«مهدی حیدری» در گفت‌وگو با ایسنا ضمن گرامیداشت روز شعر و ادب فارسی، اظهار کرد: ادبیات تنها به نظم و نثر محدود نمی‌شود بلکه ادبیات کهن همه علوم را در خود می‌پروراند و آشنایی با آن دریچه‌ای برای آشنایی با تمام سنت‌های کهن ایران است.

وی با اشاره به این که ادبیات در دوره کهن، پیشا مدرن و تا قبل از انقلاب مشروطه، بسیار کارکرد فرهنگی عمیقی داشته و خردمندان جامعه ما از دسته ادیبان بوده‌اند، تصریح کرد: در دوره معاصر با ایجاد ژانر رمان، ابتدا بشر سرگرم این ژانر شد و پس از روی کار آمد. رسانه‌ها، ادبیات رفته رفته کم‌رنگ‌تر و به یک رشته دانشگاهی بدل شد که کارکرد فرهنگی خود را به شکلی دیگر در جامعه ایفا کرد.

حیدری با بیان این که در گذشته افراد ساعت‌ها وقت خود را به ادبیات اختصاص می‌دادند و در دل کتاب‌های کهن دنبال حکمت می‌گشتند، گفت: در حال حاضر این رویکرد بین جوانان کمرنگ شده که این مسئله به علت دگرگونی‌های اجتماعی است و نمی‌توان مقصر را نسلی دانست که در این دگرگونی‌ها رشد کرده‌اند و سرگرمی‌شان معطوف به رسانه‌ها شده و از مطالعه، خواندن و آشنایی با سنت‌ها بازمانده‌اند.

استادیار رشته زبان‌ و ادبیات فارسی با بیان این که سرعت در دنیای معاصر و زندگی شهری باعث شتاب بخشیدن به وجوه مختلف زندگی انسان شده است.

وی در خصوص چالش‌های پیش روی ادبیات نیز گفت: بحث مطالعه نیز از این قائده مستثنی نمانده و به همین دلیل ادبیات به سمت فشردگی رفته است‌.

وی افزود: در نتیجه‌ی فشردگی ادبیات، از عمق و وسعت مطالب کاسته شده و انسان به دنبال بیان سریع مطالب و شکل‌های کوچک‌تر از ادبیات است.

حیدری اظهار کرد: یکی از بهترین اقدامات در راستای منقطع نشدن ارتباط با ادب کهن بر اثر فشرده سازی، گزیده‌سازی است.

وی تصریح کرد: آفات سطحی شدن ادبیات باید از طریق گزیده‌سازی گرفته شود و گسترش گزیده نویسی و آثاری به سبک «فرهنگ آثار جهان» از «رضا سیدحسینی» که گزیده‌ای از آثار  منتخب جهان است، می‌تواند در راستای این هدف موثر باشد.

این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان این که یکی از مسائل و چالش‌های دیگر ادبیات، معضل بیکاری محصلان این رشته است، گفت: یکی از علل این مسئله، بی‌توجهی به فرهنگ است در حالی که باید در بسیاری از عرصه‌ها مانند رسانه، سازمان‌های چاپ و نشر، مطبوعات، روابط عمومی‌ها و سایر بخشها، از متخصصین ادبیات استقبال و از تخصص آنها استفاده شود.

وی اظهار کرد: متاسفانه فرهنگ جدی گرفته نمی‌شود و امر ادبیات نیز تخصص تلقی نمی‌شود که این باعث شده کارشناسان ادبیات با نوعی بیکاری مواجه شوند و جای آنها با افراد نامتخصص پر شود.

حیدری گفت: دانشگاه‌ها نیز باید در دروس و سر فصل‌های خود بازنگری کرده و به نیازهای جامعه توجه کنند و دانشجویی عملگرا به جامعه تحویل دهند.

وی نوع ارتباط ادبیات و محیط‌های آفرینش ادبی را یکی دیگر از معضلات این حوزه دانست و گفت: ادبیات دانشگاهی و محیط‌های آفرینش ادبی با یکدیگر رابطه‌ای نداشته و گروه‌های شعر و انجمن‌های ادبی خارج از دانشگاه دایر هستند.

وی با بیان این که شاعران و نویسندگان مطرح و به نام اکثراً از دل دانشگاه بیرون نیامده‌ و دانشگاه نیز از ظرفیت آن‌ها استفاده نمی‌کند، گفت: نه آنها به طور جدی با نقدهای آکادمیک مواجه‌اند و نه دانشگاه تعاملی با کانون‌های ادبی دارد.

استادیار رشته زبان‌ و ادبیات فارسی با اشاره به این که رسانه‌ها در شکل‌دهی فرهنگ نقش بسزایی دارند، گفت: با این حال یکی دیگر از چالش‌های پیش روی ادبیات نیز رسانه‌ها و فضای مجازی هستند.

وی افزود: دسترسی عمومی مردم به رسانه‌ها و فضای مجازی علاوه بر این که باعث فشرده‌سازی و سرعت‌دهی ادبیات شده، نقش ادبیات را در زندگی مردم بیشتر کرده است چرا که برای مردم هنگام استفاده از فضای مجازی و انجام اقداماتی مانند «کپشن نویسی» یا «کامنت نویسی» نیاز نویسندگی و نقش ادبیات ملموس می‌شود.

حیدری افزود: متاسفانه در فضای مجازی اغلب چهره‌های ادبی به علت وجود دنبال‌کنندگان کاذب برجسته نمی‌شوند و عرصه به دست افرادی که صرفاً منقولات دیگران را دست به دست می‌کنند، می‌افتد.

وی با اشاره به این که در فضای مجازی جعلیاتی دیده می‌شود، گفت: این مسئله یکی دیگر از آفات ادبیات است که در راستای کاهش آن، افراد متخصص و صاحب‌نظر باید فضای مجازی را جدی گرفته و بیشتر در این بستر فعالیت کنند.

وی اظهار کرد: تاثیرات فضای مجازی بر فرهنگ و ادب را باید بسیار جدی گرفت و هم چنین با بها دادن به زبان و ادب فارسی در تمامی ابعاد زندگی، استفاده از این زبان را نوعی فخر تلقی کرد نه نوعی باستان‌گرایی که حاصل و نتیجه‌ای ندارد.

حیدری در پایان گفت: ارزش‌گذاری و گفتمان سازی در حیطه ادبیات، بها دادن به ادبیات کهن و فرهیخته دانستن کسانی که به ادبیات می‌پردازند و از شعر و ادب آگاهی دارند، باعث ترویج و رشد دادن ادبیات است و اگر ما امروزه خواستار حفظ فرهنگ ایرانی و عمق اندیشه خردمندان هستیم، باید در این جریان پر شتاب جهانی شدن، به گفتمان ایرانی بها دهیم تا بتوانیم آن را حفظ و به نسل آینده انتقال دهیم.

انتهای پیام