از عهد باستان، ایرانیان به موازات ساختن راه و به امکانات و تاسیسات بین‌راهی توجه داشتند، زیرا سفر در این راه‌ها بدون داشتن امکانات بین‌راهی امکان نداشت. هر چه راه‌ها وسعت می‌یافت این تاسیسات نیز گسترش پیدا می‌کرد.
با وسعت قلمرو ایران خصوصاً در دوره هخامنشی، بر اهمیت راه و راهداری در جهت ارتباط نقاط مختلف گستره بزرگ ایران زمین افزوده شد و به موازات آن ساختمان‌هایی (کاروانسراها) نیز در کنار جاده‌های طولانی جهت رفاه مسافران، گردشگران، جهانگردان، تجار و توسعه و پیشرفت ایران ایجاد شد. این روند ادامه داشت تا ترکیب فعلی با عنوان مجتمع‌های خدمات رفاهی در جاده‌ها فعال شدند. مراکزی که تاثیر زیادی بر جذب گردشگر و کاهش تصادفات داشته است.
مجتمع‌های رفاهی بین‌راهی زیرساختی برای توسعه گردشگری
جذب و گسترش گردشگران نیازمند امکانات و تسهیلات ویژه است. یکی از این تسهیلات مجتمع‌های بین‌راهی است.
اگر سفری زمینی به شهرهای اطراف داشته باشیم، می‌بینیم طی سال‌های گذشته، احداث مجتمع‌های خدماتی و رفاهی بین‌راهی در جاده‌های کشور به منظور افزایش رفاه رهگذران مورد توجه مسئولان بوده است.
تبعات مثبت این مجتمع‌ها به ویژه از جنبه گردشگری و نقش ارزنده آن در توسعه پایدار منطقه، همراه با تأثیرات مستقیم آن بر مردم و رهگذران جاده‌ها تا حدی بوده که گاهی نیاز است، نهادهای اجرایی برای احداث مجتمع‌ها و کمک به استقرار فعالیت آنها پیش‌قدم شوند. به طوری که دولت در بند (د) ماده ۱۶۳ قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی وجوهی را برای کمک به احداث مجتمع‌های خدماتی - رفاهی بین‌راهی اختصاص داد.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان در این رابطه می‌گوید: با توجه به پتانسیل بالای استان زنجان در زمینه گردشگری، انتظار می‌رود با ساخت و بهره‌برداری تأسیساتی همچون مجتمع خدمات رفاهی بین‌راهی شاهد رونق هرچه بیشتر گردشگری در استان باشیم. مجتمع‌های گردشگری و پذیرایی از نیازهای اصلی توسعه زیرساخت گردشگری در این استان است.
سید سعید صفوی در مراسم افتتاح مجتمع بین راهی ملل تصریح می‌کند: توسعه زیرساخت‌های گردشگری و معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در استان زنجان یکی از اهداف این اداره‌کل در سال‌های اخیر بوده است.
وی ادامه می‌دهد: ضروری است تأسیسات گردشگری با توجه به نیاز استان و متناسب با سلایق مسافران ایجاد شود تا گردشگر بیشتری را جذب کنیم و در این راستا سرمایه‌گذاران را با توجه به نیازسنجی مناطق مختلف استان راهنمایی می‌کنیم.
رفع خستگی و کاهش تصادفات جاده‌ای
البته باید به این نکته توجه داشت که مجتمع‌های خدماتی رفاهی نقش کلیدی و اساسی در کاهش سوانح و تصادفات جاده‌ای نیز دارند.
مجتمع‌های خدماتی رفاهی با ایجاد تمرکز خدمات مورد نیاز در یک مکان، نقش اساسی در ارائه خدمات مطلوب به کاربران جاده‌ای و همچنین کاهش سوانح و تصادفات جاده‌ای و افزایش ایمنی تردد در شبکه راه‌های کشور را عهده‌دار است. این مجتمع‌ها با مشارکت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی با اخذ موافقت اصولی از سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای احداث و نگهداری می‌شوند.
مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان زنجان با بیان اینکه مجتمع‌های خدماتی رفاهی با تمرکز خدمات موردنیاز در یک مکان، نقش موثری در ارائه خدمات مطلوب به کاربران جاده‌ای، کاهش تصادفات رانندگی و افزایش ایمنی تردد دارند، اظهار می‌کند: خدمات ارائه شده از سوی این مجتمع‌ها شامل ارائه سوخت به خودروها، رستوران، نمازخانه، فروشگاه، کافی‌شاپ، سرویس اقامتی و دیگر خدمات است.
جعفر قزوینیان در جمع خبرنگاران تصریح می‌کند: رانندگان باید بعد از هر ۲ ساعت رانندگی، ۱۵ دقیقه استراحت کنند، بنابراین برای فراهم کردن آسایش بیشتر رانندگان و مسافران، ارائه خدمات موردنیاز آنها در سفر، کاهش میزان تصادفات ناشی از خستگی و خواب‌آلودگی رانندگان ساخت مجتمع‌های خدماتی رفاهی بین‌راهی مورد توجه ویژه قرار دارد.
این موارد در شرایطی مطرح می‌شود که بنا به گفته رئیس اداره سرمایه‌گذاری اداره‌کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان زنجان با توجه به اهمیت فعالیت مجتمع‌های رفاهی بین‌راهی موافقت اصولی اولیه برای احداث ۸ مجتمع خدماتی - رفاهی از محل سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی صادر شده است.
حسن کلانتری در جمع خبرنگاران با اشاره به موافقت اصولی اولیه برای احداث ۸ مجتمع خدماتی - رفاهی از محل سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی در طول راه‌های استان، اظهار می‌کند: این مجتمع‌ها با مساحتی بالغ بر ۱۰۰ هزار متر مربع، در طول راه‌های اصلی و شریانی استان ساخته خواهند شد.
وی می‌افزاید: تخصیص ۴۵ میلیارد ریال کمک هزینه آسفالت راه‌های دسترسی مجتمع‌ها از دیگر اقدامات صورت گرفته راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان است.
کلانتری ادامه می‌دهد: در بحث کنترل کیفیت ارائه خدمات در مجتمع‌های خدماتی رفاهی بین راهی در۶ ماهه نخست سال‌جاری، از این مجتمع‌ها حداقل طی دو مرحله ۵۰ مورد بازدید فردی و ۴۵ مورد توسط کمیته نظارت استان بازدید شد و ایرادات احصا و به مالکان مجتمع‌های تذکرات لازم برای رفع نواقص داده شده است.
فرصتی که نباید نادیده گرفت
بررسی سوابق تاریخی و جهانی مجتمع های خدماتی - رفاهی بین راهی بیانگر آن است که بضاعت‌های موجود در مجتمع‌های خدماتی - رفاهی بین راهی به مراتب فراتر از خدمات‌رسانی به رهگذران جاده‌ها است. از این‌رو ازدیدگاه برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای این ظرفیت وجود دارد که بتوان از پتانسیل‌های این مجتمع‌ها در جهت نیل به اهدافی همچون توسعه پایدار و توازن منطقه‌ای بهره برد بدین منظور بررسی نقش این مجتمع‌ها از ابعاد مختلف می‌تواند این قابلیت ها را به نحو بهتری مشخص سازد.
انتهای پیام
نظرات