به گزارش ایسنا، سیدابراهیم رئیسی پیش از عزیمت به نیویورک در سخنان کوتاهی برنامه‌ها و اهداف این سفر را تشریح کرده و حضور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد را فرصتی برای تبیین مواضع جمهوری اسلامی در شرایطی خوانده بود که «فضای رسانه‌ای دنیا تحت کنترل قدرتهای بزرگ و نظام سلطه قرار دارد»؛ سخنانی مرتبط با اقدامات رسانه‌ای و غیررسانه‌ای خارج از ایران در جریان التهابات اجتماعی ناشی از جانباختن مهسا امینی که ناآرامی‌هایی در تابستان و پاییز ۱۴۰۱ را به همراه داشت. رئیس دولت سیزدهم یک روز پیش از سفر به نیویورک هم در تماسی تلفنی با خانواده امینی گفته بود: «من در جریان سفر ازبکستان از این واقعه مطلع شدم که بلافاصله به همکارانم دستور دادم تا بررسی موضوع را به صورت ویژه در دستور کار قرار دهند. مطمئن باشید این موضوع را از دستگاه‌های مسئول مطالبه خواهم کرد تا ابعاد آن روشن شده و هیچ حقی ضایع نشود.»
رئیسی در آستانه یکی از مهمترین سفرهای خارجی خود قرار داشت و رخدادهای داخلی ایران می توانست به سوژه‌ای جذاب برای رسانه‌های آمریکایی در گفت‌وگوهای‌شان با عالی‌ترین مقام اجرایی جمهوری اسلامی شود تا علاوه بر پرسش از انتقام ترور سردار سلیمانی، بازگشت به برجام و گفت‌وگو با مقامات آمریکا، وضعیت زنان را به چالش اصلی این مصاحبه‌ها بدل کنند. در گام اول رئیسی به گفت‌وگو با شبکه CBS نشست و از جدیت دولتش در مذاکرات برای رسیدن به یک توافق خوب، سخن گفت: «این ادعا (تمایل‌نداشتن ایران به بازگشت به برجام) از همان ادعاهای بی‌اساسی است که مطرح می‌شود»، او به تبادل زندانیان آمریکا هم اشاره کرد: « پیوندزدن آزادی زندانیان آمریکایی در ایران به برجام کار درستی نیست.» و یادآور شد: « از مذاکره با آمریکایی‌ها هیچ نفعی نصیب ملت ایران نشده است.»
او به پرسش انتقام ترور سردار سلیمانی پاسخی صریح داد: «ما به عنوان جمهوری اسلامی آنچه را دنبال می‌کنیم و دنبال خواهیم کرد اجرای عدالت است. حتما باید اجرای عدالت را در مورد جنایتی که ترامپ و همدستانش نسبت به ترور یک انسان مجاهد و مبارز که نقش بزرگی در امنیت منطقه داشت دنبال کرد. ما مصمم به اجرای عدالت یعنی رسیدگی به ترور حاج قاسم سلیمانی هستیم.» و درباره وضعیت زنان و اینکه آیا محدودیت‌ها نسبت به آنان تشدید شده و تحت فشار قرار گرفته‌اند، به دیدگاه‌ها، قوانین و مقررات متفاوت زندگی اجتماعی در کشورهای مختلف اشاره کرد و گفت: «صدها سال مردم این مرز و بوم با حجاب، عفت و با رعایت حریم‌های لازم زندگی کرده اند. این موضوع مربوط به این ۴۰ سال هم نیست. ینجا کسی نسبت به زندگی خصوصی مردم کاری ندارد و به هیچ عنوان تعرضی نسبت به زندگی خصوصی افراد ندارند. در مسائل اجتماعی هم مردم خودشان رعایت می‌کنند یعنی می‌دانند قانونی وجود دارد و به این قانون همه پایبند هستند. اگر در مواردی هم خلاف قانون دیده شود تاکید شده که به هیچ عنوان کسی حق ندارد که برخوردهای فراقانونی و خلاف مقررات داشته باشد.»
وی چند ساعت بعد از این گفت‌وگو وارد نیویورک شد و در جمع خبرنگاران حاضر در فرودگاه این شهر، همان هدف «برقراری نظم عادلانه بین‌المللی از طریق چندجانبه‌گرایی اقتصادی» بازگو کرد: «تحریم‌ها به ضرر ملتها هستند و با صلح، آرامش و امنیت در تضاد است. تحریم، تروریسم و جنگ از جلوه‌های یکجانبه گرایی است و نتیجه یکجانبه‌گرایی، رنج جوامع بشری است.» رئیس دولت سیزدهم پس از استقرار در محل اقامت خود در نیویورک، راهی اجلاس تحول آموزش سازمان یونسکو شد و در سخنانش سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی را در برابر سند ۲۰۳۰ مطرح کرد و گفت: ما این سند را با ابتناء به فلسفه تربیتِ ایرانی- اسلامی و بدون اتکا به رویکردهای تک بعدیِ سکولارِ موجود در سند ۲۰۳۰ تدوین کرده‌ایم.
رئیسی در حاشیه نشست عمومی سازمان ملل متحد در دیدار با امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه با تأکید بر اینکه ایران آماده دستیابی به یک توافق عادلانه و پایدار است، لازمه حصول این توافق را تضمین‌های اطمینان‌بخش و بسته شدن پرونده‌های پادمانی ایران خواند و گفت: سطح همکاری‌ها و روابط ایران و فرانسه قابل ارتقاء است، ضمن اینکه اروپا باید در عمل نشان دهد که سیاست‌های آن مستقل است و تابع خواست و سیاست آمریکا نیست.
او در این دیدار با اشاره به خروج آمریکا از برجام و نقض تعهدات آن، و همچنین عمل نکردن اروپایی‌ها به تعهدات خود به منظور انتفاع اقتصادی ایران از توافق، افزود: با وجود خروج یکجانبه آمریکا از توافق و خسارات ناشی از آن، خواسته جمهوری اسلامی برای دریافت تضمین‌های اطمینان‌بخش یک خواسته کاملاً معقول و منطقی است.
پس از این دیدار رئیس دولت سیزدهم با لوئیس آرسه رئیس‌جمهور بولیوی برای گسترش روابط دو کشور تاکید کرد و در گفت‌وگو با شارل میشل رئیس شورای اتحادیه اروپا نیز اعمال تحریم علیه کشورها را از جمله اقدامات ضدانسانی و ناقض حقوق بشر برشمرد و گفت: «تحریم ایران نقض ناروای حقوق ۸۰ میلیون ایرانی و از مصادیق جدی نقض حقوق بشر است. او با اشاره به موضوع مذاکرات هسته‌ای و لزوم ارائه تضمین‌های اعتمادآفرین تاکید کرد: این آمریکایی‌ها بودند که از توافق خارج شدند و از سوی دیگر کشورهای اروپایی نیز به تعهدات خود در قبال ایران عمل نکردند، بنابراین ایران حق دارد که تضمین‌های اعتمادآور مطالبه کند. اگر مسائل پادمانی حل نشود چه تضمینی وجود خواهد داشت که در فردای توافق دوباره سه کشور اروپایی اقدام به پیشنهاد و پیگیری صدور قطعنامه علیه جمهوری اسلامی ایران نکنند، بنابراین مطالبات ایران برای حل مسائل پادمانی کاملاً منطقی است.
دیدار بعدی رئیسی در دومین روز از سفر خود به نیویورک با شهباز شریف نخست‌وزیر پاکستان بر گسترش همکاری‌ها و ارتقای سطح روابط دو کشورتاکید کرد و ر دیدار مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر عراق از لزوم تسریع در تکمیل پروژه مسیر ریلی بصره به شلمچه سخن گفت و ابراز امیدواری کرد روند سیاسی انتخابات پارلمانی عراق هر چه سریع‌تر با تفاهم طرفهای عراقی به نتیجه برسد و دولتی قوی و مقتدر تشکیل شود.
رئیس‌جمهوری در گفت‌وگو با ایگنازیو کاسیس رئیس‌جمهوری سوئیس مشکل قضیه هسته‌ای را تصمیم نگرفتن آمریکایی‌ها دانست و اظهار کرد: این آمریکا بود که از برجام خارج شد نه ایران و با وجود عمل کردن ایران به تعهدات خود، طرفهای غربی از انجام تعهداتشان سرباز زدند. او یادآور شد که ما میز مذاکره را ترک نکرده و برای یک توافق خوب و عادلانه آماده‌ایم اما با توجه به سابقه آمریکا، مطالبه جمهوری اسلامی برای دریافت تضمین پایداری توافق، مطالبه‌ای کاملاً منطقی است. رئیسی با اشاره به اینکه دولت کنونی آمریکا مدعی مخالفت با تصمیم‌های دولت قبل، و بازگشت به توافق است، گفت: ما تاکنون رفتار عملی و جدی که نشانه جبران رفتارهای گذشته و رفع تحریم‌های ظالمانه باشد، مشاهده نکرده‌ایم.
رئیس دولت سیزدهم در ادامه برنامه‌های دومین روز سفر به نیویورک در نشستی با رهبران ادیان الهی دیدار کرد. او در این دیدار بر وحدت ادیان الهی تاکید کرد و توحید و عدالت را دو محور مورد قبول همه ادیان الهی دانست و گفت: «گسترش معنویت در میان جوامع برای رهبران ادیان الهی مسئولیت‌آور است. رهبران ادیان الهی با دقت و جدیت از بروز هر گونه درگیری میان ادیان الهی ممانعت کنند.»
بعد از این نشست، حضور و سخنرانی رئیس‌جمهوری در هفتادوهفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد با سخنانی درباره لزوم برپایی عدالت در جهان آغاز شد: «بی‌عدالتی موجب حرکت ملتها در قالب انقلاب‌های مردمی می‌شود. اگرچه بسیاری از حرکت‌ها به بلوغ انقلاب نرسیدند و بسیاری از انقلاب‌ها از مسیر اصیل خود منحرف شدند، اما موفقیت برخی از ملتها مانند ملت ایران در تداوم ماهیت انقلاب خود، امید به برقراری عدالت را همچنان در دل‌های مردم جهان، زنده و پابرجا نگه داشته است.» رئیسی در بخش دوم سخنانش به جایگاه حقوق بشر در میان ملتها اشاره کرد و تامین آن را تنها با تحقق حقوق همه نوع بشر ممکن دانست: «جمهوری اسلامی، استانداردهای دوگانه برخی از دولت‌ها در زمینه حقوق بشر را مهمترین عامل نهادینه شدنِ نقضِ حقوق انسان دانسته که پیامد آن، موضع گیری‌های متنوع و متعدد در قبال یک رخداد در حال بررسی در جمهوری اسلامی ایران و سکوت مرگبار درباره قتل ده‌ها زن بی پناه در مدت کوتاهی در یکی از کشورهای غربی است. تا زمانی که این دوگانگی پابرجا باشد، حقوق بشر از گزند نقض های مکرر در امان نخواهد بود.»
رئیس دولت سیزدهم سخنانش درباره حقوق بشر و نقض آن از سوی کشورهای مدعی رعایت حقوق بشر را در حالی ادامه داد که تصویری از چهره سردار شهید قاسم سلیمانی را در دست گرفت و تصریح کرد: «فرماندهی و قهرمان این جنگ علیه تروریسم و نابودکننده‌ی داعش کسی نبود جز سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی. کسی که در راه آزادی ملت‌های منطقه به شهادت رسید و رئیس جمهور سابق آمریکا سند این جنایت را به اسم خود زد. رسیدگی عادلانه قضایی به جنایتی که رئیس جمهور سابق آمریکا به آن اعتراف کرده، خدمت به انسانیت است؛ رسیدگی عادلانه به جنایتی که رئیس جمهور سابق آمریکا به آن اعتراف کرده خدمت به انسانی است تا از این پس ظلم زبون گردد و عدالت، سربلند باشد. ما اجرای عدالت و محاکمه آمر و مباشر شهادت سپهبد قاسم سلیمانی را از طریق یک دادگاه عادلانه تا حصول نتیجه قطعی دنبال خواهیم کرد.»
بخش پایانی سخنرانی رئیس‌جمهوری در نشست مجمع عمومی سازمان ملل هم به موضوع مذاکرات ایران و کشورهای ۵+۱ اختصاص یافت و بر باز شدن این گره از مبدا آن تاکید شد: «منطق مذاکراتی ایران بر مبنای تحلیل عادلانه از تحولات فقط یک جمله است، پایبندی به تعهدات. ما تجربه‌ی خروج آمریکا از برجام و بیش از یک سال و نیم تعلل دولت کنونیِ آمریکا در بازگشت به تعهداتِ خود را پیش چشم داریم. همین امروز که دولت آمریکا از قصد خود برای بازگشت به تعهدات خود سخن می‌گوید، صدای دیگری از داخل آن کشور به گوش می‌رسد که تعهدپذیر بودن آمریکا را زیر سوال می‌برد. آیا با آن تجربه و این چشم‌انداز، می‌توانیم در موضوع مهمِ تضمینِ پایداریِ توافق، با مسامحه عمل کنیم؟ به اذعان رسمی دولت آمریکا، سیاست فشار حداکثری علیه ایران شکست مفتضحانه خورده است. ما مسیر خود را فارغ از هرگونه توافق، پیدا کرده و با قدرت ادامه می‌دهیم. ضمن اینکه ما در مذاکرات جدی که داشته‌ایم، نشان داده‌ایم که اگر منافع ملت ایران تضمین شود، اراده‌ای قوی برای حل عادلانه این موضوع داریم. معتقدیم گره توافق هسته‌ای از همان جایی باید باز شود که گره خورده است.»
رئیسی در سومین روز سفر به نیویورک با نجیب میقاتی نخست‌وزیر لبنان دیدار و بر اهمیت پیشرفت، امنیت و آرامش لبنان برای جمهوری اسلامی اشاره کرد: «وحدت و انسجام راهبرد جریان مقاومت و اختلاف و تفرقه راهبرد دشمن است و جمهوری اسلامی از هر اقدام و روندی که در راستای تقویت ثبات و امنیت در لبنان باشد، حمایت می‌کند.» او همچنین در دیدار با فومیو کیشیدا نخست‌وزیر ژاپن نیز بر علاقه به افزایش همکاری‌های دو کشور اشاره کرد و گفت: «ارتباطات اقتصادی و تجاری ایران با بسیاری از کشورهای دنیا در حال توسعه است و با توجه به سوابق طولانی همکاری‌های ایران و ژاپن و زمینه‌های متعدد همکاری از جمله در توسعه بندر چابهار و همچنین همکاری‌های مربوط به بخش سلامت و محیط زیست، این روابط می‌تواند به شکل روزافزون تقویت شود.»
دیدار با سائولی نینیسته رئیس‌جمهوری فنلاند برنامه بعدی سومین روز سفر رئیسی به نیویورک بود که در آن بر گسترش روابط تهران- هلسینکی تاکید شد تا با توجه به ظرفیت‌های متنوع موجود در ایران و فنلاند، تعاملات دو کشور به سطحی بالاتر ارتقا یابد. برگزاری نشست با جمعی از متخصصان و کارشناسان سیاست خارجی آمریکا و پاسخ به پرسش‌های آنان آخرین برنامه رئیسی در روز سوم اقامت در نیویورک است. او در این نشست در پاسخ به سوالی درباره جنگ روسیه و اوکراین گفت: ایران خود تجربه تلخ جنگی هشت ساله را که با حمایت و تحریک آمریکا و کشورهای اروپایی به این کشور تحمیل شد از سر گذرانده و لذا از تمام ظرفیت‌های خود برای میانجی‌گری و پایان یافتن هر چه سریع‌تر این درگیری‌ها بهره خواهد گرفت.
رئیسی در ادامه این نشست در پاسخ به این سوال که «به عنوان رئیس‌جمهور در برابر کشته‌شدن یک دختر جوان چه کرده‌اید»، گفت: شما یک پژوهشگر هستید و از شما توقع می‌رود که قبل از پذیرفتن و بازطرح یک موضوع، از صحت آن اطمینان کسب کنید و آنچه می‌گویید بر اساس اسناد معتبر و تایید شده باشد. بنده شخصا با خانواده ایشان تماس گرفتم و قول دادم که موضوع را به دقت پیگیری خواهم کرد تا همه جوانب موضوع بررسی شده و حقی ضایع نشود. در روزهای گذشته حداقل دو گروه از پزشکی قانونی و نمایندگان مجلس ایران این موضوع را به شکل دقیق مورد بررسی قرار داده‌اند و مقام قضایی بررسی کننده این پرونده باید نظر نهایی خود را اعلام کند. دفاع از حقوق بشر در ذات جمهوری اسلامی قرار دارد و این موضوع برای ما نه یک ابزار سیاسی، بلکه یک تکلیف الهی و یک وظیفه در جایگاه حاکمیت است اما مدعیان حمایت از حقوق بشر در برابر گزارش‌ها و اخبار رسمی از کشته شدن زنان و مردان در کشورهای غربی و آمریکا به دست نیروهای پلیس حساسیتی نشان نمی‌دهند.
دیدار با الکساندر ووچیچ رئیس جمهور صربستان، نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان و امرسون منانگاگوا رئیس‌جمهوری زیمبابوه باهدف گسترش روابط میان دو کشور و ایجاد کمیسیون‌های مشترک از دیگر برنامه‌های رئیس دولت سیزدهم در چهارمین و آخرین روز سفر به نیویورک بود.
حضور رئیسی در نشست با جمعی از مدیران ارشد رسانه‌های آمریکایی و پاسخ به سوالات آنان نیز از جمله برنامه‌های بخش پایانی سفر وی به نیویورک بود که در جریان آن در پاسخ به این سوال که چگونه انتظار دارید دولت فعلی آمریکا به جای دولت‌های آتی نیز به شما تضمین ارائه کند، اظهار کرد: آیا تعهدات کشورها در عرصه‌های دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی بر عهده شخص رئیس دولت آن کشورها است یا آن دولت نماینده حقوقی یک ملت و نظام سیاسی است؟ اگر اینگونه که شما می‌گویید عمل شود، دیگر موضوع تعاملات و توافقات میان کشورها و یا تعامل کشورها در بستر معاهدات و سازمان‌های بین‌المللی هیچ موضوعیت و اعتباری نخواهد داشت.
رئیس‌جمهوری در پاسخ به سوالی درباره موضع جمهوری اسلامی ایران درباره رژیم صهیونیستی و راه‌حل مسئله فلسطین نیز یادآور شد: راهکار رفع این مشکل، توافق‌هایی مثل کمپ‌دیوید، شرم‌الشیخ یا اسلو نیست چرا که این توافق‌ها نتوانستند مشکل ساکنان تاریخی این سرزمین را حل کرده و حقوق آنها را تامین کنند. راه‌حل موضوع فلسطین پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران به ابتکار رهبر معظم انقلاب اسلامی است که به عنوان یک سند در شورای امنیت نیز ثبت شده و کاملا هم بر ادعاهای کشورهای غربی برای حمایت از دموکراسی تطبیق دارد؛ برگزاری یک انتخابات آزاد با مشارکت همه فلسطینیان فارغ از یهودی، مسیحی یا مسلمان.
رئیسی همچنین در دیدار با آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل با تأکید بر اهمیت جایگاه این سازمان در نقش دادن به ملتها برای حل مسائل خود و جلوگیری از دخالت بیگانگان در امور داخلی آنها، گفت: سازمان ملل باید به معنی واقعی سازمان ملتها باشد نه سازمان قدرتها. او جمهوری اسلامی ایران را دوست روزهای سخت برای همسایگان خود خواند و با اشاره به اقدامات انسان‌دوستانه ایران در پناه دادن به مهاجران افغانستانی و همچنین مبارزه جدی با تروریسم به‌عنوان خطری بزرگ برای منطقه و جهان، تصریح کرد: رهاورد ناتو و آمریکا در منطقه ما جنگ، ویرانی، اشغالگری و کشتار بوده است. رئیسی با اشاره به بحران‌های جاری در برخی از کشورهای منطقه، راه‌حل همه آنها را شکل‌گیری گفت‌وگوهای ملی بدون دخالت خارجی و دوری از یکجانبه‌گرایی دانست و تاکید کرد: ضروری است سازمان ملل نقش‌آفرینی جدی‌تری در مقابل رفتارهای یکجانبه‌گرایانه از خود نشان دهد.
رئیس دولت سیزدهم در آخرین برنامه چهارمین روز سفر به نیویورک و پیش از بازگشت به کشور در نشست ایرانیان مقیم آمریکا حاضر شد و یکی از انتظارات مردم از ایرانیان خارج از کشور را کمک به سرزمین مادری خود خواند و از فراهم بودن زمینه کار اقتصادی و سرمایه‌گذاری در ایران و تضمین اصل وسود سرمایه سخن گفت. او با محترم دانستن حقوق ایرانیان خارج از کشور بر ضرورت تسهیل در امور کنسولی آنان تاکید کرد و سهولت رفت و آمد ایرانیان به کشور و فراهم کردن جاذبه‌های شغلی و تحصیلی را لازم و ضروری دانست و گفت: هیچ ایرانی برای حضور در ایران ممنوع‌الورود نیست.
اکنون سیدابراهیم رئیسی باردیگر برای حضور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد عازم نیویورک شد تا هم دیدارها و نشست‌هایی با گروه‌ها و افراد مرجع سیاسی، اجتماعی، مذهبی و رسانه‌ای در آمریکا برگزار و هم با سخنرانی هفتادوهشتمین نشست مجمع عمومی مواضع جمهوری اسلامی را تشریح کند.
انتهای پیام
نظرات