به گزارش ایسنا، حکایت از اینجا شروع می‌شود که بخش اسفندقه جیرفت که با گذر از پل فلزی بر روی رودخانه هلیل رود یا همان حقابه رها شده از سد جیرفت شروع کننده طبیعتی منحصر بفرد است.

 اسفندقه با داشتن گردشگری سوارکاری یا پرورش اسب، گردشگری تاریخی، باستانی، کشاورزی، آموزشی، زیست محیطی و طبیعت، فرش، غذا و ... همچنان در لبه پرتگاه قرار دارد و چراغ این صنعت اقتصادی و کم هزینه سوسو می‌زند.

هفته گردشگری بهانه‌ای شد تا به درخواست خبرنگاران فعال حوزه میراث فرهنگی و همکاری فرمانداری جیرفت، بخشداری اسفندقه، سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان و همراهی میراث فرهنگی یک تور گردشگری - خبری به مقصد اسفندقه برنامه‌ریزی شود.

با گذر از مزارع زیبای ذرت که دو طرف جاده سرسبز هستند، به روستای فردوس با بافت قدیمی اما تکیده رسیدیم که علی رغم اینکه بخشی از آن بازسازی شده اما خانه‌های خشتی به عنوان نماد و هویت آن در حال خرابی هستند که کمی آن طرف‌تر خانه شاپوری قرار دارد و در یک قدمی قرار گرفتن در لیست آثار ملی قرار دارد اما مالکان بنا به دلایلی همکاری نمی‌کنند.

مزارع  گندم با ۸۵۰ هکتار سطح زیرکشت، جو ۴۰۰ هکتار، زعفران پنج هکتار، ذرت ۴۵۰ هکتار، گل محمدی ۱۰هکتار، پسته ۵۰۰ هکتار، بادام ۲۵۰ هکتار، انار ۱۵۰ هکتار، گردو ۱۵۰ هکتار و گلخانه هیدروپونیک ۲۵ هکتاری در دل گردشگری کشاورزی اسفندقه قرار دارند که کمتر کسی از وجود این همه نعمت خدادادی که دسترنج اهالی این منطقه هستند و در سبد اقتصادی خانوارها کم و بیش دیده می‌شوند، با خبر است.

به گزارش ایسنا، مدرسه اسفندقه که چهار کلاس و زیربنای ۱۰۰ مترمربعی دارد، ساخت آن به سال ۱۳۰۵ برمی‌گردد یعنی مردمان این دیار اهل علم و قلم بودند و آموختن در ذات آنها بوده است که به گفته محمد سالاری رئیس اداره میراث فرهنگی جیرفت، این مدرسه چهار فصل مرمت را پشت سر گذاشته و هم اکنون با اعتباری معادل ۲۰۰ میلیون تومان کار مرمت ادامه دارد و ثبت ملی هم شده است.

اما روستای زیبای باغ بیابان مقصد گردشگری تفریحی و پرورش اسب است که به همت یک بانو اهل تهران راه‌اندازی شده است. یعنی تلاش و همت شهرزاد اصلانی که ۶۹ سال سن دارد، باعث شده شش دانگ این روستا با چند خانوار قدیمی سرپا بماند.

خانم اصلانی با بیان ‌شرح حالش که چگونه به فکر راه‌اندازی مرکز پرورش اسب بیفتد، اقلیم رنگارنگ استان کرمان را نیز با تعجب جزء خاطرات شیرین خود بیان کرد.

 وی گفت: ۱۵ سال پیش وارد این منطقه شدم و با راهنمایی دوستانی که در این زمینه سررشته داشتند بنای کارم بر این شد باغ بیابان را برای پرورش اسب کورسی انتخاب کنم و هم اکنون ۳۴ رأس اسب دارم.

این داور مطرح سوارکاری در ادامه افزود: کارم را دوست دارم و جایی را انتخاب کردم که باغ باشد، ضمن اینکه دور و برم بیابان باشد که مزاحم کشت و کار مردم نباشم و برای همکاری هم از افراد بومی استفاده کردم.

اصلانی در ادامه بخشی از موقوفات خانوادگی‌اش را یادآوری می‌کند و می‌گوید اگر نوه دار نشوم، این مکان را حتماً وقف می‌کنم.

وی به برخی از مشکلات فراروی توسعه پرورش اسب در این منطقه اشاره کرد و گفت: دامپزشکی باید با تلاش و همت بیشتری کنار سرمایه‌گذاران باشد و طوری نباشد افراد خسته بشوند و از هدف اصلی خود عقب بمانند.

این دارنده رتبه‌های متعدد و برتر سوارکاری با روی گشاده تا اصطبل اسب‌ها و قنات، استخر و چنار زیبا همگان را همراهی کرد و ساعت‌ها از خوب و بد این صنعت سخن به میان آورد و از همه خواست دوباره بیایند و در دل باغ بیابان گردشگری را به عنوان یک تفریح ورزشی متنوع تجربه کنند.

چنار سر به فلک کشیده بَغبغوییه

بغبغوییه یا به گفته اهالی محلی بقبقوییه، روستایی است که یک چنار زیبا دارد و به احتمال زیاد قدمت آن به ۴۰۰ سال برمی‌گردد و در آستانه ثبت ملی است و مستند سازی آن نیز با همکاری میراث فرهنگی و جوامع محلی انجام شده است.

به گزارش ایسنا، مقصد بعدی خبرنگاران، مقبره میرحیدر مهنی است که قدمتش به دوران صفوی برمی‌گردد حال و روز خوبی ندارد و در دل یک باغ با میوه‌های سردسیری قرار دارد که جوی آبی از میانه این باغ رد می‌شود و به پایین آبادی می‌رسد.

مقبره میرحیدر از قافله قرار گرفتن در فهرست آثار ملی نیز عقب نمانده و در سال ۱۳۴۵ ثبت ملی شده و علی رغم اینکه چندین فصل مرمت شده، اما نداشتن درب و پنجره این بنا را در معرض تخریب بیشتر قرار داده است به طوری که اگر هر چه سریعتر تدبیر نشود، شاید به غیر از افسوس چیزی از آن باقی نماند؛ اگر چه نسبت به ساخت درب و پنجره‌های مقبره اقدام شده اما اینکه اندازه ها اشتباهی از آب در آمدند و برگشت شده‌اند جای تامل است.

محمد سالاری رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری جیرفت مقبره‌سازی در ایران را دارای پیشینه دانست و گفت: اشیاء نگهداری شده در موزه جیرفت نیز مقبره‌ای هستند که نشان می‌دهد در زمان‌های گذشته مقبره‌سازی با معماری خاص به همراه بوده که نمونه بارز مقبره‌سازی در شیراز نقش رستم و مقبره داریوش است.

وی مقبره بزرگان دین و امامان معصوم را نمونه بارز مقبره‌سازی با معماری منحصر به فرد دانست که نشان می‌دهد سنت مقبره‌سازی وجود داشته است.

رُخسار فرش گلسرخ، رو به زردی

اما روزگار گردشگری فرش هم نگران‌کننده است. آن هم فرشی بنام گُلسرخ که شهره جهانی دارد که ثبت ملی شده. اما فعالان این عرصه نیز دل و دماغی برای ادامه کار ندارند به طوری که خانم برهمند از بافندگان قدیمی اسفندقه که تاکنون بیش از ۱۸۰ نفر را آموزش داده، سخت گله مند است و می‌گوید: سر و پنجه زنان و دختران اسفندقه شهره جهانی دارد اما عایدش در جیب دلالان است و اصلاً از ما حمایت نمی‌شود.

وی گفت: یک سالن به عنوان کارگاه فرش در اختیار ما بود که ده‌ها دار قالی با اندازه‌های مختلف داشتیم که هم اکنون به سالن ورزشی تبدیل شده و ما در کارگاه‌های سنتی و خانگی چراغ فرش گُلسرخ را روشن نگه داشتیم اما دیر یا زود خاموش خواهد شد.

برهمند از عدم توجه به بافندگان فرش گُلسرخ اعم از نپرداختن تسهیلات و یا عدم توجه به نقش تأثیرگذار آنها در رونق بازار فرش گله کرد و گفت: لیست اعطای تسهیلات را بررسی کنید، یک نفر از بافندگان گلسرخ  در بین آنها  وجود ندارد.

 قلعه اسفندقه با تنها بادگیر زنده جنوب کرمان

قدمت این بنا به اوایل دوره پهلوی برمی‌گردد و در سال ۱۳۸۴ ثبت ملی شده است. در گذشته مردم در مواقع خطر به اینجا پناه می‌بردند و حیاط مرکزی شاخصه مهم معماری ایرانی است که زیبایی‌ها و تزئینات بنا را نمایان می‌کند.

به گفته رئیس اداره میراث فرهنگی جیرفت، حوضخانه شاخص‌ترین بخش این بنا است.

وی از مرمت چندین فصل قلعه و بادگیر خبر داد که به دلیل اینکه در اختیار میراث فرهنگی نیست بیش از این نمی‌توانیم کار کنیم و از طرفی کار سبک سازی سقف‌ها، گل اندود و مقاوم‌سازی دیوارهای بنا با همکاری خانواده ابوسعیدی انجام شده است.

گردشگری غذا با طعم بُزقرمه

اما گردشگری غذا در بخش اسفندقه بسیار متنوع است که گل سر سبد قابلمه‌های مسی که روی آتش دم داده می‌شوند، بُزقُرمه است که زنان اسفندقه در پخت این غذای سنتی و کشکی تبحر خاصی دارند.

گردشگری کشاورزی آن هم از نوع مدرن و هیدروپونیک

سازه‌های گلخانه‌ای  در دامنه کوه چشم انداز جالب توجهی دارد که بنا به اظهارات کارشناس فنی این گلخانه‌ها، وسعت این طرح ۲۵ هکتار است که تاکنون پنج هکتار از آنها عملیاتی و دو و نیم هکتار زیرکشت گوجه خوشه‌ای است که ۱۰۰ درصد قرنطینه هستند و از ورود افراد متفرقه جلوگیری می‌شود.

مهندس ملک نیا از صادرات بیش از ۵۰۰ تن گوجه خوشه‌ای در سال گذشته به کشورهای روسیه و قطر خبرداد که حتی یک کیلوگرم هم برگشت نشده، زیرا همه مولفه‌ها را طبق استانداردهای تعریف شده رعایت می‌کنند و بخصوص در استفاده از سموم تحت انجام آزمایشات تخصصی پیشرو هستند.

این استاد دانشگاه استفاده بهینه از آب و خاک را از مزیت‌های گلخانه‌های هیدروپونیک دانست که حمایت بخشی دولتی را می‌طلبد؛ ناگفته نماند در این گلخانه بیش از ۱۲۰ نفر مشغول به کار و ۱۰۵ نفر بومی منطقه هستند.

وی میزان سرمایه‌گذاری را ۲۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد که برای هر هکتار به طور میانگین ۳۰ میلیارد تومان نیاز است که با بازگشت سرمایه طی سه سال به همراه است.

ملک نیا آموزش تخصصی را لازمه کار دانست که در آینده نزدیک از کشورهای عربی کارآموز پذیرش خواهند کرد.

به گزارش ایسنا، اگر چه هفته گردشگری با یک تور خبری به بخش غنی اسفندقه خلاصه شده است، اما ضرورت دارد میراث فرهنگی استان کرمان با همکاری دستگاه‌های ذیربط برای معرفی و انعکاس مشکلات ابنیه و ظرفیت‌های طبیعی جنوب کرمان زمینه راه‌اندازی اتوبوس گردشگری را فراهم نمایند تا بیش از این شاهد افول این همه شهرت و آوازه نباشیم.

انتهای پیام