای تأسف است که موضوعی مثل اهمیت آلودگی خاک با وجود نقش مهم آن به‌عنوان شاهراه اصلی آلودگی آب و هوا و اینکه بیشتر مواد غذایی ما از دل خاک گرفته می‌شود، در جامعه و بین عموم مردم که نقش مهمی به‌عنوان یکی از منابع آلاینده خاک دارند، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در حالی که اطلاع‌رسانی و آموزش در این حوزه  در سطوح و طبقات مختلف جامعه می‌تواند در کنار پژوهش، نقش مهمی در کاهش آلاینده‌ها و آلودگی خاک داشته باشد.

انتهای پیام